مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة این امامزادگان در روستاى مشهد الکوبه از دهستان مشهد میقان و در 35 کیلومترى شمال غرب شهر اراک واقع شده و به «شاهزاده جعفر و شاهزاده ابراهیم» مشهور است.

ساختمان بقعه با توجّه به کتیبة موجود بر روى صندوق چوبى، مربوط به اوایل قرن دوازدهم هجرى مى‏باشد.
اما با توجّه به پلان آن به نظر قدیمى‏تر از این تاریخ مى‏آید. هسته مرکزى بنا، اتاقى به ابعاد 70/5×80/5 و ارتفاع حدود 7 متر است که داراى دو درِ شرقى و جنوبى به محوّطه سالن جدید است. قطر دیوارهاى بقعه 5/1 متر و کاملاً از خشت و گل ساخته شده و نماى خارجى آن با آجرهاى پخته مربّعى شکل تزیین شده است.

در چهار گوشة اصلى بقعه، نیم طاقى بالا آمده و تقریباً بنا را از خارج به چند ضلعى درآورده تا زمینة احداث گنبد را فراهم سازد. بر فراز بقعه، گنبد دوازده ترکِ رُک قرار دارد که ارتفاع آن از پشت بام 20/3 متر است. این گنبد به صورت دوپوش مخروطى است و کاشى‏هاى فیروزه‏اى و سفید رنگ آن دچار آسیب‏هاى جدى شده و قسمت زیادى از کاشى‏ها از بین رفته است. نقوش هندسى قهوه‏اى و زیتونى رنگ در زیر گنبد و نیز آجرکارى ازاره حرم، تزئینات داخل بقعه را تشکیل مى‏دهد.

در وسط بقعه، مرقدى به ابعاد 6/2×20/1 و ارتفاع 60/1 متر قرار دارد که روى آن با کاشى فیروزه‏اى لعاب‏دار پوشیده شده است و فاقد سنگ نوشته مى‏باشد. صندوق چوبى مستطیل شکل که احتمالاً از چوب گردوست و بسیار هنرمندانه طرّاحى، حکاکى و خراطى شده و با قطعات بسیار کوچک چوب به صورت مشبک اشکال هندسى ساخته شده، از مرقد محافظت مى‏کند. در قسمت دور تا دور بالاى ضریح، قاب‏هاى چوبى نقش بسته به طورى که اطراف ضریح را پوشانده و بخشى از آیات سوره مبارکه انعام به خط نستعلیق به صورت برجسته خراطى شده است. در ساخت این ضریح، استاد عبدالمجید حسینى همکارى داشته و نام او در پایان کار در قسمت شرقى پس از تاریخ ساخت که 20 ربیع الثانى 1123 هـ . ق ذکر شده، آمده است و در انتها شعرى بدین مضمون حکاکى شده که از قرار ذیل است:

الهــى به حـــق ولى و نبى‏                    نظر کن به حال محمّدعلـى‏

نظـر کن به احوال حاجى نظر                  که شد با من این بناى جلى‏

بر دور صندوق، ضریح آلومینیومى در سال 1379 هـ . ش نصب شده است. در پیرامون بقعه در سالیان اخیر از سوى اوقاف، شبستان و رواق احداث شده و توسعه‏اى به بقعه داده شده است.

به اعتقاد اهالى، در این بقعه سه مرد و یک زن به اساس؛ شاهزاده جعفر، با کنیه ابوحمزه و لقب عمران، شاهزاده ابراهیم، با کنیه ابوعبداللَّه و لقب علاءالدّین، شاهزاده عبدالصالح با کنیه ابوطالب و لقب عمادالدّین و بى‏بى صفیّه خاتون از نوادگانِ حضرت امام موسى کاظم ‰ مدفون‏اند. چنین مشهور است که این بزرگواران پس از نبرد ساروق متفرق شده و به این منطقه پناه آورده‏اند. متأسّفانه تاکنون از سلسله نسب شریف آنان در اسناد موجود مطلبى یافت نشده است.

بقعة امامزادگانِ مشهد الکوبه به شمارة 27875 و در تاریخ 01/09/1388 به ثبت آثار ملّى و تاریخى رسیده است.