مزارات ایران و جهان اسلام

سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های ایران جهان اسلام (امامزاده ، بقعه، آرامگاه، مقبره، مزار، گنبد، تربت، مشهد، قدمگاه، مقام، زیارت، معرفی عالمان انساب، کتابشناسی مزارات و زیارت و انساب

امامزاده عبداللَّه ـ لردگان

بقعة این امامزاده در کنار جادّه بوگر به لردگان، در 28 کیلومترى شمال شرق لردگان واقع شده و به شاهزاده عبدالله است.

ساختمان بقعه، بنایى هشت ضلعى و قدیمى است که هر یک از اضلاع آن 10/1 متر است و از سنگ لاشه و ملاط گل و گچ ساخته شده و ایوانى رو به جانب مشرق دارد و داراى مقرنس و طاق بندى است. گنبد بنا مخروطى به قطر 4 و ارتفاع 4 متر است و نماى خارجى آن سیمان سفید است.

در وسط بقعه صورت قبرى است که فاقد سنگ نوشته و ضریح است. اما اهالى گویند که در گذشته سنگى وجود داشته که بر روى آن نوشته شده بود: «عبداللَّه بن الشهید...»

زمین زیارتگاه حدود هزار متر مربّع است که به صورت قبرستان عمومى از آن استفاده مى‏شود. سنگ قبرهاى قدیمى و به صورت عمودى که متعلّق به دویست الى سیصد سال پیش است در آن یافت مى‏شود.

این بنا به شمارة 19680 و در تاریخ 28/6/86 به ثبت آثار ملّی و تاریخی رسیده است.

امامزاده شرف غیبى ـ شهرکرد

بقعة این امامزاده در ابتداى روستاى ارجنگ از بخش بن، در 25 کیلومترى شمال غرب شهرکرد واقع شده و به امام قیس مشهور است.

بقعه، بنایى ساده به ابعاد 6×6 متر است که درِ آن از جانب مشرق باز مى‏شود. بنا از داخل به صورت هشت ضلعى کوتاه است که با ایجاد گوشواره به دایره تبدیل شده و گنبد بنا بر آن استوار گشته است. این گنبد به قطر 3 و ارتفاع 20/2 متر و نماى خارجى آن حلب سر است.

امامزاده عبداللَّه ـ شهرکرد

بقعة با شکوه این امامزاده در خارج آبادى سورک، در دامنه کوهى و بر روى تپّه‏اى مشرف به جادّه سورک ـ فرخ شهر در حدود 32 کیلومترى فرخ شهر و 45 کیلومترى جنوب غربى شهرکرد واقع شده و چشم انداز آن فوق العاده زیبا و دیدنى است.

این بنا متعلّق به دورة صفویّه و داراى چهار ایوان، گنبد، ضریح و صحن است. ایوان اصلى بنا رو به جانب جنوب غرب قرار دارد و ابعاد آن 5×4 و به ارتفاع 4 متر است. اتاق مرقد به ابعاد 10×10 متر است که حدود یک متر آن را ضخامت دیوار تشکیل مى‏دهد. چهار کنج دیوار اتاق را با ایجاد گوشواره به دایره تبدیل نموده و گنبد عرقچینى بنا به قطر 7 و ارتفاع بیش از 3 متر بر آن استوار گشته است. این گنبد از خارج ورق برنزى و از داخل پوشش گچ دارد. ازاره و کف حرم با سنگ مرمر پوشیده شده و در وسط آن ضریح آهنى به ابعاد 20/1×5/2 متر است.

بقعه از جانب شمال نیز درى به داخل دارد و در دو جهت دیگر، دو پنجره در آن تعبیه شده است. در جنوب شرق صحن، مسجد کوچکى است که در سردر آن در یک ردیف کاشى نوشته شده: «ساختمان این مسجد را شکراللَّه آرخ بروجنى در سال 1353 با تمام رسانید.» در کنار مسجد، دفتر امامزاده واقع شده است.

امامزاده سعید ـ فارسان

بقعة این امامزاده در میان روستاى چلیچه از دهستان جونقان، در 9 کیلومترى جنوب غرب شهر فارسان واقع شده و مشهور به «آب المراد یا باب المراد» است.

اصل بنا که از سنگ لاشه و ملاط گل ساخته شده، بیش از دو سه قرن سابقه تاریخى دارد و در سالیان اخیر مرمت و بازسازى شده است. بقعه به اندازه 10 پلکان از کف صحن ارتفاع دارد و به صورت مربّع و به ابعاد 14×14 متر مى‏باشد که ایوان آن رو به جانب جنوب قرار دارد و در بالای آن بر روى کاشى با قلم درشت نوشته شد: «آستان مقدّس امامزاده سیّد سعید چلیچه»

بقعه از درون به دو بخش حرم و غلام گردش تقسیم می‌شود. فرم اصلی درون بقعه هشت ضلعی است که در هر ضلع آن طاق نمایی عمیق با قوس جناغی دیده می‌شود. در طاق نماهای جهات شمالی و جنوبی دو در آهنی وجود دارد که اولی مختص ورود مردان و دومی مختص ورود زنان است. در سمت چپ و راست ورودیها دو اتاق کوچک در میانه هر طاق‌نما و همچنین در طاق نماهای میانی دو طاقچه کوچک و مستطیل جهت قرار دادن مهر، قرآن و... ساخته شده است. مصالح اصلی این بنا از آجر، خشت و ملات گل می‌باشد. پوشش درونی دیوارها گچ اندود و تمامی درهای موجود آهنی است. به تناسب فرم هشت ضلعی بقعه، غلام گردشی هشت ضلعی ساخته است. این غلام گردش با طاق و چشمه‌هایی کوچک به عرض 1 تا 5/1 متر به اضلاع هشتگانه بقعه متصل می‌باشد. اضلاع هشتگانه آن شامل چهار ورودی بزرگ با قوس سهمی به ارتفاع 3 متر و عرض 180 سانتی متر و چهار طاقچه پشت باز با قوس سهمی به ارتفاع 2 متر و عرض 80 سانتی متر است. به کمک 12 طاق‌بندی کوچک فرم هشت ضلعی غلام گردش به دایره تبدیل شده و گنبدی بروی آن ساخته شده است.

امامزاده حلیمه خاتون ـ اردل

بقعة زیباى این امامزاده در میان روستاى سرپیر از توابع بخش مرکزی، در 31 کیلومترى شمال شرقى شهر اردل واقع شده است.

بنا قدیمى و متعلّق به دورة صفویّه است که تعمیرات زیادى در دوره‏هاى بعد در آن صورت گرفته است.

بنای امامزاده شامل یک حرم، رواق، راهروها و سردابی کوچک است. مصالح این بنا از آجر، سنگ و ملاط گچ و گل می‌باشد. فرم بیرونی امامزاده به شکل چهار گوش است که حرم بنا در ضلع شمالی قرار دارد. رواق امامزاده اتاقی است مستطیل شکل به ابعاد 5×6 متر که دارای سقفی طاق و چشمه‌ای (به روش بومی) است و ورودی آن از جهت شرق می‌باشد و ضلع غربی آن به حرم راه دارددر اضلاع شمالی و جنوب آن دو ورودی قرینه به عرض یک متر به راهروها تعبیه شده است که دارای پنج طاقچه بزرگ و کوچ. ک کم عمق می‌باشد.

امامزاده خاتون ـ فارسان

بقعة این امامزاده در میان روستاى گوشه از دهستان میزدج سفلی در 9 کیلومترى جنوب غربى شهر فارسان واقع شده و به ملکه خاتون مشهور است.

ساختمان بقعه، بنایى نسبتاً قدیمى و بزرگ است که شامل ایوان، گنبد، شبستان و حرم می‌باشد. ایوان بقعه رو به جانب شمال قرار دارد و ابعاد آن 5/3×10 متر مى‏ باشد. پس از عبور از ایوان به شبستان متصل مى‏شویم که در طرفین آن دو اتاق کوچک طرّاحى شده و بالاى هر یک طاقى احداث شده است. درِ ورودى به حرم چوبى است و اتاق مرقد به ابعاد 4×4 متر است و ضخامت دیوار آن حدود 2 متر مى‏باشد که بتواند گنبد سنگین بنا را تحمّل کند. قبرامامزاده در وسط بقعه قرار دارد و به اندازه شصت سانتى متر از کف آن بالا آورده و روى آن پارچه سبز کشیده ‏اند.

امامزاده جعفر میر شاه ـ لردگان

بقعة این امامزاده در سه کیلومترى خارج از روستاى بارز، نزدیک روستاى میل شاه، بر روى تپّه‏اى مشرف بر دره و
قبرستان تاریخى، در 80 کیلومترى غرب شهر لردگان واقع شده و چشم انداز آن زیبا است.

بقعه، بنایى کوچک و زیباست که به صورت برج مدور به قطر 5 و ارتفاع 6 متر ساخته شده و شالوده آن از سنگ لاشه و ملاط گل و گچ است. در سالیان اخیر جهت استحکام بنا از گچ و سیمان استفاده شده و درِ کوچک بقعه از جانب مشرق باز مى‏شود که به جهت ابعاد 70×20/1 متری آن به ناچار باید به هنگام ورود خم شد.

امامزاده بى ‏بى حکیمه ـ شهرکرد

بقعة با شکوه این امامزادگان در خیابان ولى عصر(عج) شهرکرد، نزدیک چهار راه بازار واقع شده و به دو معصوم مشهور است.
بناى اصلى این بقعه به دوران اتابکان لرستان بازمى‏گردد که  در دوره‏هاى بعدى به ویژه در عهد صفویّه و زندیّه تعمیر شده  است. از سبک فعلى آرامگاه برمى‏آید که این بنا در عهد قاجاریّه بازسازى شده باشد.

ایوان بنا از سه طاق چشمه قوسی شکل تشکیل شده که طاق میانی با ارتفاع و دهانه طاق بیشتر و دو طاق کوچکتر طرفین آن می‌باشد.

دو ستون ساده سنگی که دارای پایه و سرستون بدون نقش هستند طاقها را نگه داشته‌اند.

امامزاده بى ‏بى هاجر ـ شهرکرد

بقعة این امامزاده در میان گلزار شهداى روستاى دستنا، در چهار کیلومترى باختر کیار و در 40 کیلومتری جنوب غرب شهرکرد، بر روى تپّه‏اى مشرف بر روستا و کوههاى اطراف و با چشم انداز فوق العاده زیبا و دیدنى واقع شده است.

اصل بنا به صورت 8 ضلعى و به ابعاد هر ضلع به تفاوت 4 و 3 متر است که ایوان آن در جانب غرب قرار دارد و در هر ضلع آن طاقنما کم عمق با قوس جناغی تعبیه شده است. در وسط بقعه صندوقى قرار دارد که روى آن پارچه‏هاى سبز نهاده‏اند.

بر فراز بقعه، گنبدى عرقچینى کم خیز به قطر 3 و ارتفاع 5/2 متر مستقیماً روی فرم هشت‌ضلعی بقعه بنا گردیده است که با ورق گالوانیزه پوشش داده شده است.

امامزاده بهاءالدّین محمّد ـ شهرکرد

 

بقعة با شکوه این امامزاده در سه کیلومترى غرب روستاى شیخ شبان، در 44 کیلومترى شهرکرد واقع شده است.

بنا متعلّق به دورة صفویّه و شامل گنبد، ایوان، گلدسته، حرم، صحن و زایرسرا است. ایوان بقعه رو به جانب شمال قرار دارد و در دو طرف آن دو مناره به ارتفاع 12 متر تعبیه شده که سراسر با کاشى‏هاى نره‏اى تزیین یافته است.

در دو طرف ورودی، دو اتاق جهت کفشدارى تعبیه شده و بقعه به اندازه پنج پلکان از سطح صحن مرکزى ارتفاع دارد. این بنا در سال 1382 توسعه یافته و طرح جامع آن در دستور کار قرار دارد. پس از عبور از مدخل به شبستان بقعه راه مى‏یابیم که دور تا دور اتاق مرقد را فرا گرفته است. ابعاد شبستان 22×22 متر است و سراسر با کاشى‏هاى خشتى تزیین یافته است.

اتاق مرقد به صورت هشت ضلعى به ابعاد هر ضلع دو متر مى‏باشد که زاویه‏ها را با ایجاد گوشواره به دایره تبدیل نموده و در نتیجه بنا را مدور و گنبد عظیم آن را بر آن استوار نموده ‏اند.

امامزاده اسماعیل ـ کیار

بقعة این امامزاده در میان روستاى برنجکان از بخش ناغان و در دهستان مشایخ واقع شده و مشهور به سیّد اسماعیل است.

بقعه، یک بناى چهار طاقى برج گونه‏اى است که تماماً با سنگ لاشه و ملاط گل ساخته شده و داراى ایوانى در غرب، شرق و جنوب است. ابعاد بقعه 5/5×5 متر است و در چهار زاویة آن چهار طاقچه کوتاه طرّاحى شده و ارتفاع بقعه بیش از 7 متر مى‏باشد. در وسط بقعه، صورت قبرى است که به اندازه 20 سانتى متر از کف آن بالا آورده‏اند و روى آن پارچه سبز نهاده‏اند. درِ اصلى بقعه از جانب مشرق باز مى‏شود و داراى طاق هلالى کوتاه با آجرهاى قدیمى است. این بنا متعلّق به دویست سال قبل است که در تعمیرات اخیر با ملاط سیمان مستحکم شده است.

آرامگاه اوریا ـ لردگان

این آرامگاه در بالاى تپّه‏اى مشرف بر روستاى چشمه خانى، در 43 کیلومترى شرق شهر لردگان، با چشم انداز فوق العاده زیبا و دیدنى واقع شده است.

این بقعه با وجود آنکه بیش از 500 سال قدمت دارد و تماماً از سنگ لاشه و ملاط گچ و ساروج ساخته شده، همچنان استحکام خود را دارد و شامل ایوان، گنبد و حرم است.

ایوان بقعه رو به جانب جنوب و به طرف روستا است و ابعاد آن 2×5 و به ارتفاع 3 متر است که سه ستون سنگ چین جهت برقرارى سقف آن احداث شده است. پس از عبور از ایوان، به اتاق مربّع شکلى به ابعاد 4×4 متر مى‏رسیم که با برداشتن چهار زاویة آن به دایره تبدیل شده و سپس گنبد کلّه قندى بنا را بر آن استوار ساخته‏اند. این گنبد از داخل به قطر 5 و از خارج بر ساقه‏اى مربّع شکل به ابعاد 3×2 متر و سپس بر ساقه‏اى مدور به قطر 5/2 متر استوار است که بعد از آن گنبد به شکل عرقچینى به ارتفاع یک متر و مجموعاً 20/2 متر را شامل مى ‏شود.

امامزاده حمزه على ـ بروجن

بقعه با شکوه این امامزاده در 5 کیلومترى شمال غرب شهر بلداجى، نزدیکى روستاى کلبى بک، در 41 کیلومترى جنوب غربى شهر اردل در بالاى کوهى مرتفع با چشم انداز فوق العاده زیبا و دیدنى واقع شده است.

این زیارتگاه از مهم‏ترین بقاع متبرکه استان چهار محال و بختیارى است و قدمت آن به دوره تیموریان باز مى‏گردد که در زمان صفویّه تجدید بنا شده و در دوره‏هاى بعد تا سالهاى اخیر نیز بارها مرمّت و بازسازى شده است.

امامزاده حمزه ـ لردگان

مشهور به «بابا حمزه»، بقعه این امامزاده در میان قبرستان تاریخى روستاى کایدان، در 43 کیلومترى غرب شهر لردگان واقع شده است.

بنا از سنگ لاشه و ملاط گل و ساروج ساخته شده و به صورت برج مربّع شکل از داخل است که بر روى آن گنبد هرمى چهار ترک و به صورت مخروطى یا هرمى از خارج است. درِ بقعه از جانب جنوب باز مى‏شود و پنجره‏اى در جانب شمال دارد. قطر دیوار بقعه بیش از 50 سانتى متر است.

فهرست مطالب کتاب هزار مزار ایران ، استان چهار محال و بختیاری


مقدَمه دبیر ستاد ویژه بقاع متبرکه و بناهای مذهبی ................... 7

موقعیّت جغرافیایى و تقسیمات سیاسى استان........................... 11

1. آرامگاه اوریا / لردگان / چشمه خان‏....................................... 19

2. امامزاده اسماعیل / کیار / برنجکان‏......................................... 23

3. امامزاده بابا پیر احمد / شهرکرد / بن..................................... 24

4. امامزاده بهاءالدّین محمّد / شهرکرد / شیخ شبان................... 28

5. امامزاده بى‏بى حکیمه / شهرکرد / خیابان ولیعصر................. 30

6. امامزاده بى‏بى هاجر / شهرکرد / دستنا................................... 45

7. امامزاده جعفر میر شاه / لردگان / بارز.................................... 47

8. امامزاده خاتون / فارسان / گوشه. ............................................        .......47

9. امامزاده حلیمه خاتون / اردل / سرپیر....................................

موضوعات
سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های جهان اسلام (معرفی بیش از چهل هزار زیارتگاه)

طراح وبلاگ: سید محمد علوی زاده