- سه شنبه ۳ ارديبهشت ۹۸
امامزاده بى بى زبیده خاتون ـ بهبهان{ خیابان منتظرى }
بقعه زیباى این امامزاده در خیابان شهید محمّد منتظرى شهر بهبهان در کوى خراسانى ها واقع شده و بسیار مورد توجّه اهالى است.
ساختمان بقعه، به شکل مربع و به ابعاد 20×20 متر است. مرقد امامزاده در اتاقى به ابعاد 7×7 متر قرار دارد و چهار زاویه آن را با ایجاد چهار گوشواره به دایره تبدیل نموده و در نتیجه گنبد عظیم بنا را بر آن استوار ساخته اند. این گنبد به شکل شلجمى و به قطر هفت و ارتفاع بیش از هشت متر است. در زیر گنبد، مقدارى رسمى بندى دیده مى شود. و در ساقه گنبد نیز هشت پنجره مشبک گچى جهت نورگیرى طرّاحى شده است و نماى خارجى گنبد نیز با کاشى هاى نره اى در زمینه آبى تزیین شده است.
در وسط بقعه، ضریح عالى از جنس آب طلا و نقره نصب است که بر روى درِ آن متن ذیل نوشته شده است: «ضریح مطهّر حضرت بى بى زبیده خاتون بنت موسى بن جعفر(علیه السلام)به همّت هیئت امنا و زایران محترم با نظارت اداره اوقاف و امور خیریّه بهبهان به سال 1375 هجرى شمسى مطابق با 417 قمرى در اصفهان اتمام یافت. عمل حاج مصطفى روزگاریان.»
کف و ازاره حرم با سنگ مرمر پوشش یافته و دیوار آن گچ اندود و مقدارى از آن رسمى بندى دارد. در جنوب بقعه، درِ کوچکى است که به صحن 250 مترى راه مى یابد. در همین جهت، ایوانى با طاق رومى به ابعاد 5×6 و ارتفاع هشت متر قرار دارد. در غرب و شرق بقعه، غلام گردشى اجرا شده و به طبقه دوّم بنا راه مى یابد.
در شرق صحن، راه پله اى به کوچه و در غرب آن سرویس هاى بهداشتى و چند اتاق به عنوان انبار و زایر سرا تعبیه شده است. دور تا دور حرم به پهناى پنج متر شبستان بزرگى را ساخته اند که سراسر با سنگ مرمر پوشش یافته است. برخى از کشف جسد امامزاده در حدود دو قرن پیش سخن به میان آورده اند.
در تابلویى که بر دیوار بقعه قرار دارد، ضمن اشاره به نسب شریف امامزاده، اشعارى در مدح آن سروده که از قرار ذیل است. این اشعار در بالاى ضریح نیز میناکارى شده است:
گلى از گلستان موسى بن جعفر(علیه السلام) *** که پرکرده عطرش زمین و زمانه
شریف خواتین اعظم زبیده *** در آغوشش این خاک بگزیده خانه
از دهر نیازى که دارى طلب کن *** بر آرد نیاز تو را بى بهانه
شگفتا چه حاجت سرائیست این در *** که اهل نیاز به سویش روانه
عطا بهره دارد زباب الحوائج *** زیارت کن این بقعه را خالصانه
در این بقعه از خلد دارد نشانه *** که بوسد ملک خاک این آستانه
به وصف کرامات این در چه گویم *** که بگرفته طلعتش کران تا کرانه
عجب نیست گر حوران بهشتى *** کنار ضریحش کنند آشیانه
زهى منزلت بهبهان را که دارد *** نهان خفته در گنج درى یگانه
گران گوهر پاک کنز ولایت *** که بگرفت طلعتش کران تا کرانه
خادمى به استناد چند کتاب ضعیف، بى بى زبیده را از خواهران حضرت معصومه(علیها السلام) و از همراهان او قلمداد نموده است. او همچنین به نقل از بحرالانساب مى نویسد: «زبیده خاتون دختر بلافصل امام موسى کاظم(علیه السلام) در زمان امام جواد(علیه السلام) به قصد زیارت امام رضا(علیه السلام) به همراه برادران خویش به رهبرى شاه چراغ، بین سالهاى 210ـ220 عازم ایران شد و در این مکان مقدّس از دنیا رفت و قبر ایشان همین جا است.»
او همچنین اضافه مى کند که; «تا سال 1320 شمسى اثرى از این امامزاده در بهبهان نبود، تا اینکه آن حضرت به خواب مردى به نام درویش رجب مى آید و به ایشان مى فرماید: قبرم در فلان منطقه است، بیایید و قبر مرا بیرون بیاورید! کسانى که آن دوران را به یاد دارند مى دانند که این خواب درویش رجب باعث شد مردم زیادى به جستجو و کاوش بپردازند. بعد از حدود دو سه هفته جستجو اثرى پیدا نشد. بعد ایشان دوباره به خواب درویش رجب آمد و فرمود: شما اشتباه مى گشتید قبر من در فلان قسمت است. با نقل خواب درویش رجب، جستجو از نو آغاز شد و مدّتى نگذشته بود که قبر نمایان شد و بر روى آن یک چراغ قدمى بود. این موضوع سرو صداى زیادى در بر پا کرد و اهالى کرامات زیادى از این قبر دیده اند.»
متأسّفانه در منابع موجود براى حضرت امام موسى کاظم(علیه السلام) فرزندى بنام زبیده ثبت نشده تا با حضرت معصومه(علیها السلام) یا با شاه چراغ به ایران مهاجرت و سپس در بهبهان وفات یابد. شاید یکى از فرزندان محمّد عابد بن امام موسى کاظم(علیه السلام) باشد. چنانچه بى بى حکیمه بنت محمّد عابد در گچساران بهبهان مدفون ا ست.
منبع: شجره طیبه یا امامزادگان بهبهان: 83، خوزستان و تمدّن دیرینه آن 1: 398.
- ۱۸۵۶
- ادامه مطلب