مزارات ایران و جهان اسلام

سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های ایران جهان اسلام (امامزاده ، بقعه، آرامگاه، مقبره، مزار، گنبد، تربت، مشهد، قدمگاه، مقام، زیارت، معرفی عالمان انساب، کتابشناسی مزارات و زیارت و انساب

امامزاده محمّد ـ اردکان

بقعة این امامزاده در 40 کیلومترى شهر اردکان، کنار راه اصلى اردکان ـ نایین قرار دارد و یکى از بقاع باشکوه استان یزد به شمار مى‏رود.

بقعة امامزاده سیّدمحمّد، بناى مفصّل و خوش طرحى دارد که نزدیکى دروازه هفتادر، در دو کیلومترى جادّه اردکان ـ نایین واقع شده و مورد توجّه مسافران و اهالى یزد و اردکان است.

بناى اصلى بقعه متعلّق به اواخر دورة صفوى است. در اصلى امامزاده که متّصل به صحن است، از شمال باز مى‏شود. صحن بزرگ شمالى، بسیار بزرگ و دور تا دور آن، حجره‏هایى جهت استراحت زوّار تعبیه شده که تعداد آن به بیست واحد مى‏رسد.

در قسمت شرق بقعه، ابتدا مسجدى متّصل به حرم است که ابعاد آن 15×12 متر با چهار صفّه بلند و قطور که گنبد رفیع مسجد بر آن تعبیه شده است. این گنبد از داخل و خارج به شکل عرقچین و نماى آن آجرى است. چهار در از این مسجد به صحن شرقى و راهروى جنوبى و شمالى و به حرم مطهّر راه مى‏یابد. قبر شش تن از بزرگان هفتادر، در این مسجد قرار دارد که یکى از آنان متعلّق به حجّةالاسلام آقاشیخ على بن آقاشیخ احمد فیروزآبادى، متوفّاى 1345 هـ . ش و قبر مرحوم گل‏بیگم خانم زوجه کربلایی
مقصود، صبیه مرحوم غلامعلى، متوفّاى 1032 ﻫ . ق است.
این مسجد به صورت مربّع مى‏باشد، منتهى چهار زاویه آن را با ایجاد گوشواره تبدیل به دایره نموده‏اند تا گنبد بزرگ مسجد را بر آن احداث نمایند.

ایوان اصلى بقعه که در ابتداى صحن شمالى است، به صورت هشتى و اخیراً تعمیر و بازسازى شده است. این ایوان کمى پایین‏تر از صحن واقع شده و متّصل به رواق بقعه مى‏باشد که در گذشته از آن به عنوان بازارچه استفاده مى‏کردند. این رواق‏ها که به عنوان غلام گردشى خوانده مى‏شود، از جانب شمال، تا غرب و جنوب بقعه امتداد دارد. در شرق بقعه پس از مسجد، صحن نسبتاً بزرگى است که یک ایوان باشکوه و پانزده حجره کوچک و بزرگ، دور تا دور آن را احاطه کرده است. دو اتاق بزرگِ این صحن را اختصاص به کتابخانه امامزاده سیّدمحمّد داده‏اند. پنج تن از شهداى
جنگ تحمیلى در صحن شرقى دفن شده‏اند که فضاى معنوى خاصّى به صحن مطهّر داده است. در جنوب صحن، مسجد
بسیار بزرگ و زیبایى قرار دارد که ابعاد آن 16×15 متر و داراى چهار ستون قطور جهت استوارى طاق مسجد مى‏باشد و فعلاً از این مکان استفاده نمى‏شود.

پوشش غرفه‏هاى اطراف گنبد در داخل، آجرى با بندکشى گچى است. ورودى ضلع جنوبى حرم، داراى درى چوبى با نقش‏هاى هندسى مى‏باشد و حتّى در حال حاضر، اصالت خود را حفظ نموده و یک اثر هنرمندانه به شمار مى‏آید.

مرقد امامزاده، در مرکز بقعه و در اتاقى به ابعاد 12×15 قرار دارد که چهار صفّه بلند در چهار جهت آن تعبیه شده و سپس به قرینه هم، محرابچه یا طاقنماهای زیبایى تعبیه نموده‏اند. نماى حرم، آجرکارى و بخشى از آن نیز کاشى‏کارى است. در بالاى چهار زاویة اتاق مرقد، گوشواره‏اى تعبیه نموده‏اند تا بدین وسیله، بقعه را
از چهارضلعى به دایره تبدیل و سپس گنبد مرتفع بنا را بر
آن استوار سازند. این گنبد که از داخل عرقچینى و از خارج
شبیه به کلاه خودى است، به قطر ده و ارتفاع 15 متر مى‏باشد. نماى داخلى گنبد سفیدکارى و نماى خارجى آن پس از فروریختن کاشى‏هاى عهد صفوى، مجدّداً به طرز باشکوهى کاشى‏کارى
شده است. ساقة گنبد به بیش از سه متر ارتفاع دارد که دور
آن را به صورت هشت ضلعى درآورده‏اند. این گنبد در سال
1400 ﻫ . ق مرمّت شده و سوره هل أتى بر کاشى‏هاى لاجوردى
در ساقه آن اجرا شده است. در وسط اتاق مرقد، ضریحى
چوبى مشبّک از آهن، به طول دو و عرض دو و ارتفاع
75/1 سانتى‏متر قرار دارد، که از مرقد محافظت مى‏کند. بالاى
این ضریح را به اندازه 60 سانتى‏متر بالا آورده و آن را تبدیل به گهواره نموده‏اند.

این بناى باشکوه به شماره 2895 و در تاریخ 5/9/1379 در فهرست آثار ملّى ایران به ثبت رسیده است.

دربارة اصل و نسب امامزاده، سند معتبرى یافت نشده است؛ جز اینکه برخى از مورّخان معاصر از قول مرحوم مامقانى امامزاده را فرزند امام موسى کاظم ‰ مى‏دانند.

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی
موضوعات
سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های جهان اسلام (معرفی بیش از چهل هزار زیارتگاه)

طراح وبلاگ: سید محمد علوی زاده