مزارات ایران و جهان اسلام

این آرامگاه باشکوه که از درون شهر قاین پیداست، در دامنة کوههای ابوذر، در شش کیلومتری جنوب شرقی شهر قاین واقع شده و به گویش محلّی به «بقعة ابوذر» مشهور است.

ساختمان آرامگاه بسیار زیبا و دلگشاست و دارای قدمتی دیرینه می‌باشد. مجموعة بقعه، شامل، گنبد، رواق، چله خانه، ایوان و زائرسرا بوده که بخش‌هایی از آن از بین رفته است.

بنا بر روی صخره‌ای ساخته شده و از زیر به صورت مطبق است. شالوده بنا از سنگ لاشه و ملاط گل و گچ و ساروج می‌باشد. گنبد بنا بر روی ساقه‌ای بلند به شکل کلاه خودی قرار دارد که ارتفاع آن حدود 6 متر است. این گنبد به صورت هشت ضلعی ساخته شده و در هر یک از اضلاع آن طاق‌نمایی به عمق 20 سانتی متر با طاق هلالی دارد که جهت استحکام در سالیان اخیر گچ اندود شده است. پایه‌های گنبد بر یک صفه شش ضلعی به ارتفاع 20/1 سانتی‌متر قرار دارد و سطح آن در سالیان اخیر توسط میراث فرهنگی با آجرخشتی تزیین شده است.

ایوان ورودی به صحن آن در جانب شهر احداث شده و در شمال شرق آن، چهار طاقنما با طاق‌های به عمق تقریبی 30/1 متر ساخته شده که جای اسکان زوار است.

در گذشته زیر گنبد دارای نقاشی‌های نفیسی بوده که بر اثر مرور زمان و نیز رطوبت آن را از بین برده است.

اهالی قاین معتقدند که ابوذرجمهرقاینی از ملاکان بزرگ قاین بوده و به خاطر اعمال خیرش مورد احترام اهالی شهر قرار می‌گرفته است. او هنگام مرگش تمام املاکش را وقف کرده و علّت بقای این بقعه تا به امروز داشتن موقوفات مخصوص به خودش می‌باشد. از درآمد همین موقوفات برای آن جا خادم استخدام کرده‌اند و هر چند سال یک بار آن‌جا را تعمیر می‌کنند.

این بنا در سالیان اخیر توسط میراث فرهنگی استان مرمّت اساسی شده و به شمارة 2759 و در تاریخ 22/4/1379 به ثبت آثار ملّی و تاریخی رسیده است.

بزرگمهر (بوذرجمهر)، قسیم بن ابراهیم قاینی از شاعران و ادبای عصر غزنوی و از مداحان سلطان محمود غزنوی است که به دو زبان فارسی و عربی شهر می‌سروده و به اصطلاح ذواللسانین بوده است. شمس قیس وی را در شمار عروضیان عجم یاد کرده است.

تصاویر بیشتر