مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة این امامزاده در پنج کیلومترى جنوب شهر غرق آباد، در میان روستاى بالقلو و در 16 کیلومترى جنوب غربى نوبران واقع شده است.

ساختمان بقعه متعلّق به دوره صفویّه و شامل یک بناى آجرى مدور است که روى آن گنبد مخروطى 12 ترک دوپوش قرار دارد و با آمودى از کاشى لعابدار فیروزه‏اى پوشش داده شده و در ساقه آن نقش چهار على به چشم مى‏خورد. زیر گنبد با گچ، طرح‏هاى گل و بوته نقش بسته و طاقنماهاى کم عمق گچى تعبیه شده است. دور تا دور ازاره با کاشى سبز رنگ پوشش یافته و کف بقعه نیز سنگ مرمر شده است.

در وسط اتاق، مرقد امامزاده نوح قرار دارد که فاقد سنگ قبر قدیمى است. روى مرقد، صندوق چوبى منبّت و کتیبه‏دار قدیمى قرار دارد که با نقوش هندسى ستاره‏اى شکل متقاطع و لوزى و نقوش زنجیره‏اى شکل تزیین شده و صلوات 14 معصوم Œ و نام شاه طهماسب صفوى بدین گونه نوشته شده است: «در عصر و ایّام سلطنت خلیفه رحمت و سلیمان زمان و خاقان جهان، ابوالمظفرشاه طهماسب خان، صندوق حضرت امامزاده معصوم مطهّر نوح ابن الامام و البدر التمام باب الحوائج الى اللَّه ابى ابراهیم موسى الکاظم علیه الصلوات و السلام...».

دور صندوق، ضریح آلومینیومى نصب شده است. این بقعه یک بار در سال 1270 هـ . ق و چندین بار در دوره معاصر مرمّت شده و کاشى گنبد نیز تعویض گشته و ساقه آن نیز با آهن استحکام بخشى شده است.

در ضلع شمالى بقعه، یک اتاق الحاقى به صورت کفشکن قرار دارد و به فاصله کمى در سمت شرق بقعه، مسجد روستا
به چشم مى‏خورد. در جوار بقعه علاوه بر چشمه آب، گورستان قدیمى روستاست که فعلاً در آن مرده‏اى دفن نمى‏شود.

براساس کتیبه صندوق مرقد و نیز شهرت محلّى، امامزاده نوح فرزندِ امام هفتم ‰ معرّفى شده است. برخى امامزاده نوح را فرزند ابراهیم المرتضى بن امام هفتم ‰ مى‏دانند که یقیناً این ادّعا منشا صحیحى ندارد زیرا، ابراهیم المرتضى فرزندى به این نام نداشته است.

برخى از پژوهشگران معتقدند که نسب امامزاده نوح با ده واسطه به امام سجّاد ‰ منتهى مى‏شود که از قرار ذیل است:

سیّد نوح بن حسین بن عبداللَّه بن على بن عبداللَّه بن احمد بن ابراهیم بن اسماعیل منقذى بن جعفر صحصح بن عبداللَّه العقیقى بن حسین الاصغر بن امام على بن الحسن زین العابدین ‰ .

علّامه نسّابه عمیدى، از علماى انساب قرن نهم هجرى، نخستین عالم انسابى است که از نسب شریف امامزاده نوح خبر داده و از او تجلیل به عمل آورده است. وى نواده بزرگوار سیّد اسماعیل منقذى است که به جهت سکونت در منطقه منقذ مدینه به منقذى ملقّب شد و فرزندان او نیز به بنى المنقذ خوانده شده‏اند.

سیّد اسماعیل، صاحب شش فرزند معقّب و عالیقدر بود که اسامى آنان عبارتند از: على ابوالحسن (رئیس مکّه)، محمّد معروف به صاحب خلیص (موضعى در مکّه)، ابراهیم طبرستانى، قاسم خلیص، عبداللَّه ابوعبداللَّه و زید طبرستانى، سیّد ابراهیم که فرزند میانى اسماعیل منقذى و جدّ امامزاده نوح است؛ در جریان قیام حسن بن زید داعى به طبرستان مهاجرت نمود و در آن‏جا صاحب چندین فرزند شد که یکى از آنان سیّد عبداللَّه است. سیّد عبداللَّه نیز در ورامین از موقعیّت ممتازى برخوردار بود. او ریاست شهر ورامین را به عهده
داشت و صاحب فرزندى شد که نامش را على کیاکى نهاد. سیّد على، صاحب سه فرزند به نام‏هاى سیّد عبداللَّه که ملقّب به ناصر، و ابوطالب و ابوزید بود. این سه تن جملگى از رؤسا و بزرگان ورامین بودند.

سیّد عبداللَّه داراى چندین فرزند بود که نام یکى از آن‏ها سیّد حسین نهاده شد. او فرزندى داشت که نامش سیّد نوح بود. ظاهراً او به خواهش اهالى ساوه به این منطقه مهاجرت نموده و در ثلث آخر قرن پنجم هجرى وفات یافته است.

بقعة امامزاده نوح به شمارة 1199 و در تاریخ 10/09/1354 به ثبت آثار ملّى و تاریخى رسیده است.