مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة این امامزاده که از اجداد مقام معظّم رهبرى ـ حفظه‏ اللَّه ـ است در 18 کیلومترى شمال غربى شهر اراک و در دو کیلومترى شمال شرق روستاى هزاوه واقع شده و به «سلطان علم» نیز معروف مى‏باشد و در نزد اهالی به «سلطان سیّد احمد» مشهور است.

بناى بقعة امامزاده احمد، در بالاى تپّه‏اى که مشرف بر آبادى هزاوه است، قرار گرفته و فضاى داخلى آن هشت ضلعى است و بر فراز آن، گنبدى دوپوش قرار دارد. زیر گنبد، صندوقى چوبى به ابعاد 50/1×50/1×41/2 متر بر گِرداگِرد مرقد نصب مى‏باشد و بر دور آن نیز ضریح فلزى قرار دارد. مقابل مدخل جنوبى و صحن امامزاده، دو سنگ قبر قدیمى به خطّ کوفى دیده مى‏شود که مربوط به اویل دورة اسلامى است.

اصل این بنا، متعلّق به دورة صفوى مى‏باشد که داراى گنبد عالى و حرم باشکوهى بود و همواره مورد توجّه مشتاقان اهل ‏بیت ‰ بود. متأسّفانه، بخش‏هایى از بنا به جهت مرمّت‏هاى غیر اصولى از بین رفته و هویّت خودرا از دست داده است.

بناى کنونى، شامل یک ایوان ورودى است که در طرفین آن، دو اتاق کوچک قرار دارد و پس از آن، جایى براى گلدسته در نظر گرفته شده که هنوز کار ساختمان آن انجام نشده است. در سمت راست ایوان، تصویر امام خمینى ـ  ـ و در سمت چپ آن تصویر مقام معظّم رهبرى ـ حفظه‏اللَّه ـ و شجره‏نامة ایشان بر روى کاشى‏هاى لاجوردى پیاده شده که بر شکوه بنا افزوده است. بقعه، داراى دو شبستان جنوبى و شمالى مى‏باشد. گنبد بنا، به صورت هرمى دوازده ترک دو پوشش است که نماى خارجى آن را ایزوگام کرده‏اند. در شبستان جنوبى، گچ‏کارى زیبایى با آیات قرآنى و اسامى معصومین Œ و تزیینات هندسى و گل و بوته به چشم مى‏خورد. در شبستان شمالى بقعه، آیینه‏کارى و گچ‏کارى رنگى با آیاتى قرآنى و طرح‏هاى مختلف هندسى به کار رفته است. نقوش هندسى و گیاهى و کتیبه‏هایى به خطّ فارسى، زیبایى خاصّى به بقعه داده است.

پوشش‏هاى داخلى سقف در شبستان‏هاى شمالى و جنوبى، به سبک خاص آرایش شده و به صورت دو پوشش پایه‏دار و طاق‏نما مى‏باشد. آیینه‏کارى شبستان، توسّط استاد طرزى بود که از تلفیق رنگ‏هاى مختلف شیشه‏اى، طرح‏هاى زیبایى اجرا نموده است. قسمتى از تزیینات شبستان بقعه، کار استاد عالى مى‏باشد که به یاد پدرش، مرحوم محمّدرضا عالى و سعید صابونچى انجام پذیرفته است. ازاره‏هاى داخلى بقعه، از سنگ‏هاى قرمز رنگ با حاشیة سفید استفاده شده که زیبایى دو چندانى به حرم داده است.

مساحت محوّطه و ساختمان‏هاى اطراف آن، پنج هزار مترمربّع و زیر بناى بقعه، حدود دویست مترمربّع و اتاق مرقد، بیش از پانزده متر مربّع مى‏باشد. مشهور است که پس از شفاگرفتن سیّده زینب بیگم، خواهر شاه‏عبّاس صفوى از این امامزاده، او اَمر به ساخت بناى باشکوهى بر سر قبر امامزاده احمد مى‏نماید.

امامزاده سلطان سیّد احمد، از احفاد و نوادگان امام چهارم شیعیان است که با شش واسطه به آن بزرگوار نسب مى‏رساند که بدین ترتیب است: سیّد احمد بن محمّد المدائنى بن حسن بن حسین بن حسن‏الافطس بن على‏الاصغر بن امام على بن الحسین زین‏العابدین ‰. گفته‏اند که آن حضرت، در نیمة اوّل قرن چهارم هجرى در منطقة عراق عجم (اراک فعلى) نزول اجلال نموده و به علّت تحت تعقیب بودنش از طرف عمّال بنى عبّاس، به ارتفاعات قریة آشناباد (هزار آبه) پناهنده شد و عاقبت در سال 360 هـ . ق خود و فرزندش شاهزاده اسماعیل و برخى از همراهانش، به شهادت مى‏رسد و پیکر مطهّرشان در دامنة کوه‏هاى آشناباد، در محلّ فعلى بقعه مدفون مى‏گردد.

سلطان سیّد احمد، مکنّى به ابوالعبّاس و ملقّب به سلطان العلما بوده است.

تذکره‏اى در دست متولّیان بقعة سلطان سیّد احمد در هزاوه قرار دارد که در آن، سرگذشت امامزاده چنین ذکر شده است:

«سلطان سیّد احمد با عدّه‏اى از خاندان و محبّان در دامنة جبال آشناباد (هزاوه کنونى) مستقر گشتند تا در خطّة فراهان منادى راستین تشیّع و ابلاغ‌گر حقایق دینى و تعالیم آل البیت Œ باشند.

امامزاده سلطان احمد، در بدو ورود، با استقبال شایان مردمى مواجه گشت. به طورى که مردم خمس مال و هدایاى خویش را به خدمت ایشان مى‏آوردند و مسائل واجب خود را از وى استفتا می‌کردند و جواب کافى دریافت مى‏داشتند.

در صحّت نسب این بزرگوار، جاى هیچ گونه تردیدى نیست، نسب شریف او در کتاب‏هاى مختلف انساب تأیید شده است؛ از آن جمله، ابن عنبه، متوفّاى 828 هـ. ق، مى‏نویسد: «براى على دینورى برادرانى است که یکى از آنان ابراهیم و محمّد ابنى حسن بن حسین بن حسن افطس است، که این دو داراى اعقاب و نسل شدند».

مقام معظّم رهبرى ـ حفظه‏اللَّه ـ یک بار در سفر رسمى و یک بار هم در سفرى ویژه با بیت محترمشان براى زیارت به این بارگاه ملکوتى شرف حضور یافتند و فرمودند: «بنده هم افتخار مى‏کنم که این بزرگوار جدّ من است».

نسب شریف مقام معظّم رهبری با 28 واسطه به سیّد احمد منتهى مى‏شود که از قرار ذیل مى‏باشد:

آیت‏اللَّه العظمى سیّدعلى خامنه‏اى بن آیت اللَّه سیّدجواد بن آیت‏اللَّه حاج آقا حسین‏بن سیّد محمّد تفرشى بن سیّدمحمّدتقى بن سیّدمیرزا على‏اکبر بن سیّد فخرالدّین بن سیّد ظهیرالدّین بن سیّد قطب‏الدّین بن سیّد روح‏اللَّه بن سیّدرضا بن سیّد جلال بن سیّد بایزید بن سیّدبابا هاشم بن سیّدحسن بن سیّدحسین بن سیّدمحمود بن سیّدنجم‏الدّین بن سیّدمجدالدّین (نقیب به خراسان 707ـ720) بن سیّد فتح‏اللَّه بن سیّد روح‏اللَّه بن سیّدنیک الدّین معروف به مبارک شاه بن عبداللَّه بن سیّد عبدالصمد بن سیّد عبدالحمید بن میر شرف‏الدّین نسّابه بن سیّد عبدالفتاح بن میر على بن محمّد على بن على بن سلطان العلما احمد حسینى.