- پنجشنبه ۱۷ مهر ۹۳
بقعة این امامزاده در روستاى جزما، از توابع دهستان دو هزار واقع شده و متعلّق به فرزند مؤیّد باللَّه هارونى است.
ابن اسفندیار نسب وى را چنین آورده است:ابوالقاسم بن کیا ابىالحسین المؤیّد باللَّه بن حسین بن هارون بن محمّد بن هارون بن محمّد بن قاسم بن حسن بن زید بن امام حسن بن على بن ابىطالب(ع).
سیّد ظهیرالدّین مرعشى این مرد را به نام امامزاده قاسم و دهکدهاى که او در آن به خاک سپرده شده را به نام «قریه جزما» مىخواند و در این باره چنین مىنویسد:
«و حقیر از وارکوه با معدودى قریب به پنجاه شصت نفر سوار و پیاده به جانب کلیشم روانه شدم، شب به قریة دیمرون گلیجان اقامت نموده و روز شنبه دهم رجب را به قریة جزما که مزار مبارک امامزاده قاسم بن مؤیّد باللَّه ـ علیهما الرحمة و الغفران ـ است، فرود آمدم».
بناى اصلى بقعه، اتاقى به ابعاد 7×5 متر، که مصالح اصلى آن سنگ و گل با بامى لتپوش بود، مسجدى به آن متّصل است. ضریحى چوبى و مشبّک در وسط اتاق مىباشد که چهارچوب قطور بالاى آن پُر نقش است و بدنة آن ظاهراً به سرقت رفته و از بازسازى آن زمان زیادى نمىگذرد. ستونى افقى که واشانها بر روى آن قرار گرفته، بر روى ستونى عمودى با سرى دهان اژدرى استوار است. سقف درون بقعه واشانکشى و سر واشانهاى بیرون کار، زیبا و در سه طبقه مىباشد.
درِ ورودى بقعه از درون مسجد باز مىشود. این درِ بزرگ و پُرنقش را باید از ظرایف هنرى مازندران دانست. چهارچوب این در، بر جاى اصلى خود نصب و برقرار و دو لنگة آن از گذشتههاى دور بر سر جاى خود بود و زمانى به وسیلة دزدان محلّى به سرقت رفت. امّا به گفتة متولّى، مدّت کوتاهى طول نکشید که آن را پیدا نموده و در بقعه نصب کردهاند. با این وجود، یک لنگة آن تکّه تکّه شده و کتیبة بالاى آنکه نوشتة سازنده بر آن بود و همچنین شمسة بسیار بزرگى به یغما رفت و تنها تکّههاى پراکندة قاب و گره، لوزى، مثلّث، پنج و شش ضلعى آن در داخل طشتى در اختیار متولّى مىباشد. متولّى اضافه مىکند، به علّت سنگین بودن در، دزدیدن تمام آن امکان نداشته است. لنگة دیگر در با همان مشخّصات هم اکنون پا برجاست. طول آن 5/215، عرض 58 و قطر 5/4 سانتىمتر است.
صاحب کتاب مرآة البلدان در این باره مىنویسد:
«از جمله امامزادههاى واجب التعظیم تنکابن، امامزاده قاسم است که داراى درى منبّت و خطّ آن به طور حجّارى کنده شده، قریب پانصد سال است که این در ساخته شده و هیچ عیب نکرده، منبّتها به حال خود باقى مانده است». سراسر لنگة در، قاب و گره و شمسه وسط آن ستارهاى ده ضلعى مىباشد که میان اضلاع مثلّث و پنج ضلعى و لوزى قرار داده شده است. سایر قسمتهاى در، با چوبهاى شمشاد پُر شده است. قسمت بالاى این لنگه کتیبهاى مىباشد که طول آن با لبة قاب 37 و عرض آن 5/27 سانتىمتر و بر آن با خطّ زیباى ثلث این عبارت حک شده است: «قد امره هذه الباب هاشم بن محمّد الحسینى، تاریخها فى سنه ست و سبعمائه هجریه (706 هجرى)».
در محوّطة اطراف بقعه، گورستانى قدیمى مىباشد که در آن سه درخت آزاد کهنسال به قطر 560، 405،320 سانتىمتر وجود دارد. نوشتههاى روى سنگ گورهاى قدیمى گورستان به شرح زیر است:
1. وفات مرحوم رمضانعلى ولد حیدر، 1209 هـ . ق.
2. وفات مرحوم آقا حسین، ولد مرحوم آقا صالح، 1224 هـ . ق.
3. وفات مرحوم عبّاس قلىخان ولد حبیباللَّه خان 1278 هـ . ق.
علّامه سیّد مجدالدّین، نام سیّد ابوالقاسم را حسین ذکر نموده و ظاهراً او تنها فرزند پدر به شمار مىرفت و سیّدى جلیلالقدر بود.
امام مرشد باللَّه، یحیى بن حسین بن اسماعیل جرجانى شجرى، متوفّاى 499 هـ . ق، در کتاب سیرة الامام المؤیّد بااللَّه، دربارة مادر سیّد ابوالقاسم مىنویسد: «او دختر سیّد یحیى بن حسین داعى بن قاسم بن حسین بن على بن عبدالرّحمن الشجرى بن قاسم بن حسن بن زید بن امام حسن(ع) بود، که مکنّى به ابوالفضل و امیر آمل به شمار مىرفت. شرح حال پدر ابوالقاسم در همین کتاب با عنوان «امامزاده ابوالحسن المؤیّد باللَّه» آمده است».
- ۱۵۴۰
- ادامه مطلب
