مزارات ایران و جهان اسلام

پناهگاه شکار ممنوع خان گرمز، منطقه‏اى است با اکوسیستم کوهستانى که نام خود را از کوهى به همین نام گرفته است و محدوده‏اى به وسعت 5000 هکتار را در بر مى‏گیرد. قله مخروطى شکل خان گرمز، با چشم اندازى زیبا و ارتفاع 2853 متر از سطح دریا، در 34 کیلومترى غرب تویسرکان و جنوب غربى رشته کوه الوند و شرق دشت اسدآباد قرار گرفته است، که راه دسترسى آن از طریق جاده تویسرکان به کنگاور و جاده فرعى روستاهاى ولاشجرد و کنجوران علیا فراهم مى‏باشد. این منطقه از لحاظ پوشش گیاهى و تنوّع گونه‏هاى گیاهى و مرتعى و منابع تغذیه‏اى وحوش،  بسیار غنى است و عمدتا از نوع گوناگون و بله‏گوش هستند و سایر گیاهان عبارتند از: گندمیان، علف بادبزنى، کاکوتى، علف گوسفند، فرفیون و غیره است. شش رشته چشمه دایمى و یک سرآب در دل کوه، منابع آبِ خان گرمز و آب شرب وحوش را جهت احداث آبشخور فراهم نموده است. با توجّه به برخوردارى این منطقه از شرایط و عوامل زیستى مناسب حیات وحش، از جمله دور بودن از مسیر جاده اصلى، محصور بودن جبهه شمالى آن توسّط رشته کوه الوند و منابع آب کافى، جمعیّت جانورى قابل توجّهى را در خود جاى داده است و مهم‏ترین زیست‏گاه کل، بز وحشى، قوچ و میش استان به شمار مى‏رود

. سایر وحوش عمده موجود در این منطقه عبارتند از:

الف ـ پستانداران؛ شامل بز و پازن، گربه وحشى، کفتار، گور کن، گرگ
معمولى، گرگ سیاه، روباه، خرگوش، شغال و سنجاب نقره‏اى.

ب ـ پرندگان بومى و مهاجر؛ شامل عقاب طلایى، کبک، تیهو، اکراس،
کبوتر، غاز خاکسترى، کوکره، اگرت، قرقى، باقرقره، کلاغ نوک سرخ، کلاغ
نوک زرد، سینه سرخ و بالابان.

ج ـ پرندگان آبزى مهاجر؛ مانند خروس کولى، حواصیل خاکسترى، لک
لک، کله سبز، آنقوت، کشیم بزرگ و غیره. لازم به ذکر است که زمین
شناسان، جغرافى‏دانان، علاقه‏مندان طبیعت وحش و گردشگران مى‏توانند
با رعایت مقرّرات و ضوابط سازمان حفاظت محیط زیست، این اکوسیستم را
مورد بازدیدهاى علمى، آموزشى و تفرجّى قرار دهند.