- شنبه ۲۲ شهریور ۹۳
این آرامگاه در شرق روستاى خرگرد، از دهستان میان خواف، در دامنة تپّهاى واقع شده و به «میرکابدین» که خلاصه شدة میر قوام الدّین است، مشهور مىباشد.
ساختمان آرامگاه که از آثار قرن نهم و دهم هجرى است، از سنگ لاشه و ملاط گل و گچ ساخته شده است. بر روى سنگ قبر وى اشعار ذیل حکاکى شده است:
زین باغ دلى جولاله پر خون رفتیم
با چهره زرد و اشک گلگون رفتیم
چـون آب کنــار دجله را بگرفتیم
چـون باد درآمـدیم و بیرون رفتیم
دردا کـه به تیغ جور گشتیم هلاک
خوردیم هزار زخـم بر سینه چاک
افسوس که چون لاله بصد خون جگر
رفتیم و هــزار داغ بردیم به خاک
بقیّة اشعار خوانا نبود که همه ابیات در اینجا به نظر اهل تحقیق برسد. در کنار قبر استاد، قبر زنى به نام صالحه پیدا شده که احتمالاً ممکن است متعلّق به همسر استاد قوام الدین باشد واللَّه اعلم.
روى سنگ قبر صالحه این اشعار حک گردیده است:
اى بـدرگــاه تـو پناه همه کرم توست عذرخواه همه
قطره ز آب رحمت تو بس است شســتن نامه ســیاه همه
استاد میرقوام الدین شیرازى اصلاً اهل خواف نیست ولى در خواف خدمت کرده و آثارى چون مدرسه غیاثیّة خرگرد از خود بیادگار گذاشته و در خواف نیز مدفون است.
او قدوه مهندسان زمان و مرجع معماران عصر خویش بوده که در خراسان بزرگ همتا و مانندى نداشته و معظمترین و زیباترین آثار عصر تیمورى از نتیجه افکار و دخالت اوست. زیرا به روایت صاحب حبیب السیر از جمله آثار آن استاد نادره روزگار در دارالسلطنه هرات، هفت عمارات عالیات مهد علیا گوهرشاد آغا است، حکایت مشهور است و در افواه مذکور که یک مرتبه شاهرخ میرزا به سبب عمارتى از استاد قوام الدین رنجید و بدین جهت مدت یک سال او را اجازه حضور به بارگاه سلطنتى نداد، و چون استاد در علم نجوم ماهر بود در این گوشهگیرى یک ساله تقویمى استخراج کرد و پس از آنکه اجازه حضور یافت آن را پیش شاهرخ برد، ولى شاهرخ میرزا از روى رنجیدگى و تمسخر تبسّم نمود و این بیت را بر او خواند:
تو کار زمین را نکو ساختى کــه با آسمان نیز پرداختى
استاد قوام الدین در ساختن مسجد گوهرشاد دخالت داشته زیرا در زیر خط بایسنقر میرزا پایه ایوان مقصوره طرف راست نوشته شده:
«اتفق تحریرها فى اوائل شهر اللَّه المبارک رجب المرجب سنه احدى و عشرین و ثمانمائه (821)».
و طرف چپ نوشته شده است:
«عمل العبد الضعیف الفقیر المحتاج بعنایت ـ الملک الحرمین قوام الدین بن زین الدین شیرازى ـ الطیان».
و همچنین او در ساختن مدرسه غیاثیّة خرگرد خواف که چند سال بعد از مرگ وى اتمام یافته دخالت تمام داشته
که متأسّفانه اتمام نیافته و در شعبان سال 842 هجرى
قمرى در همین خرگرد درگذشته و در همانجا به آرامگاه
ابدى رفته است.
این بنا به شماره 13199 و در تاریخ 22/5/1384 به ثبت آثار ملّى و تاریخى رسیده است.
- ۱۸۷۲
- ادامه مطلب
