مزارات ایران و جهان اسلام

سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های ایران جهان اسلام (امامزاده ، بقعه، آرامگاه، مقبره، مزار، گنبد، تربت، مشهد، قدمگاه، مقام، زیارت، معرفی عالمان انساب، کتابشناسی مزارات و زیارت و انساب

بقعه بابا حمزه ـ نمین

این بقعه در میان قبرستان عمومى روستاى میناباد، حدود مرزى ایران و آذربایجان، در شمال شرقى شهر نمین واقع شده و بسیار مورد توجّه اهالى است.

ساختمان قدیمى بقعه در سال 1379 ه . ش به دلیل فرسودگى تخریب شد و بناى کنونى با مصالح بومى در همان محل در تپه مشرف به روستا و در میان قبرستان، ساخته شد. بناى کنونى مستطیل شکل و به ابعاد تقریبى 5×8 متر است و دو پنجره در جانب جنوب و شرق دارد.

امامزاده حمزه ـ خلخال

مشهور به «سیّد حمزه»، بقعه این امامزاده در پائین تپّه ‏اى در خارج از روستاى درو و در میان درختان بلند و سرسبز قرار گرفته و رودخانه کم آبى نیز از کنار آن مى‏ گذرد.
این روستا بین شهر کلور و روستاى اسبو و در شرق شهر خلخال قرار گرفته است.

ساختمان بقعه تازه ساز و اسکلت آن بتنى با دیوارهاى آجرى و نماى سیمانى است و در ابعاد تقریبى 16×12 متر احداث شده و در هر جهت چهار پنجره جهت نورگیرى تعبیه شده است. سقف بنا فعلاً شیروانى است و ضریح فلزى ساده‏اى از مرقد محافظت مى‏ کند.

امامزاده حمزه ـ اردبیل

این بقعه در 3 کیلومترى شمال اردبیل و در آبادى کلخوران واقع شده است. در این آبادى، باغ بزرگ و مصفایى به نام «باغ شیخ» به وسعت فعلى 150 در 200 متر وجود دارد که در آن چندین مقبره تاریخى ساخته شده و بزرگ‏ترین آنها بقعه سیّد امین الدّین شیخ جبرئیل ـ پدر شیخ صفّى‏الدّین اردبیلى ـ است. از جمله آرامگاه‏هاى موجود این باغ، بقعه متبرّکه امامزاده حمزه در جنوب غربى آن قرار گرفته که تقریبا به شکل مربّع، با طول اضلاع 4 متر است و تماما با آجر ساخته شده است. این بقعه داراى یک درِ ورودى کوچک از طرف شمال و طرف مقابل آن، یک پنجره کوچک است؛ مرقد امامزاده در وسط این بنا قرار دارد و صاحب آن را از فرزندان امام موسى کاظم  علیه‏السلام مى‏ دانند.[1]

مقبرة شیخ صدرالدّین انصارى ـ دایوکندى خلخال

این مقبره در روستاى دایوکندى در غرب شهر هشتجین و در حدود 24 کیلومترى هشتجین واقع شده است. در دلِ کوه‏هاى اطراف این شهر در یک راه خاکى و صعب العبور قرار گرفته و به «شیخ کشف الدّین» معروف است.

این بنا در زمینی به ابعاد حدوداً 7×7 متر احداث شده و مصالح به کار رفته در آن از سنگ‏هاى کوهستانى در ازاره‌ها و آجر در بدنه و ملاط گل و آهک است که گنبدى شلجمى به ارتفاع تقریبی 6 متر آن را فرا گرفته و در سالیان اخیر مرمّت شده است. پلان بقعه به صورت هشت ضلعی است و دیوارهای آن دارای ضخامتی در حدود 80 سانتی‌متر می‌باشد. درِ ورودی بنا در ضلع شمالی قرار گرفته و در قسمت جنوبی آن نیز یک پنجره جهت روشنایی تعبیه شده است.

مقبرة سیّد محمّد قریشى ـ خلخال‏

این مقبره در مرکز شهر هشتجین، انتهای میدان وحدت، پشت مدرسة اتحاد، در داخل کوچه سیّد محمّد قریشی و محلّه‌ای معروف به «زاویة متبرکه» واقع شده است و به امامزاده سیّد محمّد قریشی مشهور می‌باشد.

ساختمان بقعه، بنایى قدیمى است که متعلّق به دورة قاجار می‌باشد و در دوران پهلوى مرمّت شده است. بقعه، شامل گنبد شلجمى و دو منارة کوتاه است. نماى بقعه حصیر بافت آجرى است و بر روى مناره‌ها دو ردیف آجر فیروزه‏اى به کار رفته است. درِ اصلى بقعه در ضلع جنوبى واقع شده و یک پنجره جهت نورگیرى در غرب بقعه طرّاحى شده است.

مقبرة حاج میرصالح ـ اردبیل

این مقبره کوچة کم عرضی موسوم به کوچة حاج میرصالح در خیابان سی متری شهر اردبیل قرار گرفته است. سر در ورودی اصلی بنای مقبره هنوز پابرجا می‌باشد و با رسمی‌بندی و کاشی کاری معرّق تزیین شده است. درِ ورودی بنا چوبی و به رنگ سبز فیروزه‌ای است. ورود به مقبره از طریق راهرو مستطیل شکلی که در انتهای آن راهرو فضای انباری وجود دارد میسّر می‌شود. کف مقبره از سطح کوچه به ارتفاع 90 سانتی‌متر بلندتر می‌باشد که با پلّه‌هایی این اختلاف سطح به یکدیگر متّصل می‌شود. فضای درونی مقبره عبارت است از اتاق گنبدداری که تقریباً به شکل مربّع می‌باشد. بنا دارای سه ورودی یکی از طرف مسجد میرصالح که مجاور مقبره می‌باشد و دیگری از طرف کوچه که ایوانی زیبا دارد و دیگری از دالانی در سمت چپ مقبره قرار گرفته است نمای بنا آجری می‌باشد و مصالح به کار رفته در آن در حال حاضر آجر و سیمان است. گنبد بالایی مقبره کهن‌ترین قسمت بنا را تشکیل می‌دهد.

مقبرة پیر بدرالدّین ـ نمین

این بناى زیبا در خیابان اصلى شهر نمین، خیابان امام خمینی ، مقابل ساختمان فرماندارى قرار گرفته است.

بنای مقبره بر روی زمینی مسطح قرار گرفته و ساختمان آن دارای ازارة سنگی به ارتفاع 90 سانتی‌متر می‌باشد و نماى مقبرة آن آجرى ساده با بدون تزئین و قاب بندى است. در قسمت پیشانى بنا تیر چوبى به عنوان کلاف استفاده شده که در نماى بیرونى پیدا است.

بقعة کورائیم ـ نیر

این بقعه در گورستان قدیمی بخش کورائیم در اطراف شهر نیر واقع شده است. ساختمان بقعه به صورت چهارطاقی به ابعاد پنج متر است که گنبد کوچک آجری به شکل عرقچینی، سقف آن را پوشانده است.
در قسمت شمالی آن سه در کوچکی با طاق جناغی وجود دارد که درگذشته نیمی از آن فروریخته بود اما به همّت میراث فرهنگی استان مرمّت شد.

سرزمینی از نوادگان امام کاظم(ع) و پادشاهان صفویه

مزارات ایران و جهان اسلام به نقل از ساوالان خبر: طبق آماری که از طرف اداره اوقاف و امور خیریه اعلام شده است در سطح استان اردبیل ۱۲۳ بقعه و امامزاده موجود است، که از این تعداد ۱۲ بقعه در اردبیل، ۵ بقعه در مغان، ۲۳ بقعه در مشگین شهر، ۱۲ بقعه در شهرستان های نیر ، نمین و سرعین و ۷۱ بقعه در شهرستان خلخال قرار دارد.

طبق گفته مشهوری‌نظری مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان اردبیل متاسفانه ۳۰ درصد امامزاده‌های استان فضای حداقلی دارند که زائران را با مشکل مواجه کرده است.
در کنار این امامزاده ها ۱۰ بقعه و امامزاده در سطح استان در کنار مناطق تفریحی و جاذبه های گردشگری قرار دارند.

بقعة سیّد صدرالدّین ـ مشکین شهر

دهستان لاهرود در فاصلة 17 کیلومترى شهرستان مشکین شهر واقع شده است. در حاشیة شمال غربى این دهستان، قبرستان قدیمى وجود دارد که قدّمت آن به قرن هشتم مى‏رسد. تنها دو سه عدد از سنگ قبرهاى این قبرستان در جلوى مسجد باقى مانده و چند سنگ دیگر نیز در ساختمان (مسجد پیرآج) و در دیوارة بناهاى آن قرار داده شده‌‏اند، دو سنگ قبر نیز در داخل مسجد واقع است که قدّمت آن‏ها به قرن هشتم هجرى مى‏رسد و روستائیان این دو سنگ را متعلّق به قبر شیخ شمس الدّین مى‏دانند. اما کلمة صدرالدّین بر روى آن، نشانگر اسم صاحب قبر است. بر روى سطح فوقانى سنگ قبر، نقش سجاده با دو گل در بالاى آن کنده‏کارى شده است و کلمات عربى نیز در دور تا دور آن نقش شده است. ابعاد این سنگ قبر 40×30×176 مى‏باشد.

بقعة پیر الوان ـ اردبیل

این بقعه در شمال غرب شهر اردبیل، در پانصد متری روستای پیر الوان بر روی تپّة کم ارتفاعی قرار دارد. نام اصلی پیر الوان، سلطان بابا می‌باشد. متأسّفانه از نسب ایشان اطّلاعی در دست نیست.

ساختمان بقعه از لحاظ معماری به صورت چهارطاقی ساخته شده و ورودی و نمای اصلی آن رو به جنوب می‌باشد. در دو طرف ورودی، دو طاقنما قرار دارد و روی چهار زاویة بنا گنبد عرقچینی آن اجرا شده است. مصالح به کار رفته در این بنا آجر به شکل مربّع و ملات آهکی است.

  • ۲۳۷۵

بقعة سیّد امین الدّین جبراییل ـ اردبیل

بقعة سیّد امین الدّین جبرائیل پدر شیخ صفی الدّین اسحق اردبیلی، جد سلاطین صفوی در روستای کلخوران در
3 کیلومتری اردبیل قرار دارد. روستای کلخوران به نام شیخ مشهور است و «کلخوران شیخ» نامیده می‌شود.

امامزاده صدرالدّین ـ اردبیل

بقعة این امامزاده در کیلومتر 13 جادّة اردبیل به مشکین شهر، و در وسط اراضى زراعى با چشم انداز زیبا واقع شده است.

مقبرة سیّد صدرالدّین داراى عمارت بسیار قدیمى و متعلّق به دورة صفویّه است و در جنوب آن، باغ موقوفة امامزاده و در شمال مقبره، حیاط بزرگ دهقانى است که خادم بقعه در آن زندگى مى‏کند. درِ ورودى بقعه در سمت شمال قرار دارد و به راهروى باریکى باز مى‏شود که از شرق به غرب کشیده شده است و انتهاى راهرو به دو حجره براى بیتوته کردن زایران منتهى مى‏شود.

امامزاده سلیمان ـ فخرآباد مشکین شهر

بقعة این امامزاده در مرکز دهستان قره ‏سو در روستاى فخرآباد و در حدود 25 کیلومترى شهرستان مشکین شهر واقع شده و «شاه سلیمان» مشهور است.

مقبرة سیّد سلیمان داراى گنبد و مسجدى است که به سال 1243 هـ . ق در زمان قاجاریّه ساخته شده است. بناى اوّلیة مقبره در دوران صفویّه ـ که در آن زمان مشکین و نواحى آن در نهایت آبادانى و پیشرفت بودند ـ ساخته شده است.

امامزاده جعفر ـ مشکین شهر

بقعة این امامزاده در شمال شرقى روستاى اُنار از توابع شهرستان مشکین شهر، در انتهاى یکى از کوچه‏هاى بن بست روستا در دل باغ سرسبز و مصفّایى قرار دارد و چشم انداز آن فوق‏العاده زیبا و دیدنى است.

ساختمان بقعه در گذشته تنها یک قبر و اتاقکى گلى بوده است تا این‏که در سال 1300 هـ . ش اهالى محل و ریش سفیدان آن با مساعدت حاج کامران که باغ‏هاى مجاور مرقد را به امامزاده اهداء نمود، بناى کنونى را ساخته ‏اند.

آرامگاه شیخ حیدر ـ مشکین شهر

این آرامگاه در میان باغ سبز و با صفایی که قبرستان قدیمی شهر مشکین شهر بوده و الآن در مرکز شهر واقع شده قرار دارد. ساختمان آرامگاه برج استوانه‏اى شکلى به ارتفاع 5/18 متر و به قطر 5/10 متر می‌باشد. نقشة داخل برج متشکل از یک دوازده ضلعى کامل است که قطر آن هشت متر، و طول هر ضلع آن 20/2 متر می‌باشد. محل اصلى آرامگاه، سرداب زیر برج است که مدخل ورودى آن در دیوار شمالى برج با پلّه‏هایى بلند جاسازى شده است.

امامزاده احمد و محبّت ـ مشکین شهر

بقعة این امامزادگان در روستاى آلنى و در پنج کیلومترى شمال شرقى مشکین شهر واقع شده و به
اوخلی بابا مشهور است.

بنا کاملاً مخروبه است و در قبرستان قدیمى روستا قرار دارد. قدّمت بنا به دورة ایلخانی و مرمّت آن به حدود سیصد سال پیش دورة صفویّه مى‏رسد و از زیارتگاه‏هاى مشهور شهرستان مشکین شهر بوده است ولى متأسّفانهبه مرور زمان، به دلیل عدم بازسازى و رسیدگى، جز چهار دیوار سنگ چین گِلى و دو طاق نیمه مخروبه چیزى از آن بر جاى نمانده است.

آرامگاه شیخ صفى الدّین اردبیلى ـ اردبیل‏

این آرامگاه در خیابان شیخ صفی شهر اردبیل و در مجاورت میدان عالی قاپو این شهر قرار دارد.

مجموعة بناهاى این بقعه، بر مزار و خانقاه شیخ صفى الدّین اردبیلى (متوفّاى 735 هـ . ق) عارف نامدار و جدّ خاندان صفوى، بنا شده و در طى چند قرن، مخصوصاً در دورة صفوى، از احترام و شکوه بسیارى برخوردار بوده است. با توجّه به روایت‏هاى تاریخى، جسد شیخ صفى الدّین، در جوار خانقاه و بناهاى قدیمى‏تر دفن شده و بناى اوّلیة مقبره را پسرش شیخ صدرالدّین موسى بر مزار وى ساخته است.

فهرست کتاب هزار مزار ایران استان اردبیل


تصویر بقعه امام زاده سید صدر الدین

فهرست مطالب

مقدمه دبیر ستاد ویژه بقاع متبرکه............................................ 7

موقعیّت جغرافیایی و تقسیمات سیاسی استان...................... 11

1. آرامگاه شیخ حیدر / مشکین شهر / مرکز شهر....................... 17

2. آرامگاه شیخ صفى الدّین اردبیلى / اردبیل‏ / میدان عالی قاپو 21

3. امامزاده احمد و محبّت / مشکین شهر / آلنی......................... 39

4. امامزاده جعفر / مشکین شهر / اُنار.......................................... 40

5. امامزاده سلیمان / مشکین شهر / فخرآباد................................

موضوعات
سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های جهان اسلام (معرفی بیش از چهل هزار زیارتگاه)

طراح وبلاگ: سید محمد علوی زاده