مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة این امامزاده در چهار کیلومتری روستاى پیک از  توابع شهرستان زرندیّة و در کیلومتر چهل اتوبان ساوه ـ تهران واقع شده است.

شکل ساختمان بقعه، از داخل به صورت یک مربّع چهار ضلعى به ابعاد حدود 5/8×7 متر است که از بیرون از پى به ارتفاع حدود 3 متر چهار ضلعى و بعد از آن به ارتفاع 70/1 به صورت هشت ضلعى است و بر روى آن، گنبد به صورت مخروطى از داخل و هرمى 12 ترک از خارج احداث شده است.

در طرفین حرم، دو اتاق به ابعاد 70/2×20/3 در حدود سال 1330 ساخته شده و روى آن‏ها نیز دو اتاق کوچک احداث شده است. در زمان قاجاریّه و در حدود سال 1250 هـ. ق، ایوان با شکوهى به بقعه الحاق شده که ارتفاع آن 5/6 متر است.

گنبد بنا، هرمى 12 ترک به ارتفاع حدود 15 متر از کف زمین است که با کاشی‌هاى فیروزه رنگ به ابعاد 8×18 سانتى متر هنرمندانه و بسیار زیبا طرّاحى شده بود. دیوارهاى بقعه با آجرهاى 22×22 و به قطر 70/1 متر پوشش یافته و
سقف بقعه به صورت ضربى اجرا شده است. در صحن بزرگ بقعه، تعداد 13 اتاق به ابعاد تقریبى 50/4×10/3 متر به عنون زایر سرا ساخته شده و قبور 6 شهید دوران جنگ تحمیلى زینت بخش آن است.

متأسّفانه در سالیان اخیر، به جهت ترک‌هایى که در گنبد بنا حاصل شده بود، ترس از ریزش آن‏ها وجود داشت از سوى مسئولین تخریب شده و بناى کنونى بدون گنبد هرمى و تنها داراى یک گنبد عرقچینى ساده، ساخته شد. به اعتقاد اهالی، امامزاده عبدالمطلب از فرزندان امام موسی کاظم ‰ است اما پژوهشگران شخص مدفون در این بقعه را سیّد عبدالمطلب از نوادگان امام جعفر صادق ‰ مى‏دانند که با شش واسطه نسب به آن حضرت مى‏رساند که از قرار ذیل است:

سیّد عبدالمطلب بن أبی‌الحسن محمّد بن الحسین الأکبر بن عیسی الرومی الأکبر بن محمّد الأکبر بن علی العریضی بن الامام جعفر الصادق ‰. قدیمی‌ترین سندی که از هجرت خاندان او به قم خبر می‌دهد، حسن بن محمّد بن حسن قمّی، زنده به سال 387 هـ. ق، مؤلّف تاریخ قدیم قم است که می‌نویسد: «حسن بن عیسی بن محمّد بن علی العریضی از مدینه به قم آمد و فرزندش علی بن حسن با وی همراه بود و از علی مذکور در قم ابوالفضل حسین، و ابوالحسن عیسی و ابوجعفر محمّد و ابوالقاسم حمزه و ابوعلی احمد متولّد گشته‌اند».

از ابوالفضل حسین بن علی، روایت شده که جدّش حسن بن عیسی، به همراه موسی مبرقع فرزند بزرگوار امام جواد ‰ به قم آمد. بنابراین معلوم می‌گردد که مهاجرت این خاندان در ثلث آخر قرن سوّم هجری بوده است. فرزند و نوادگان سیّد ابومحمّد حسن بن عیسی از بزرگان سادات قم بوده و منصب نقابت علویان در قم و آبه را داشته‌اند و به زهد و تقوی آراسته بودند. برخی از این خانواده به فارس و اصفهان مهاجرت نمودند و منشا آثار و برکاتی برای اهالی آن دیار شدند.

ابومحمّد حسن برادری داشته به نام حسین که ملقّب به اکبر بود. او دارای پنج فرزند به اسامی ابوالحسن محمّد که نقابت سادات اصفهان را به عهده داشته است و مهدی، ابوالحسن علی، جعفر و حسن بود.

پدر امامزاده عبدالمطلب از بزرگان سادات و سیّدی جلیل القدر، عظیم الشان و زیاده با حشمت و سرپرست سادات اصفهان بود. او دارای نُه فرزند ذکور بود که جملگی از سادات گرانقدر و بسیار بزرگوار اصفهان، قزوین، شهر ری و قم به شمار می‌آمدند. از این میان آن‌ها، تنها یک فرزند او به نام سیّد عبدالمطلب به ساوه مهاجرت نموده و در همین شهر سکونت داشته است. از همسر و تعداد فرزندان سیّد عبدالمطلب در منابع موجود گزارشی به ثبت نرسیده است.

بقعة امامزاده عبدالمطلب به شمارة 1370 و در تاریخ 15/08/1384 به ثبت آثار ملّی و تاریخى رسیده است.