مزارات ایران و جهان اسلام

بقعه باشکوه این امامزاده در قریه آب اندرمان، خیابان شهید رجایى، خیابان امامزاده ابوالحسن، در محوّطه مشجّر و با صفا واقع شده است.

شکل خارجى بقعه و گنبد آن شباهت زیادى به بقعه امامزاده عبدالله خیابان فدائیان اسلام، سه راه ورامین دارد و در این مورد نیز تصوّر مى شود که معمار تعمیر هر دو بنا یک نفر بوده است. با این اختلاف که بقعه امامزاده عبدالله آباد و دایر و تعمیرات زیاد در آن به عمل آمده، ولى بقعه امامزاده ابوالحسن ساده تر ساخته شده و غیر از تعمیراتى که اخیراً داخل حرم و نماى بیرون انجام گرفته، کار جدّى صورت نگرفته است.

مدخل بقعه از طرف شمال است و ایوانى شبیه ایوان امامزاده عبدالله دارد که در مرز آجرى ساده در طرفین آن واقع مى باشد. بالاى دیوار ایوان، کتیبه اى مشتمل بر هشت بیت اشعار مرثیه به خطّ نستعلیق گچ برى نموده اند که بیت اوّل آن بدین قرار است:

«گردون بسوخت ز آتش غم جان فاطمه *** شرمى نکرد از دل سوزان فاطمه»

از این ایوان، به رواقى مى روند و از رواق داخل حرم بسیار نظیف و دلبازى مى شوند که وسعتى حدود 8×8 متر دارد. روى درى که رواق را به حرم مربوط مى سازد، این کتیبه به خطّ ثلث به طور برجسته مرقوم گردیده است: «وقف هذا الباب على بقعة الشریفة امامزاده ابوالحسن بن امام جعفر صادق(علیه السلام) خواجه گودرز بن خواجه جمشید در زمان دولت سلطان عادل محمّدشاه نازى». بر این اساس، این کتیبه متعلّق به قرن پنجم هجرى و دوره سلجوقیان است.

ضریح چوبى بسیار زیبایى که حقیقتاً در ساختن آن کمال استادى و ظرافت را به خرج داده اند، روى مرقد نصب مى باشد که به سبک معروف خانه مربّعى، خراطى شده و خانه بندى هاى مربّع در جبهه شمالى آن درشت تر از سه طرف دیگر است.

طول ضریح، کمتر از سه متر و عرض آن کمى بیش از 5/2 متر مى باشد. بهترین ضریح چوبى دوره قاجاریّه در امامزاده هاى اطراف تهران همین ضریح است و مى توان گفت که بعد از ضریح امامزاده اباذر ـ در خارج شهر قزوین ـ بهترین ضریح چوبى دوره قاجاریّه مى باشد. مرقد، پوشیده از کاشى هاى فیروزه رنگ است که در میان ضریح قرار دارد.

از روى یادگارى هایى که روى ضریح نوشته اند و بست هاى آن، معلوم مى شود ضریح مزبور در زمان ناصرالدّین شاه قاجار ساخته شده است و پلاکى در بالاى درِ ورودى ضریح دیده مى شود که مهدى نامى در سال 1316 شمسى آن را مانند اثرى از نیاز و حاجتمندى خود در آن جا نصب کرده است.

در نزدیکى ایوان بقعه، مانند امامزاده عبدالله آب انبارى بود که زوّار از آن استفاده مى کرده اند. روى بست آهنى زنجیر درِ ورودى به باغ بقعه از طرف خارج، این نوشته به خطّ ساده با اغلاطى ـ که عیناً نقل مى نماییم ـ خوانده مى شود: «وقف امامزاده ابوالحسن نمود حاجى حسن زنجیر ساز، هر کس تمع کند، به لعنت خدا و رسول گرفتار شود: 7521».

طرح مرمّت و بازسازى بقعه از سال 1371 هـ . ش توسّط اداره اوقاف شهر رى انجام شد و گنبد قبلى تخریب گردید و به جاى آن گنبدى شلجمى به قطر 8 و ارتفالع بیش از 9 متر تعبیه شده است. ایوان بقعه سراسر کاشى کارى هاى لاجوردى در زمینه گل و بوته شد و کف و ازاره حرم نیز با سنگ مرمر پوشش یافته است.

وضعیّت کنونى بقعه 

بقعه در دو کیلومترى جاده  اصلى شهید رجایى و دو کیلومترى بزرگراه صالح آباد واقع شده است. این منطقه بافت روستایى قدیمى خود را تا حد زیادى حفظ کرده است، در نتیجه با وارد شدن به خیابان امامزاده، گنبد و گلدسته ها از دور نمایان اند. اسکلت فلزى گلدسته ها و رنگ سیمانى گنبد نشان مى دهد که نماى بقعه در دست ساخت است. خیابان امامزاده با پیچ و خم فراوان از بین زمین هاى کشاورزى به بقعه منتهى مى شود. روبه روى بقعه، تابلو «آستانه مبارکه امامزاده ابوالحسن (علیه السلام)» راهنماى زائران است.

بقعه از گنبدخانه، پیش فضاى ورودى (بین ایوان و گنبدخانه) و ایوان ورودى تشکیل شده است. در دو طرف نماى اصلى (نماى شمالى) نیز دو مناره در حال ساخت است. کل این بنا در میانه صحنى نسبتاً وسیع قرار گرفته است. مساحت عرصه بنا 17250 متر مربّع، مساحت بقعه 268 متر مربّع و ارتفاع ایوان تا کف 82/10 متر است. سنگ مرمر، کاشى، گچ، آجر، چوب، آلومینیوم و تیر آهن از جمله مصالح مورد استفاده در این بنا هستند.

صحن دو در ورودى دارد که هر دو در ضلع شمالى اند. یکى از درها، در ماشین رو و دیگرى آستانه بقعه است. ابعاد آستانه 5/4×4 متر در نظر گرفته شده است. اطراف طاق و کناره هاى سردر، کاشى معرّق است. رنگ زمینه کاشى ها، فیروزه اى است و طرح هاى اسلیمى به رنگ هاى سفید، لاجوردى، قهوه اى و قرمز در آن ها ایجاد شده است. در دو طرف طاق نیز «لا اله الا الله» و «محمّد رسول الله» به خط ثلث بر کاشى هایى با زمینه سبزرنگ و دایره شکل نقش بسته است.

درِ آستانه، سبز رنگ و از جنس فلز به پهناى 5/2 متر است و نام مبارک امامزاده ابوالحسن(علیه السلام) با میله هاى فلزى بر آن نقش بسته است. در هنگام ورود، زائر در فضاى وسیعى قرار مى گیرد. در این محوّطه از قبور مختلف اثرى نیست و صحن بقعه بیشتر به باغى مى ماند که بقعه در وسط آن آرام گرفته است.

رو به روى درِ ورودى، فضایى خیابان مانند به پهناى پنج متر قرار دارد. این فضا درخت کارى نشده و به بقعه منتهى مى شود. کف این قسمت با سنگ هاى خاکسترى رنگ پوشیده شده است. بقعه یک ایوانى است و در صد قدمى آستانه ورودى واقع شده است.

در طرف راست صحن، چند شیر آب و در سمت چپ هم سرویس هاى بهداشتى قرار دارند. وسط صحن نیز چند قبر است که بیشتر آن ها متعلّق به خانواده اى به نام کلهر است.

نماى شمالى این بنا، نماى اصلى آن است که ایوان ورودى نیز در آن قرار دارد. این نما متقارن، و در دو گوشه آن دو مناره در حال ساخت است. روى کاشى کارى بالاى مناره سمت راست به خط «لا اله الا الله» و بر مناره سمت چپ «محمّد رسول الله» مکتوب است.

روى بالاى طاق ایوان نوشته شده «آستانه مبارکه سیّد ابوالحسن(علیه السلام)» کف ایوان یک پله بالاتر از کف حیاط است. داخل ایوان تا ارتفاع حدود 70/1 متر ازاره سنگى است و پس از آن با کاشى هاى هفت رنگ کاشى کارى و در بردارنده نقوش گیاهى (اسلیمى) و هندسى است.

کتیبه «آیة الکرسى» به خط ثلث و به رنگ سفید دور تا دور این ایوان چرخیده است. بالاى این کتیبه، سه پنجره چوبى مشبک نیز دیده مى شود. در لبه هاى پخ طرفین دیوار، گلدانى سنگى قرار دارد. در این لبه پخ، دور تا دور قوس ایوان، کتیبه اى حاوى آیات نخستنى سوره مبارکه «نور» که در پایان آن آمده است: «صدق الله العلى العظیم الکریم، کتبه مرتضى روحنا» و کتیبه هایى شامل اسامى ائمه به صورت جداگانه نقش بسته است.

همین کاشى کارى ها در نماى بیرون ایوان و لچکى هاى قوس نیز انجام یافته است. نقوش اسلیمى در لچکى ها به کار رفته است و نوع قوس ایوان، مقارن با قوس پنج و هفت تند است. پوشش سقف نمى طاق ایوان، نیز رسمى سازى شده، و چشمه کامل آن 24 ضلعى است. دوازده شاپرک، دو ردیف ترنج (ده تایى و هشت تایى)، چهار پاباریک، دو فیل پوش و یک سوسن و دو نیم سوسن در آن اجرا شده است.

نماى ضلع شرقى و غربى بنا مشابه یکدیگرند. در این دو نما، ازاره سنگى یک متر و نیم است و پس از آن آجر کارى است.

در این آجر کارى کاشى کارى هایى به خط بنایى مشاهده مى شود، که در ضلع غربى شامل «الله، محمّد، على و سبحان الله»، و در ضلع غربى شامل «الله، محمّد، على و سبحان الله»، در ضلع شرقى شامل «لا اله الا الله، محمّد رسول الله و على ولى الله» است. کتیبه اى به خط بنایى و به رنگ مشکى بالاى دیوار غربى به شرح زیر قرار دارد که نام ائمه اطهار(علیهم السلام) است.

در این دو نما، جلوى نورگیرها، کاشى کارى مشبک فیروزه اى است و نماى جنوبى نیز آجر کارى است و فقط زیر لبه آجرکارى انتها آن لبه اى کاشى کارى نیز دیده مى شود. ازاره این قسمت از دیوار یک متر و نیم سنگ است.

از جمله وسایل موجود در سه نماى جانبى، وجود چند دستگاه کولر در قسمت نوگیرهاست که نمایى ناهماهنگ را ایجاد کرده است. ورودى پیش فضا حائل بین ایوان و گنبدخانه، درى چوبى با ابعاد 3/2 متر، که در طاقى با قوس نیم دایره قرار گرفته است. به تازگى در ورودى تعویض شده و قدمت تاریخى ندارد.

بالاى طاق نما عبارت «السلام علیک یا اهل بیت النبوة» به خط ثلث و در دو لچکى آن اسماء «یا طاهر» و «یا مطهّر» با زمینه اى سبز رنگ به خط ثلث بر کاشى ها نوشته شده است. عمق طاق ورودى 25/1 متر است.

فضاى حائل بین ایوان و گنبدخانه، با ابعاد 75/3×60/9 متر در نه متر و شصت سانتى متر، است. دیوارهاى این قسمت، ازاره اى یک متر و نیمى از سنگ مرمر دارد و از این ارتفاع به بعد، کاشى کارى و قاب هاى کاشى دیده مى شوند که داخل این قاب ها گچ کارى شده است. این کاشى کارى ها، به صورت معقلى است. رسمى سازى زیبایى در پوشش سقف آن اجرا شده است. در رسمى سازى این فضا سه رسمى دیده مى شود، رسمى وسط به صورت مربّع کامل، و داراى اشکال شاپرک و پاباریک است که شباهت کمى به الگوهاى رایج دارد و رسمى هاى دو طرف آن به صورت مربّع ناقص و داراى اشکال شمسه هشت، شاپرک (هفت عدد)، پاباریک (شش عدد) سوسن (سه عدد) و فیل گوش است. خطوط رسمى بندى این فضا با کاشى کارى، برجسته شده و داخل آن با اندود گچى به رنگ سفید و سبز پوشانده شده است. در گوشه هاى رسمى هاى دو طرف رسمى وسط، مقرنس کارى است. کتیبه اى در فضا و در تمام جداره ها و زیر قوس هاى رسمى بندى نصب شده که شامل آیات سوره مبارکه «مطففین» است.

دو بالکن نیز در دو طرف پیش فضا قرار دارد و به همین علّت باعث شکسته شدن کتیبه ها و چرخیدن آن ها از زیر بالکن ها شده است. به موزات درِ ورودى پیش فضا، در ورودى حرم قرار دارد. در دو طرف این دو در، کتیبه اى از کاشى لاجوردى است که یکى حاوى زیارت نامه امامزاده ابوالحسن و دیگرى زیارت «وارث» به خط ثلث است. دو سنگ بزرگ نیز در این رواق قرار دارند که روى یکى زیارت نامه امامزاده ابوالحسن به خط نستعلیق حک شده و در انتهاى آن «اردیبهشت 1346» آمده و بر سنگ دیگر زیارت ائمه بقیع به خط نستعلیق نوشته شده و در انتهاى آن نیز نام «رضا ذیقیمت» درج شده است. ویترین کوچکى در سمت راست که در آن عکس چند شهید دفاع مقدّس کتاب هاى دعاو قرآن چیده شده، قرار دارد. در بین این کتاب ها زیارت نامه امامزاده ابوالحسن(علیه السلام) به انضمام مطالبى از کرامات آن حضرت که توسّط یکى از اهالى گردآورى شده و وقف حرم گردیده است، زائران را با مقام امامزاده ابوالحسن بیشتر آشنا مى کند.

ابعاد درِ ورودى به حرم مانند در ورودى به پیش فضاست. این در، یک در چوبى دو لنگه به ابعاد 2×3 متر است. عمق طاق ورودى یک متر، و بعد از طى آن ضریح در فاصله 70/2 متر زائر قرار مى گیرد.

گنبدخانه با دیوارک هاى چوبى به دو قسمت مردانه و زنانه تقسیم شده است. تقسیم بندى حرم به دو بخش مردانه و زنانه در سال هاى قبل از پیروزى انقلاب اسلامى نیز به همّت خادم به وسیله پارچه بر قرار بوده، ولى بعد دیوارک هاى چوبى جدید نصب شده اند. ابعاد حرم، 8×60/9 متر است. حرم، نمازخانه ندارد و زائران در اطراف ضریح به خواندن دعا و نماز مشغول اند. فضاى حرم (گنبدخانه) تا ارتفاع 20/1 متر ازاره سنگى دارد و پس از آن تا زیر کتیه ها کاشى کارى معقلى است. در وسط این کاشى ها نام مقدّس «الله» به همراه نام یکى از چهارده معصوم(علیهم السلام) نوشته شده اند. این آجرها در قسمت زیر گوشواره ها و زیر کتیبه چهار طاق اصلى وجود ندارند. در این قسمت ها، قاب هایى از کاشى دیده مى شوند که داخل آن ها گچ کارى است.

در گوشواره ها نیز مقرنس کارى ها و کاشى کارى هایى انجام یافته است. دور تا دور حرم و در چهار جبهه گنبدخانه سوره «نبا» و به خط ثلث و به رنگ سفید روى کاشى هاى لاجوردى مکتوب است.

هر چهار ضلع گنبدخانه، نورگیرهایى دارند. این نورگیرها داراى پنجره آلومینیومى هستند و اندود جداره هاى داخلى آن از گچ است. از بیرون نیز این جداره ها آجر کارى شده اند. روزنه بالاى در ورودى، مرتبط با پیش فضاى این بناست. در پوشش گنبد این قسمت از روش رسمى سازى استفاده شده است. خطوط این رسمى بندى با کاشى کارى مشخص شده و درون  این قاب هاى کاشى با اندود گچ و رنگ هاى سفید و سبز (یک در میان) پوشانده شده اند. در این رسمى سازى که از نوع رسمى دوازده و بیست و چهار است، اشکال شاپرک، ترنج، پاباریک، سوسن و فیل گوش به زیبایى رخ مى نمایند. منظور از ذکر دو رسمى آن است که دو بار نقوش رسمى به صورت متداخل اجرا شده اند. کف حرم با سنگ مرمر فرش شده است.

ابعاد ضریح 2×3 متر، و ارتفاع آن در حدود 15/2 متر است. پنجره ها و ستون هاى ضریح، نقره اى رنگ و بالاى پنجره ها و تاج هاى آن طلایى اند.

در طول ضریح، سه پنجره و در عرض آن، دو پنجره 5/1×80 قرار دارند. قوس بالاى پنجره هاى ضریح، دالبرى است. ضریح در ارتفاع سى سانتى متر از کف و بر پایه اى سنگى واقع شده است.

دور تا دور قسمت طلائى ضریح، اشعارى به خط نستعلیق نوشته شده که هر دو مصرع آن را یکى از اسماء جلاله یا نام پنج تن از هم جدا کرده اند; مانند:

مسلمانان مرا در دل گران با محن افتاد ـ الله  ***  چو یادم صحنه ویرانه قبر حسن افتاد ـ محمّد

درِ ضریح نیز با گل هاى مختلف زینت داده شده و بالاى آن آمده است:

«بسم الله الرحمن الرحیم، ضریح مطهّر حضرت امامزاده ابوالحسن فرزند على بن حسین ابن على ابن جعفر صادق(علیه السلام) به همّت حاج حسن دریا آزرم با نظارت اداره اوقاف و امور خیریّه شهرستان رى سال 1382 در اصفهان 1424 اتمام یافت. عمل حاج مصطفى روزگاریان و پسران.»

سنگ قبر از جنس سنگ مرمر، با ابعاد 60/1×90 سانتى متر و ارتفاع 93 سانتى متر از کف است.

روى سنگ قبر به خط ثلث و به رنگ طلایى چنین نوشته شده است:

«بسم الله الرحمن الرحیم مرقد مطهّر آقا سیّد ابوالحسن ابن على ابن حسین ابن عیسى ابن محمّد ابن على العریضى ابن جعفر الصادق(علیه السلام) بانى حاج حسن دریا آزرم 23/4/1382.»

پیکر امامزاده در طبقه همکف بقعه قرار دارد. گنبد بنا از داخل با اندود گچى و از بیرون با اندود سیمانى پوشیده شده است. نوع قوس گنبد تشابه بسیارى به قوس مربّع (سه و دو قسمت) دارد. این گنبد دارى ساقه (گریو) نسبتاً مرتفعى است.

بناى بقعه، بنایى منفرد است که در میانه فضایى باز قرار گرفته است. در طرح این بنا همچون الگوى غالب آرامگاه هاى منفرد، یک ایوان ورودى و یک گنبدخانه دیده مى شود. از جمله تفاوت هاى معمارى اولیه این بنا وجود فضایى حائل بین  ایوان و گنبدخانه است که باعث تنوع و گسترش فضاى بقعه شده است. تفاوت دیگر که در نتیجه دخل و تصرّف ها در طرح کنونى بنا حادث شده است، اضافه شدن دو مناره در دو طرف ایوان ورودى است که در نوع خود و اصولا در نوع بناهاى منفرد کارى جدید (و تا حدودى بدون پیشینه تاریخى) است. وجود کاشى کارى هاى ملون در ایوان ورودى و تا حدودى در نماهاى دیگر بقعه تظاهر بیرونى آن را مورد تاکید قرار داده است. طبق گفته خادم بقعه، نماسازى ها اخیراً انجام شده و در گذشته تمام فضاى درون و بیرون بقعه آجر کارى بوده است، که در این صورت در زمانى نه چندان دور این جلوه و تظاهر با چنین تاکیدى وجود نداشته است. بنا و طرح کلّى بقعه، قدیمى است. تمام روسازى ها به تازگى اجرا، و از حدود سه دهه پیش آغاز شده است. دو مناره نیز به تازگى به طرح کلّى آن افزوده شده است سازه مناره ها اسکلت فلزى است. مناره ها نیمه کاره اند و ساخت آن ها هنوز به اتمام نرسیده است.

موقوفات

حدود نود هکتار از زمین هاى کشاورزى اطراف زیارتگاه، وقف بقعه است. کشاورزان هر ماه اجاره بها را به اداره اوقاف پرداخت مى کنند. شخصى از طرف اداره اوقاف تعیین شده است که مسئولیت جمع آورى اجاره بها و مصرف آن را بر عهده دارد. این موقوفات به مصرف تعمیرات بقعه و سایر امور مربوطه به بقعه مى رسد.

دفن شدگان

بیشتر قبرها در فضاى اطراف بقعه متعلّق به خاندان کلهر است. یکى از این دفن شده ها شهید کلهر، پسر یوسف کلهر، است. همچنین در سال گذشته، مسئولان بقعه اجاره دفن چند شهید گمنام را در حیاط امامزاده گرفته اند، که به زودى در صحن بقعه دفن خواهند شد.

نسب شریف

درباره شخص مدفون در بقعه اختلافى نیست و امامزاده ابوالحسن را از نوادگان امام جعفر صادق(علیه السلام)مى دانند که با چهار واسطه، این چنین نسب به آن حضرت مى رساند: ابوالحسن على بن حسین بن عیسى بن محمّد بن على العریضى بن امام جعفر صادق(علیه السلام). وى سیّدى جلیل القدر، عظیم الشان و بسیار بزرگوار بود. کرامات بسیارى از مزار کثیر البرکاتش ظاهر شد و بسیارى از علما و بزرگان ارادت خاص به این بارگاه داشته و دارند.

از مرحوم ملاّ على کنى منقول است که مى فرمود: «من به ریاست و ثروت در تهران نرسیدم، مگر به مداومت بر زیارت آن بزرگوار».

هم چنین مشابه نقل از آخوند ملاّ محمّد مجتهد اندرمانى، که از مشاهیر علماى رى، مدرس مدرسه مروى و داراى مقام عظیم و صاحب نفوذ بود، حکایت شده است: «به ریاست دینى و دنیوى نرسیدم، مگر به واسطه مداومت بر زیارت امامزاده ابوالحسن اندرمان رى».

نخستین عالم انسابى که از سکونت وى در شهر رى سخن به میان آورد، ابواسماعیل ابراهیم طباطباست که مى نویسد: «در شهر رى ابوالحسن على بن... على العریضى سکونت داشت و داراى فرزندانى به اسامى حمزة، ابوعبدالله حسین ملقّب به همیرجه، على، و ابوجعفر محمّد، عیسى و محمّد بود».

بنابراین سیّد ابوالحسن على، صاحب شش فرزند بوده است. ابن طباطبا جمع زیادى از برادرزادگان و عموزادگان سیّد ابوالحسن على را ساکن شهر رى مى داند که تعدادشان بالغ بر بیست تن مى رسد; این با عدد فرزندان شان به چهل تن افزایش مى یابد. قبور جمعى از این بزرگان در شهررى و نواحى آن زیارتگاه دوستداران اهل بیت(علیهم السلام)است.

شیخ محمّد شریف رازى، پس از شرحى مختصر درباره این امامزاده، کرامتى که از ناحیه مقدّسه این امامزاده براى وى به وقوع پیوست، چنین نقل مى کند:

«در سال 1367 قمرى که دولت سعودى پس از هفت سال تعطیلى حج براى شهادت حاج ابوطالب اردکانى یزدى حاضر شده بود که جبران کند آن حادثه را و حجّاج ایرانى مشرّف شوند و طالبین هم بسیار بودند. شوق مفرطى براى تشرّف به حج و زیارت کعبه معظّمه داشتم، در حالى که هیچ گونه وسیله، هم از هزینه حج و گذرنامه و غیر هم نداشتم.

پس با چند تن از دوستان روحانى در شب پنج شنبه از اوایل ذى قعده 1367 هـ . ق به زیارت آن بزرگوار رفته و ملتجى به آن حضرت شده و تا به صبح در حرم، کنار قبر شریفش بیتوته نموده و چون آن شب، آن محیط خالى از اغیار بود، بعد از نیمه شب تا طلوع فجر را توسّل پیدا کرده، گاهى به سینه زدن و گاهى به تضرّع و گریستن، از آن حضرت خواستار حاجت شدیم.

در آن شب حاجتى جز فراهم شدن وسیله حج و توفیق زیارت پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) و ائمّه بقیع(علیهم السلام)و زیارت سایر مشاهد مشرّفه نداشتم و ضمناً درد پایى داشتم که دکتر علوى، جرّاح معروف بیمارستان فیروزآبادى، مى خواست پایم را قطع کند و مى گفت جز بریدن چاره اى ندارد; زیرا پى پایت سیاه شده، پایت باید جرّاحى شود و هفتاد درصد از ساق بریده مى شود و سى درصد اگر از ساق بریده نشود، پایت کوتاه مى شود.

پس من شبانه از بیمارستان فرار کردم و در آن شب با پاى لنگ، دور ضریح این بزرگوار گشته و گریه نموده و آن حضرت را شفیع قرار دادم.

و صبح پنج شنبه مراجعت نموده و هر یک از رفقا دنبال کار خود رفتند و من هم در آن موقع که در شهر رى بودم، به منزل خود رفتم و انتظار فرج و نتیجه توسّل را داشتم تا شب جمعه.

بعد از آن شب، در عالم خواب و رؤیا دیدم در مسجد وارد شدم که در آن، وجود اقدس حضرت رسول(صلى الله علیه وآله)و جناب امیرالمؤمنین(علیه السلام)تشریف داشتند. سلام عرض کرده و اظهار ادب نمودم. پیامبر گرامى(صلى الله علیه وآله) مفتخر به جوابم فرموده و به امیرالمؤمنین فرمودند: من دعا مى کنم براى موفقیّت فلانى و شما آمین بگو!

پس دست به دعا بلند نموده و دعا کردند و آن جناب هم آمین گفتند. من از خوش حالى از خواب برخاسته و به دعا و توسّل مشغول شدم و صبح روز جمعه هزینه و مخارج حج رسید و نیز وسایل دیگر، و مشرّف شدم و سفرم بیش از 5/3 ماه طول کشید و پاى لنگ هم به برکت باب الحوائج، موسى بن جعفر(علیه السلام) در کاظمین شفا یافت».([1])