مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة این امامزاده، بعد از روستاى جلیل‏آباد و نزدیک روستاى متروک مسکین‏آباد، و در 5/2 کیلومتری جنوب گازُرسنگ و سه کیلومتری شرق چگینی و در 18 کیلومتری شهر نظرآباد و 5/3 کیلومتری جنوب آبیک واقع شده است.

بقعة امامزاده در محوّطه وسیعى قرار گرفته که سه جانب آن را دیوار کاه‏گلى فرا گرفته است. در قسمت شمالى محوّطه، در هر طرف شش غرفه ساخته شده و در پشت هریک از غرفه‏هاى مزبور اتاقى قرار دارد که در حال حاضر (به هنگام بازدید) سقف اکثر آن‏ها فرو ریخته است. بناى امامزاده از نظر طرح کلّى، به صورت مکعّب مستطیل مى‏باشد که از دو قسمت ایوان و بقعه اصلى تشکیل شده است. بقعة امامزاده، چهارضلعى و به ابعاد هر ضلع 27/5 متر مى‏باشد که چهار گوشه داخلى آن در بالا به طرف داخل متمایل شده و چهار فیل‏پوش را به وجود آورده است. در وسط هر ضلع نیز یک طاق‏نما وجود دارد و حدّ فاصل هر طاق‏نما و فیل‏پوش‏ها، یک آلت‏بندى به صورت پاباریک به وجود آمده و سپس گنبد عرق‏چینى، روى بنا قرار گرفته است. در حال حاضر، به علّت تعمیرات صورت گرفته، از تزیینات و چگونگى وضع قبلى داخل بقعه، نشانه‏اى دردست نیست.

ایوان مقابل بقعه با کاشى‏هاى هفت رنگ، تقریباً شبیه کاشى‏هاى اواخر زندیه و اوایل قاجار تزیین گردیده است. پوشش خارجى بقعه عبارت از یک ساقه استوانه‏اى به ارتفاع 60/3 متر و یک بخش شیروانى مخروطى شکل مى‏باشد. بخش ساقه کاشى‏کارى شده و بخش بالایى احتمالاً بعد از فرو ریختن گنبد اصلى ساخته شده است. کف ایوان و بقعه حدود یک متر از کف حیاط بالاتر مى‏باشد. مردم محل، ساختمان فعلى امامزاده را به فتح‏على‏شاه قاجار نسبت مى‏دهند.

گنبد بنا پشت ایوان جای دارد. بنایی چهار گوش است که در بالا به کمک سکنج هایی به چند ضلعی و سپس به دایره تبدیل شده و گنبد دو پوش بنا روی آن احداث شده است. پوشش خارجی گنبد به شیوه رک چند ضلعی روی ساقة بلند هفت متری زده شده است. هم اکنون نمای گنبد از خارج از جنس حلب سفید و ساقة آن آجری است و کاشی های مستطیل شکل فیروزه ای قسمت کمی از ساق گنبد را پوشانده است. وجود این کاشی‌ها گویای این است که گُل گنبد با کاشی تزیین بوده و فعلاً ریخته است.

بنای امامزاده ابوالحسن با وجود تعمیرات زیاد، اما بسیار زیبا و شکیل است. سبک بنا شبیه بناهای دورة صفوی است ولی تزئینات و کاشی کاری آن از شیوة قاجاری پیروی می‌کند. به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفته که بنا در دوران صفوی احداث شده ولی در دورة قاجار مرمّت اصولی شده و یک ورودی به حیات نیز به آن الحاق شده است.

به اعتقاد اهالی، امامزاده ابوالحسن با امامزاده موسی مدفون در هیو و جعفر هشتگرد برادر بوده و از نوادگانِ امام سجّاد ‰ می‌باشد اما تاکنون به سلسله نسب شریف آنان دست یافته نشده است.

بنای امامزاده ابوالحسن به شمارة 383 و در تاریخ 25/2/1380 به ثبت آثار ملّی و تاریخی رسیده است.