- شنبه ۲۲ شهریور ۹۳
بقعة باشکوه این امامزاده، در 38 کیلومترى شمال غرب شهر جغتاى سبزوار و کنار جادّه روستاى خداشاه ـ که به ده امام نامیده شده ـ قرار دارد.
بنا، بسیار عالى و با عظمت ساخته شده که متعلّق به دورة ایلخانی و صفویّه است. اصل بنا، به صورت هشت ضلعى مىباشد و از خارج، در هر یک از اضلاع، اتاقى با طاق رومى تعبیه شده است.
هر یک از اضلاع بقعه، چهار متر عرض دارد و ارتفاع آن به بیش از هفت متر مىرسد. دو ایوان در جنوب و شمال دارد که ظاهراً مدخل اصلى در شمال بوده و به جهت فرورفتگى زمین و خوف ریزش، الباقى آن به جنوب منتقل گردیده است.
بقعه، از خشتوگل و ساروج ساخته شده و در منطقة نظیر آن، جز آرامگاه خواجه نجم الدّین یافت نمىشود.
گنبد بنا، از نوع دوپوش است که اوّلى به صورت عرقچینى به قطر هشت و ارتفاع پنج متر و از خارج به صورت شلجمى و بر روى پایهاى هشت ضلعى تعبیه شده و سپس گنبد بنا بر آن استوار گردیده که بیش از هشت متر ارتفاع دارد. ایوان شمالى داراى مقرنسکارى کمى مىباشد که بخشى از آن فروریخته است. در وسط بقعه، ضریح آهنى به ابعاد 20/1×2 متر قرار دارد که با رنگ طلایى نقّاشى شده است. دیوار اتاق مرقد از ارتفاع پنج مترى، با ایجاد چند فیلپوش و طاقنما به هشت ضلعى تبدیل شده و سپس گنبد عرقچینى بنا بر آن استوار گشته است. داخل بقعه، نقّاشىهاى ظریفى در زمینة گل و بوته و شمسهاى بزرگ به چشم مىخورد که بر ارزش بنا افزوده است. در تابلویى در مدخل بقعه، شخصیّت مدفون را
ابوعلى بن احمد خداشاه معّرفى مىکند که بدون شک
اشتباه مىباشد؛
علّامه نسّابه، ابوالحسن بیهقى، ابوعلى را کنیة سیّد احمد خداشاه ذکر نموده است.
نسب شریف این بزرگوار، با 13 واسطه به امام سجّاد منتهى مىشود که از قرار ذیل است:
ابوعلىاحمد بن ابىالحسن على بن ابىعلى احمد بن ابىسهل على بن ابىالقاسم على بن ابىالحسین محمّد بن ابىمحمّد یحیى بن ابىالحسین محمّد بن ابىجعفر احمد بن محمّد زبارة بن عبداللَّه المفقود بن حسنالمکفوف بن حسنالافطس بن علىالاصغر بن امام على بن الحسین السجّاد .
وى، سیّدى جلیلالقدر، عظیمالشأن و بسیار بزرگوار بود. مادرش دختر سیّد ابویعلى زید بن على بن محمّد بن یحیىالنقیب، دختر عموى پدرش بود. او، در روستاى خداشاه جوین ساکن بود، از این رو، به خداشاه مشهور شد. او داراى سه فرزند به اسامى ابوالمعالى مظفّر که به سیّد بدرالدّین، فخر الاشراف ملقّب بود، سیّد على که به سیّد الامام عزالدّین خوانده مىشد و سیّد عزیز، که همگى از سادات جلیلالقدر و از مشاهیر خاندان حسینى در بیهق و خراسان به شمار مىرفتند، بوده است.
این بنا، به شمارة 4039 و در تاریخ 10/7/1380 به ثبت آثار ملّی و تاریخی رسیده است.
- ۲۳۸۷
- ادامه مطلب
