مزارات ایران و جهان اسلام

‏

بقعة این امامزاده در 5 کیلومترى غرب جادّة فرمهین، 45 کیلومترى شهر تفرش و در مجاورت روستاى زلف ‏آباد واقع شده و به «شاهزاده احمد» معروف است.

بناى اوّلیه، مربوط به دورة ایلخانى مى‏باشد که در دورة صفویّه مرمّت شده و از معمارى عصر خود بهره برده است. بقعه، از دو فضاى متّصل به هم تشکیل شده و ارتفاع آن از کف تا بالاى گنبد، پانزده متر مى‏باشد. درِ ورودى بقعه، از جانب غرب بازمى‏شود که خود شامل شبستان کوچکى است که به حرم امامزاده راه مى‏یابد. حرم از خارج به صورت برجى مدوّر و از داخل به صورت مربّع مى‏باشد که با ایجاد چند طاق‏نما به هشت ضلعى تبدیل شده و سپس گنبد بنا بر آن استوار گردیده است. بر روى حرم، گنبد دوپوش پُرخیزى قرار دارد که اصل آن با آجر و ساروج ساخته شده و از خارج، به صورت هشت ضلعى است. پیش از این، گنبد با آجرهاى بسیار ظریف شش ضلعى و چهار ضلعى به رنگ فیروزه‏اى و سبز، استادانه پوشش یافته بود که متأسّفانه، بر اثر فرسایش از بین رفته و در سال‏هاى اخیر، با ورق استیل پولکى‏شکل، روکش گریده است. مرقد امامزاده در وسط حرم به ارتفاع 5/1 متر از کف بقعه و روبروى درِ ورودى و غربى قرار دارد. در گذشته، بر روى قبر، کاشى‏هاى آبى رنگ و فیروزه‏اى قرار داشت و ضریحى چوبى از آن محافظت مى‏کرد، که در سال 1347 هـ. ش، با یک ضریح آهنى تعویض شده و سپس همین ضریح آهنى را به بقعة امامزاده حسن افطس در روستاى اسفین منتقل کرده‏اند.

ضریح کنونى که از جنس آب طلا و نقره است، در سال 1372 هـ. ش، در بقعه نصب گردید و کتیبه‏اى در مدح امامزاده در پایین تاج، به خطّ نستعلیق، شامل اشعار و اسامى معصومین نقش بسته است.

در سال 1256 هـ. ش، به همّت یکى از خیّرین روستاى مجدآباد کهنه، بناى قدیمى مسجد هم‏جوار، تخریب گردید و با مصالح جدید ساخته شد و اطراف درِ ورودى حرم، مجموعه کاشى‏کارى‏هاى زیبایى با کتیبة آیات قرآنى به خطّ ثلث سفید بر زمینة لاجوردى نصب شد و در ضلع جنوبى حرم نیز مسجد بزرگى اضافه گردید و ساختمان بقعه نیز مرمّت گردید.

در صحن بزرگ امامزاده، نهر آب قناتى به صورت جارى از شمال صحن وارد شده و به سمت جنوب خارج و به باغات و کشتزارهاى اطراف بقعه مى‏رسد. وجود درختان کهنسال، از جمله بید و سنجد در مسیر آب قنات جلوة خاصّى به محوّطة صحن بقعه داده و سایة آن بر زایران و مسافران، جاذبة فراوانى ایجاد کرده است.

به اعتقاد اهالى، امامزاده احمد از فرزندان امام موسى کاظم ‰ مى‏باشد. طبق اشعارى که بر روى ضریح نوشته شده، نام پدر امامزاده احمد، على و نام جدّ او احمد است؛ بنابراین، او را احمد بن على بن احمد و از نوادگان امام هفتم ‰ مى‏دانند.

مراسم محلّى جشن تیرگان (جشن جو و گندم)، هر ساله در اوّلین روز تابستان، در مجاورت بقعه و با حضور کشاورزان روستاهاى اطراف و سایر زایران و علاقه‏مندان برپا مى‏گردد. در عصر روز عاشورا، هیأت‏هاى عزادارى از فرمهین، مجدآباد و دیگر روستاها، به این بقعه مى‏آیند و به برپایى مراسم نوحه خوانى، زنجیرزنى و سینه‏زنى مى‏پردازند.

ظاهراً نسب شریف امامزاده احمد، با پنج واسطه به امام هفتم ‰ منتهى مى‏شود که از قرار ذیل است:

سیّد احمد بن ابى‏على محمّد بن احمد بن ابى‏الحسن على الدینورى بن موسى ابى‏سبحه الثانى بن ابراهیم المرتضى بن امام موسى الکاظم ‰ .

وى سیّدى جلیل‏القدر، عظیم‏الشأن و بسیار بزرگوار بود. علماى انساب نوشته‏اند، ابوالحسن على به جهت سکونت در دینور به ابوالحسن على الدینورى مشهور شد. نسل زیادى از او در دینور و جبل باقى مانده است. على، داراى چهار فرزند معقّب به اسامى ابومحمّد حسن، ابوالفضل حسین [مادر این دو تن، از سادات افطسى بود]، احمد و موسى بود که همگى از سادات جلیل‏القدر موسوى در قرن سوّم و چهارم هجرى به شمار مى‏آمدند. برخى از مورّخان علّت مهاجرت جدّ امامزاده احمد، یعنى ابوالحسن على دینورى را به جهت فشار و ظلم متوکّل، خلیفة ملعون عبّاسى، ذکر نموده‏اند. از این رو، سیّد على دینورى به منطقة دینور مهاجرت نمود و در آن جا به تبلیغ تشیّع مى‏پرداخت.

سیّد احمد، [جدّ امامزاده احمد] نیز در دینور سکونت داشت و در آن جا صاحب دو فرزند معقّب شد که اسامى آنان، یکى على و دیگرى محمّد بود. سیّد محمّد، فرزندى به نام سیّد احمد داشت که سیّدى باورع، زاهد و وارسته بود.

مشهور است که وى، به منطقة عراق عجم مهاجرت نمود و در تفرش که جمع کثیرى از نوادگان سیّد اسحاق بن ابراهیم‏العسکرى [عموزادگان وى‏] سکونت داشتند، مستقر شد. وفات وى را در حدود سال 415 هـ . ق نوشته‏اند.