مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة این امامزاده در میان کوچه باغ‏هاى غرب شهر سمنان، در محلّه کوشمغان واقع شده و به امامزاده سیّد اسد مشهور است. در سال‏هاى اخیر از بلوار حکیم الهى، جادّه شوسه‏اى به محل بقعه از سوى هیئت امنا احداث شده است.

ساختمان بقعه در مساحت 130 متر مربّع و شامل حرم، گنبد و چند اتاق است. اتاق مرقد به ابعاد 85/5×60/4 متر است و از سطح کوچه حدود 60 سانتى متر بلندتر مى‏باشد. در بالاى بقعه، گنبدى عرقچینى به ارتفاع 5/1 متر قرار دارد. در وسط بقعه نیز ضریح فلزى مشبّکى به ابعاد 80/2×90/1 و ارتفاع 80/1 متر از مرقد محافظت مى‏کند.

در دو طرف مرقد، دو اتاق وجود داشته که اتاق سمت چپ به  ابعاد 50/7×40/3 متر به صورت انبارى و اتاق بزرگ سمت راست در شمال بقعه به ابعاد 8×30/4 متر به صورت زائر سرا استفاده مى‏شده که به منظور بازسازى اطراف بقعه و توسعة آن در سال 1386 تخریب شده است.

مقابل بقعه، سالنى به ابعاد 4×14 متر وجود دارد که در سال‏هاى 62 ـ 63 توسّط هیئت امنا بازسازى شده و در کنار آن آبدارخانه‏اى به مساحت 10 متر مربّع احداث شده است تا جهت استراحت و پخت و پز زوّار استفاده شود.

در جنوب بقعه، باغى وجود داشته که به جهت توسعه صحن، آن را خریدارى نموده و اینک به مجموعة امامزاده افزوده شده است. در سال‏هاى اخیر، سرویس‏هاى بهداشتى و وضوخانه و فضاسازى اطراف بقعه انجام گرفته و کم‏کم این زیارتگاه به یکى از مکان‏هاى تفریحى و زیارتى شهرستان سمنان تبدیل شده است.

اهالى به نقل از مرحوم آیة اللَّه علّامه حائرى مى‏گویند که ایشان در 29 صفر سال 1373 هـ . ق دربارة نسب امامزاده سیّد اسد چنین فرموده که وى پدر امامزاده زکریّا است و جدّش حضرت امام زین العابدین ‰ مى‏باشد. آنان نسب شریف این امامزاده را به نقل از این عالم جلیل القدر چنین مى‏نویسند که وى؛ سیّد اسد بن حسین الاصغر بن امام على الحسین زین العابدین ‰ است. اما این دیدگاه منشأ صحیحى ندارد، زیرا در میان فرزندان حسین اصغر، اسد نامى یافت نمى‏شود. این احتمال که بین اسد و حسین اصغر چند واسطه از قلم افتاده باشد بعید نیست!

این بنا به شماره 5649 و در تاریخ 25/12/1380 به ثبت آثار ملّی و تاریخی رسیده است.