مزارات ایران و جهان اسلام

در شش کیلومترى جنوب شهر سارى، روستاى پایکوهى سنگ تراشان قرار دارد. در کنار جاده اصلى آن (بلوار کشاورز) در میان انبوه درختان، بناى باشکوه و زیباى امامزاده سه تن قرار گرفته است.

بقعه بر روى تپّه اى مشرف بر رود تجن و چشم انداز آن فوق العاده زیبا است. بنا به شکل مربع به ابعاد ده متر است که به جهت شیب تند تپّه به وسیله چهار پلکان به ایوان موزون و زیبا و مناسب حرم راه مى یابد. دو مناره تازه ساخت به ارتفاع دوازده متر در جانبین ایوان است که نماى خارجى آن و ماذنه را حلب زرد زده اند.

پس از عبور از ایوان، مجدّداً چهار پلکان جهت رسیدن به حرم امامزاده راه مى یابد که در جانبین آن دو شبستان جهت برادران و خواهران تعبیه نموده اند که توسّط چندین پنجره نسیم خنک و نور کافى را به حرم امامزاده مى رساند، زمین این زیارتگاه حدود 10470 مترمربع مى باشد.

گنبد بنا دوپوش و به شکل شلجمى است که یازده پنجره کوچک در ساقه آن جهت نورگیرى تعبیه نموده اند. ارتفاع گنبد دوازده متر از سطح بام است که سه متر آن را ساقه آن تشکیل داده است. نماى بیرونى گنبد توسّط کاشیهاى خوش رنگ طلایى مایل به رنگ مس پررنگ قهوه اى تزیین شده که از دور شکل طلاکارى شده را دارد.

درست در زیر گنبد، صندوق چوبى نسبتاً قدیمى به ابعاد 2×2×2 بر روى مرقد نصب است که پارچه هاى سبز بر روى آن انداخته اند.

بناى امامزاده سه تن به جهت ساخت موزون و فضاى بسیار مناسب و معنوى مى تواند به یکى از مکانهاى گردشگرى تبدیل شود که نزدیکى آن در خیابان اصلى این ویژگى را پر رنگ تر نموده است.

خفتگان در مزار را اهالى سیّد محمّد، و سیّد أحمد و سیّده نساء از نوادگان امام سجّاد(علیه السلام)معرّفى مى نمایند و ظاهراً این ادّعا با گفتار علاّمه نسّابه ابن طباطبا سازگارى دارد که مى نویسد: أبوجعفر أحمد و محمّد فرزندان عبدالله مانکدیم بن على الرئیس بن محمّد العقیقى بن جعفر بن عبدالله بن حسین الأصغر بن امام على بن الحسین السّجاد(علیه السلام) در طبرستان مى زیسته اند.^([1]) و سیّد نساء نیز باید خواهر آنان باشد.

عبدالله مانکدیم بن على الرئیس، جزو نخستین سادات سجّادى مهاجر به طبرستان پس از استقرار دولت علوى حسن بن زید داعى است که بهمراه هشت تن از فرزندان خود به طبرستان مهاجرت نموده و در سارى سکنى گزیده اند. اسامى فرزندان او به شرح ذیل است: أبوالحسن على، زید، أبوجعفر أحمد و محمّد، حسین، ابوالفضل عبّاس، جعفر و على.

متأسّفانه از تاریخ تولّد و وفات سیّد أحمد و محمّد و خواهرشان در منابع موجود، ذکرى به میان نیامده است، اما مى توان احتمال داد که آنان در ثلث اوّل قرن چهارم هجرى در شهر سارى وفات یافته اند.