- شنبه ۲۲ شهریور ۹۳
این مقبره در هشت کیلومترى شهرک (مرکز شهرستان طالقان) و1170 مترى ضلع غربى روستاى وشته، میانه سینهکش شمالى ارتفاعات جنوبى طالقان و در منطقهاى که مزارع آن را با نام پیناشت میشناسند، واقع شده و در ضلع غربى آن چشمهاى وجود دارد که پیرى دَرَه نامیده مىشود.
بناى مقبره برج هشتضعلى است که با مصالح سنگ لاشه و ملات گچ سنّتى بر روى صفّهاى که با همین مصالح ایجاد شده، بنا گردیده است.
در گذشته پوشش سقف بنا، گنبد دو پوشهاى بود که از داخل به صورت عرقچین و از خارج رک بوده است، در حال حاضر پوشش خارجى گنبد به کلى تخریب شده و اثرى از آن وجود ندارد. پوشش داخلى نیز سوراخ و حفرهاى به قطر 70 سانتىمتر در آن ایجاد شده است.
در ورودى بنا، در سمت جنوب شرقى احداث شده و داراى قوس جناغى بوده که بخش عمده آن تخریب شده است. نورگیرى در بدنه جنوبى بنا وجود دارد که امکان ورود نور و تهویه هوا را فراهم مىنماید. فضاى داخلى بنا مانند ترکیب آن در خارج هشت ضلعى بوده و در داخل هر ضلع طاقنمایى ایجاد شده و بالاى هر طاقنما ترکیبى گوشواره مانند در بدنه گنبد تعبیه شده است.
هر طاقنما به دو بخش مجزّا تقسیم شده، بخش
پائینی آن مانند طاقچه کاربرد داشته و بالاى طاقچه، تا ارتفاع 80 سانتىمتر به صورت طاقنما تزئین بنا شده و بالاى
آن ظاهراً در دورههاى بعدى با آجر لعابدار ترکیب کاشىکارى به خود گرفته است.
کاشیها در دو رنگ فیروزهاى و لاجوردى بوده و ترتیب به کارگیرى آن بدین صورت است که از پائین به بالا ابتدا چهار ردیف آجر لعابدار فیروزهاى به کار رفته و سپس روى آن یک ردیف آجر لاجوردى کار شده، مانند همین ترکیب یکبار دیگر تکرار و سپس روى آن در داخل هر طاقنما دو نقش محراب گونه یا قوس جناغى در کنار یکدیگر ایجاد شده است. بدین ترتیب در هشت طاقنماى داخلى مقبره 16 نقش محراب گونه وجود داشت که متأسّفانه بخش عمده آن تخریب و در زمان بازدید هیات تنها چهار طاقنما بقایایى از کاشىکارى در خود داشتهاند و تنها در یکى از آنها نقش محرابگونه قابل تشخیص بود که تلاش شد بهطور کامل مستندسازى شود.
نماى داخلى گنبد بیش از شش بار با گچاندود شده است و لایههاى اندود در چند نقطه بهخوبى قابل تشخیص مىباشد.
در مورد شجرهنامة یا شخص پیروشته، پیرمردان روستا نقل مىکنند که در داخل مقبره سنگ قبرى مرمرین وجود داشته که مطالبى روى آن نوشته شده بود. یکى از پیرمردان ده ادّعا مىکند مطالب نوشته شده روى سنگ را بهخاطر دارد و آنرا این گونه نقل کرد: «این بقعه متبرکه را امر فرمود سلطان میرزا على از براى درویش نمیر، دام الورعه خلد الملکه».
قدمت بنا به قرن هفتم یا هشتم هجرى تعلق دارد و در دورة صفویّه آجرهاى لعابدار یا کاشىکارى به آن اضافه شده است.
قسمتهاى مختلف بنا و به خصوص پى آن، بارها مورد کاوش حفّاران قرار گرفته و به شدّت آسیب دیده و لغزنده شده است.
این بناى ارزشمند به شمارة 7065 و در تاریخ 12/11/1381 در فهرست آثار ملّى و تاریخی به ثبت رسیده است.
- ۲۴۵۰
- ادامه مطلب