مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة باشکوه و قدیمى این امامزاده در بالاترین جاى روستا خوش آب و هواى مهوید و در 30 کیلومترى شمال غربى شهر فردوس قرار دارد و مشهور به «سلطان احمد» است.

بنا متعلّق به دوره صفویّه و به شکل مربّع و به ابعاد 15×15 متر شامل چهار صفّه بلند به ارتفاع بیش از 4 متر است که چهار زاویه بنا را با ایجاد فیل‏پوش به هشت‏ضلعى و سپس به دایره تبدیل نمود و در نتیجه، گنبد عرق‏چینى بنا به قطر 5 و ارتفاع 4 متر بر آن استوار ساخته‏ اند.

در هر یک از صفّه‏ها، با ایجاد یک طاق رومى فضایى را به ابعاد 3×4 متر ایجاد نموده‏اند که به عنوان شاه‏نشین از آن استفاده مى‏شود. بقعه داراى سه ایوان در جنوب، مغرب و مشرق است. ایوان شمالى که به ابعاد 3×4 و ارتفاع 7 متر مى‏باشد، به عنوان مدخل اصلى از آن استفاده مى‏شود، که ظاهراً از ملحقات دوره قاجاریّه است. در چهار کنج دیوار بقعه که ستون‏هاى قطور گنبدخانه و طاق صفهّ‏ها مى‏باشد، چهار اتاق کوچک تعبیه شده است.

بنا با نقشة چلیپایی ساخته شده و در گذشته دارای سه ورودی بوده که در حال حاضر دو ورودی شرقی ـ غربی آن مسدود شده و امروزه ورود به بنا تنها از ضلع جنوبی آن انجام می‌گیرد. طاق ورودی غربی و جنوبی از نوع جناقی است که در فضای ورودی جنوبی تزئینات رسمی بندی به چشم می‌خورد. داخل بنا ساده است و فقط از طاق و قوس در فضای داخلی بنا استفاده شده و پوشش بنا گنبدی است که با استفاده از فیلپوش بر بالای فضای چهارگوش اتاق مقبره ایجاد شده است. نوع طاق‌های استفاده شده در این بنا دو نوع جناقی و هلالی است.

صندوق قدیمى بقعه تخریب گردید و به جاى آن ضریح آهنى به ابعاد 2×3 متر و به صورت مشبک روى مرقد نصب شده است. در شمال اتاق مرقد، یک پنجره مشبّک گچى قدیمى وجود دارد که ظاهراً متعلّق به دوره قاجاریّه است. در دو طرف ایوان، دو ایوانچه کوچک قرار دارد و سراسر بقعه با گچ اندود شده است.

 مقابل ایوان شمالى، صحن کوچکى به مساحت 500 متر قرار دارد که درخت عناب بزرگى در آن‏جا استوار مى‏باشد. درِ چوبى بقعه تاریخ 996 هـ. ق را دارد و طرح جامع توسعه امامزاده در حال اجراست. گنبد بنا از خارج مدوّر و روى ساقه‏اى یک مترى قرار دارد. در غرب صحن، تعداد 4 واحد زائرسرا در حال ساخت مى‏باشد.

پ بقعه به طور قطع، متعلّق به ابتداى دوره صفویّه است. امّا در جانبین ایوان شمالى، اتاقی در ابتداى دوره قاجاریّه به بقعه ملحق شده است. این بنا متأسّفانه، به جهت نزولات جوی و نیز سهل‌انگاری، آسیب‏هاى جدّى دیده و ترک‏هاى زیادى در دیوارهاى جنوبى به وجود آمده و خوف ریزش آن مى‏رود.

به اعتقاد اهالى، شخص مدفون در بقعه احمد بن موسى بن جعفر (، برادر امام رضا (است و زوّار زیادى به ویژه، در فصل تابستان دارد. متأسّفانه، ادّعاى فوق به هیچ وجه منشأ صحیحى ندارد و به طور قطع، بین احمد و
امام موسى کاظم (چند واسطه از قلم افتاده است و چنین تصوّر شده که خفته در مزار فرزند امام هفتم (مى‏باشد.

این بنا به شمارة 29332 و در تاریخ 3/11/1388 به ثبت آثار ملّی و تاریخی رسیده است.