- دوشنبه ۲۴ شهریور ۹۳
بقعة این امامزاده، در حاشیة جنوبى روستاى چشام (چشم) از توابع بخش داورزن سبزوار، واقع است، بدنة بنا از بیرون، داراى طرح چهار ضعلى منتظم است که بر روى آن، گنبد دو پوش نسبتاً بزرگى را بر آوردهاند. امروز، این بنا داراى دو ورودى و خروجى در اضلاع شمالى و جنوبى است و احتمالاً درِ جنوبى را سال‌هاى اخیر باز کردهاند.
بقعة امامزاده سیّد ناصر، داراى دو ایوان و همچنین اتاق‌هایى براى استراحت خدّام بقعه بوده که امروزه همة این قسمتها فرو ریخته و تنها قسمت اصلى بناى مقبره سالم مانده است. اضلاع داخلى بنا، به صورت طاق‌نماهاى طویلى بالا رفته و در رأس طاق‌نماها، اقدام به مقرنس کارى آجرى شده است. یک حاشیة آجرى در ابتداى شروع گنبد به عرض 40 سانتىمتر موجود است که دور تا دور بنا را مىگردد و پس از آن، اوّلین رجهاى گنبد مرتفع بنا چیده شده است. گنبد بنا، در حدود 18 متر ارتفاع دارد و یکى از بلندترین گنبدهاى منطقة سبزوار است. آجرکارى گنبد، از داخل داراى نماى چشم نوازى است. در این‌جا، آجرها را با رجهاى جناغى و با مهارت و استادى تمام چیدهاند. امروزه، اثرى از خود مرقد
سیّد ناصر باقى نیست، ولى جاى آن با صندوق چوبى جدیدى مشخّص شده است. قدیمىترین کتیبة موجود در این بنا، داراى تاریخ 813 هـ . ق و متعلّق به آرامگاه شخصى به نام درویش حسین است که احتمالاً از خدّام اوّلیة بقعه بوده است. بناى آرامگاه سیّد ناصر بن محمّد، از لحاظ نماى بیرونى گنبد و برخى اجزاى دیگر و شباهتهایى که با بناى مصلاى سبزوار ـ از آثار قرن هشتم هجرى و متعلّق به سربداران ـ دارد، به احتمال قوى از آثار قرن هشت و نهم هجرى قمرى است. در حواشى تاریخ بیهق 285، دربارة شخصیّت این امامزاده، آمده است: «در قصبه چشم، بر جانب قبله، مشهد الناصر بن محمّد بن احمد بن الحسین العلوى الحسینى الاصغرى قرار دارد. مىدانیم که «حسین الاصغر»، فرزند حضرت على بن الحسین زین العابدین است که جد اعلاى سیّد ناصر مىباشد. مقبرة امامزاده حسین الاصغر نیز در کوهپایة شهر نیشابور تا به حال باقى است.
در کتاب سراج الانساب (2)، به عنوان ناصر الدّین از نسل حسین الاصغر به ترتیب ذیل نام برده است:
نسب شریف میر ناصر سبزوارى: ناصر الدّین محمّد بن ابومسلم بن ناصر بن على بن ناصر بن طالب بن یحیى بن محمّد بن حسن بن حسین بن زید بن عیسى بن على بن ابى عبدالله الحسین الاصغر ابن امام زین العابدین . احتمال دارد در بقعة مورد نظر، همین ناصر الدّین محمّد مدفون باشد که به ناصر بن محمّد تصحیف گردیده است.
این بنا به شمارة 1963 و در تاریخ 2/12/1376 به ثبت آثار ملّی و تاریخی رسیده است.
- ۱۹۰۴
- ادامه مطلب
