مزارات ایران و جهان اسلام

در هفت کیلومترى شمال شرقى شهر نطنز، به فاصلة کوتاهى از جادّة آسفالتة مرکز شهر به بادرود، در مشرق دهکدة خفر و بر فراز تپّه‏اى زیبا، گنبدى آجرى و مخروطى شکل به چشم مى‏خورد که معروف به آرامگاه احمد بن شاهزاده محسن بن امام زین‏العابدین(ع) است و به «امامزاده خَفر» مشهور است.

بناى آرامگاه از یک چهار طاقى میانى، چهار طاق‏نما در چهار سمت و دو ورودى شرقى و جنوبى که بر تختگاهى بنا شده، تشکیل گردیده است. نماى بیرونى آن عبارت از ایوانى در وسط و دو طاق‏نماى کوچک در طرفین می‌باشد که در چهار سمت قرینه سازى شده است. گنبد داخلى از نوع طاق ضربى و دیوارها و سقف با اندود گچ سفید شده‏اند. ضریح چوبى آن از نوع مشبّک و به اندازة 5/2×20/1 و بلندى 60/1 متر مى‏باشد که در سمت شمال شرقى آن دریچه‏اى قرار دارد.

داخل رواق با زیلو مفروش است که کنارة یکى از آن‏ها، جملة «وقف زیارت شاهزاده احمد بن محسن بن امام زین العابدین نمود، شکراللَّه سلیمى خفرى 1384» خوانده مى‏شود.

گنبد خارجى، مخروطى شکل و داراى بیست ترک با پوشش آجرى مى‏باشد. سمت جنوب غربى گنبد، در پایین تپّه، سنگ قبر سیاه رنگ برجسته‏اى قرار دارد که در آن جمله‏هاى:

«رفت محمّد زمان، صدرالدّین» «بندة مؤمنى، به حق پیوست». «فوت او در هزار و سى و چهار»، «لااله الّااللّه محمّد(ص) رسول اللَّه و على ولى اللَّه» و زیارت اهل قبور و «نادعلى مظهر العجایب» کنده‏کارى شده است.

فاصلة بین سنگ قبر مذکور تا آرامگاه فراز تپّه که دامنة تپّه را تشکیل مى‏دهد و داراى شیب نسبتاً ملایمى است، محلّ دفن مردگان دهکدة خفر و روستاهاى مجاور بوده، ولى قبرها اکثراً فاقد سنگ نوشته است.

پشت دیوار گوشة شمال شرقى گنبد، سنگ نوشته‏اى به دیوار تکیه دارد که در قسمت بالاى آن جملة «تحریراً سنة خمس و ثلاثین و الف 1035» و در پایین آن،

«محراب، چو زال بسته‏اى چادر تنگ     آیى به خـــرابات کــه  باشى به درنگ

عشّاق، چــو بنــد چادرت بگشایند     گو عصمت و ناموس که باشى در سنگ»

و در حواشى آن:

«بــود مــرد صــالحى نیکـو سیَر       نام او محــراب و بـود بـس معتبر

ناگهــان بربســـت از دنیـاى دون       جمله رخــت زندگــى آن با خبر

سال فوتش هر که خواهد گو بجوى      دو حساب عین و لام و سى و سه»

و در متن آن:

صلوات چهارده معصوم که با جملة «صلوات اللَّه و سلامه علیه و علیهم اجمعین» پایان مى‏گیرد، کنده‏کارى شده است.

بناى امامزاده خفر در سال 1377 تخریب شد و در همان سال بازسازى آن آغاز و در سال 1380 پایان گرفت. مساحت آن 85 متر و داراى هشت غرفه با طاق‏نما مى‏باشد و از بناى قبلى اندکى بزرگ‏تر است.