مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة بسیار زیبا و قدیمى این امامزاده در قلب روستاى زو ارم، در 26 کیلومترى جنوب غرب شهر شیروان واقع شده و به معصوم زاده مشهور است.

بقعه، در میان شیب تند روستا به سوى درّه و رودخانه فصلى با چشم انداز مناسب و زیبا واقع شده است. شالودة بنا از سنگ لاشه و ملاط گل و گچ ساخته شده و گنبد بنا از داخل و خارج به صورت عرق‏چینى است. نماى داخلى گنبد از گچ و نماى خارجى آن روى ساقه‏اى حدود نیم مترى استوار است و سپس با حلب پوشش یافته و به شکل چترى در آمده است. این حلب به جهت نگهدارى رطوبت و نفوذ آب از گنبد به داخل بقعه است.

پلان بقعه به صورت مربّع و به ابعاد 22/9×28/9 متر است و درِ آن از جانب جنوب باز مى‏شود و به ابعاد 1×24/1 و ارتفاع 2 متر است و پنجره‌ای در بالای در به ابعاد 64/1×16/1 متر دارد.

ضلع غربی بنا نیز مانند ضلع جنوبی دارای در، که بالای آن پنجره‌ای باشد و در کنار آن بر روی دیوار دو سنگ قبر نصب شده است و در قسمت شمال بنا پنجره‌ای به ارتفاع 47/2 از زمین قرار دارد که زیر آن چوبی از جنس توت قرار داده‌اند که وزن پنجره بالای آن روی چوب است. در قسمت شرق نیز پنجره‌ای به همان ارتفاع از سطح زمین قرار دارد و در مرمتهای اخیر توسط معتمدین محل بعضی از جاهای بقعه با سیمان اندود شده و کف و ازاره حرم به اندازه 5/1 متر با سنگ پوشش یافته و در وسط بنا صندوق قدیمى به ابعاد 1×2 متر نصب بوده که سازندة آن محمّدتقی اسفیدان و سال ساخت آن 1320 ذکر شده است، که اخیراً آن را کناری گذاشته و به جاى آن ضریح آلومینیومى زرد رنگى به ابعاد 2×20/1 و ارتفاع 2 متر نصب نموده‏اند. قطر دیوار بقعه حدود یک تا یک و نیم متر است. چهار زاویة اتاق مرقد را با استفاده از چهار گوشواره به دایره تبدیل نموده تا گنبد بنا را بر آن استوار سازند.

گنبد به صورت دو پوشه و داخل سقف آن برای استحکام بخشی با چوب سپیدار کار شده و روی گردن گنبد توسط استاد ولی بیرونی گچکاری و توسط حاج میرزا علی اِرَمی روی گچکاری آیات قرآنی با خط خوش نوشته شده است. قوس بالای گنبد را با حلب، شیروانی پوش نموده‌اند.

زمین زیارتگاه حدود 1600 متر مربّع است که در جنوب شرق آن سرویس بهداشتى قرار دارد و توسّط 6 پلکان به صحن جنوبى راه مى‏یابد. نوع معمارى و شکل ظاهرى بقعه، مى‏رساند که این بنا به دورة زندیّه یا پس از آن، به دورة قاجاریّه تعلّق دارد.

خفته در این مزار که از سادات رضوى است، شکى در آن نمى‏باشد. ملاهاشم خراسانى به نقل از کتاب شجره طیّبه نسب شریف وى را چنین مى‏نویسد:

بندار بن عیسى ابى محمّد بن جعفر بن على بن محمّد بن احمد ابى‏عبداللَّه (در خراسان) بن ابى‏الحسن موسى بن احمد ابى‏عبداللَّه بن ابى على محمّد بن احمد بن موسى مبرقع بن امام محمّد تقى الجواد ‰. که نسبش با ده واسطه به امام محمّد تقى الجواد ‰ منتهى مى‏شود.

تمام اجداد سیّد بندار از بزرگان سادات قم، مشهد الرضا و طوس بودند و در میان آنان نقباء بزرگ و عالمان و زاهدان سترگ برخاسته‌اند. جدّ اعلایش موسی مبرقع است که از محدثین شیعه به شمار می‌آید و در آرامگاهش در شهر قم، زیارتگاه دوستداران اهل بیتŒ می‌باشد.

ابوالحسن موسی بن احمد، یکی از اجداد سیّد بندار است که نسب سادات رضویّه مشهد مقدّس به او منتهی می‌شود. وی مردی فاضل و متواضع و متخلّق و سهل الجانب بود. او در جوانی نقابت سادات قم و نواحی را عهده‌دار شد. وی در سال 370 به حج مشرف شد و سپس در سال 375 جهت زیارت حضرت امام رضا‰ عازم مشهد مقدّس گشت و مورد توجّه بزرگان این شهر قرار گرفت. از او سه فرزند به یادگار ماند که اسامی آنان عبارتند از: محمّد ابوجعفر، عبیدالله ابوالفتح و ابو عبدالله احمد.

ابو عبدالله احمد بن ابی الحسن موسی که جدّ سیّد بندار است، در روز شنبه 15 مرداد ماه مطابق با 5 صفر سال 372 هـ . ق در قم به دنیا آمد، او سیّدی جلیل القدر، عظیم الشأن و بزرگوار بود و از او یک فرزند به نام سیّد محمّد به وجود آمد که تمام نسل سادات رضوی به او منتهی می‌شود. او دو فرزند به نام علی و عیسی داشته است. برخی از علمای انساب سیّد بندار را فرزند سیّد عیسی بن محمّد بن احمد می‌دانند، امّا عده‌ای دیگر بندار را فرزندِ عیسی بن جعفر بن علی بن محمّد بن احمد می‌دانند. به هر حال سیّد عیسی در ربع اوّل قرن ششم هجری وفات یافته و تنها از او یک فرزند به نام سیّد ابوالفضل باقی مانده که از او سیّد امیره به وجود آمده است. نوادگان وی به سادات رضایی، رضوی، ابن الرضایی، مرتضوی، برقعی و مبرقعی مشهور می‌باشند.