- دوشنبه ۲۴ شهریور ۹۳
این زیارتگاه در میان قبرستان عمومى روستاى لاج از بخش مرکزى شهر خواف واقع شده که از آثار دورة صفویّه است.
مزار شاهزادههاى شیرخانه، در وسط قبرستان بزرگى قرار دارد و از گذشته دور تاکنون به مزار شاهزادهها مشهور بوده است. مزار، داراى پلان مربّع شکل است و چهار ایوان کم عمق در چهار طرف آن را به شکل یک چهارطاقى درآورده است. انتهاى ایوانها دیوار کشى شدهاند که در حال حاضر به صورت طاقنماهایى در داخل بنا دیده مىشوند.
پوشش بنا گنبدى و ضربى است و در ساقة گنبد، معمار با به کارگیرى آجر به طریق خفته راسته یک نوار زیک زاک ایجاد نموده که ساقه گنبد را دور مىزند و این امر تقلیدى از پوشش گنبد مسجد جامع خواف مىباشد.
طاق‌ها عموماً جناغى و گنبد نسبتاً بلند و رفیع است. سطح داخل دیوارها تا پاکار گنبد، گچ اندود گردیده است. نورگیرهاى مزار، پنجرههاى آهنى و گچى هستند. در صحن مزار یک سکوى آجرى گچ اندود ایجاد گردیده و بر روى آن دو برجستگى مشاهده مىشود که حاکى از این است که دو نفر در این مکان مدفون شدهاند.
معمار بنا سعى کرده سطح خارجى بنا را با فاصله دادن آجرها از همدیگر نماسازى کند. این اقدام به اضافة هیئت کلّى بنا، مقبره اسماعیل سامانى را در ذهن تداعى مىکند. مزار در قسمت غربى و شمالى داراى الحاقاتى از خشت و گل بوده که فروریخته است. در فاصله هشتاد مترى غرب مزار، حوض انبارى است که شباهت فراوانى به حوض انبار مزار کبودانى دارد. پوشش گنبدى مخزن تا اواسط گنبد دو پوشه و در پوشش خارجى گنبد جهت صرفه جوئى یک رج آجر و یک رج قلوه سنگ به کار رفته است.
شاهزادههاى شیرخانه با توجّه به سبک معمارى ساختمان مزار، در بین قرنهاى هشتم و نهم هجرى قمرى در خواف زندگى مىکردهاند که احتمالاً از اعقاب ملوک خواف بودهاند.
این بنا به شماره 7479 و در تاریخ 12/11/1381 به ثبت آثار ملّى و تاریخى رسیده است.
- ۱۳۵۶
- ادامه مطلب
