مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة این امامزاده در مرکز روستای ریوند از دهستان باشتین توابع بخش داورزن و در فاصله 35 کیلومتری غرب شهرستان سبزوار قرار دارد.

با توجّه به اظهارات ساکنین و مقدار فرسایش مواد و مصالح بکار رفته، این بنا مربوط به دورة قاجاریّه می‌باشد، البته سنگ قبرهایی در بنا کار گذاشته شده که تاریخ‌های 1333 و 1324 هجری قمری یعنی اواخر دورة قاجاریّه را نشان می‌دهد که بعد از ساخت بنا به آن الصاق شده است.

بقعة امامزاده ریوند با پلان تقریباً مربّع شکل با طول 12 و عرض 11 متر و با ارتفاع 75/6 متر و با مساحت 132 مترمربّع است. بنای بقعه بر روی صفّه‌ای با ارتفاع 90 سانتی‌متر از سطح زمین قرار گرفته است. ورودی اصلی بقعه از سمت شمال غرب است و بر سر آن نقش دو شیر رو به روی هم با دو مناره قرار گرفته است. گنبدی از نوع نار با 4 مناره بر فراز بنا قرار دارد. در زیر گنبد تزییناتی با گچبری و انواع رنگ‌ها نقش شده است.

این اثر در شکل اوّلیه به صورت صلیبی بوده که در سال‌های اخیر در چهارگوشه بنا اتاق‌هایی با کاربری انباری و آبدارخانه به آن الحاق شده است و بنا را از شکل صلیبی بصورت چهارگوش و مربّع درآورده و مساحت هر کدام از فضاهای الحاقی 6 متر است.

بقعه، دارای سه ورودی در شمال غرب، شمال شرق و جنوب شرق است که ورودی اصلی آن از سمت شمال غرب می‌باشد. ضریح این بنا در مرکز آن کار گذاشته شده و ابعاد آن 56/2 در 50/1 است، علاوه بر قبر امامزاده، بر دیواره‌های داخلی و خارجی آرامگاه سنگ قبرهای به چشم می‌خورد که در اواخر دوران قاجاریّه به بنا اضافه گردیده است.

مصالح به کار رفته در این اثر از خشت و گل و آجر است. در اطراف بنا منازل مسکونی ساکنین روستا قرار گرفته که پس از گذر از کوچه‌های تنگ و باریک می‌توان به بنای آرامگاه رسید.

به اعتقاد اهالی، امامزاده حسین از نوادگان امام موسی بن جعفر ‰ می‌باشد، اما تاکنون سندی که این ادّعا را ثابت کند به دست نیامده است.

این بنا به شمارة 24992 و در تاریخ 18/12/1387 به ثبت آثار ملّی و تاریخی رسیده است.