- سه شنبه ۲۵ شهریور ۹۳
بقعة این امامزادگان در روستاى موت آباد، 12 کیلومترى شمال شهر اراک قرار دارد.
ساختمان بقعه، بنایى زیبا، قدیمى و به جا مانده از دورة صفویّه است که بافت اصلى خود را حفظ کرده و با وجود تعمیراتى که در آن صورت گرفته، از بین نرفته است.
این بنا، متشکل از دو قسمت مىباشد. قسمت نخست، حرم امامزاده حوّاخاتون است که گنبد آن کم خیز و یک پوش مىباشد. فضاى دوّم، مربوط به شاهزاده احمد است که گنبد آن مخروطى بلند 12 ترک دو پوش است و روى آجرهاى آن تزیینات ترصیع کارى بهصورت نقوش هندسى با کاشىهاى فیروزهاى و لاجوردى و سفید رنگ بهکار رفته است.
در سال 1384 هـ . ش به وسیله ستون آهنى، گنبد بقعه استحکام یافته است. در فضاى زیر گنبد، ازاره سنگى قرار دارد ودر قسمت زیر گنبد شمسهاى به رنگ قهوهاى، زرد و آبى نقش گردیده و دور گنبد، نقشهاى دایرهاى و در اطراف با رنگهاى آبى و زرد تزیین شده است.
قدیمىترین سنگ نوشته روى دیوار بقعه، متعلّق به قرن ششم هجرى مىباشد. اتاق آرامگاهى بقعه بهصورت هشتضلعى و داراى یک فضاى چهار صفّهاى است که داراى چهار طاق بسیار عمیق مىباشد. حیاط اصلى و گذر بقعه از جانب جنوب است و دو اتاق خواجه نشین متعلّق به دورة قاجاریّه به آن افزوده شده است. زمان ساخت این بنا را بین سالهاى 670 و 680 هـ . ق تخمین زدهاند؛ امّا روى یکى از سنگ نوشتهها تاریخ 487 هـ . ق ثبت گردیده است.
کنار بقعه، مسجد نسبتاً بزرگى قرار دارد که داراى آجر کارى و با کاشىهاى فیروزهاى ترصیع بندى شده است.
در بالاى در ورودى حرم، کتیبهاى سنگى بدین شرح وجود دارد:
«قد... تشاء هذه العمارة المبارکة الشریفة على قدم النسب... المطهّرة المعصومة سیّدة النساء زهرة شجرة الزهرا عصمة الدوایر الدنیا... الطاهرین فى عهد اعلیحضرة السلطان الاعظم الخاقان الاعدل الاکرم سیّد سلاطین العرب و العجم بأبسط... الامن و الامان ناشر صحایف العدل و الاحسان فى ظل اللَّه الارضین... بین الماء و الطین و ذالمآثر الحیدریة و المخفار العلیه العلویة الموفق بتوفیق اللَّه الغنیه حضرة المخدوم المفحم جامع المکارم و محاسن الشیم دستور الوزیر العالم فى مطاع ارباب السیف و القلم، ممهد قواعد الخیرات و مشید مبانى المبرات الملحوظ بانظار اللَّه الملک الصمد شمسا لفک الوازرة و المعالى و الاقبال آقا محمّد بن الحضرة الدستور المکرم نظام الملک العالم فى التبیان من جوامح الانس الى صوامع القدس الخواجه ضیاء الدّین بن...».
در گذشته روى قبر، صندوق چوبى نفیسى قرار داشت که در اثر افتادن شمع و آتش گرفتن آن از بین رفت و حدود پنجاه سال قبل، ضریح فلزى مشبّکى با نقوش هندسى ساخته شده و روى مرقد نصب بود که در سالیان اخیر جای آن را با ضریح طلایى رنگ عوض نمودهاند.
دربارة شخصیّت مدفون در این بقعه، کتیبهاى بر بالاى مسجد نصب است که امامزاده حوّا خاتون را دختر امام
جواد و شاهزاده احمد را از فرزندان امام موسى بن
جعفر معرّفى مىکند. شیخ کمال الدّین فراهانى به استناد کتاب بحرالانساب، نسب این دو بزرگوار را چنین مىنویسد: «احمد بن ابراهیم بن موسى بن امام محمّد التقى الجواد » و امامزاده حواخاتون را خواهر وى یاد مىکند. متأسّفانه، این ادّعا منشأ صحیحى ندارد؛ زیرا حضرت موسى المبرقع بن امام
جواد فرزندى به نام ابراهیم نداشته تا از او احمد به وجود آید. این احتمال که چندین واسطه از قلم افتاده باشد، بعید نیست.
اشعار زیر از سوى کمال الدّین فراهانى در مدح این امامزادگان سروده شده است:
نهفته است در این خاک گوهـرى فاخر
به بـوســـتان شــرافت اقــاقى عاطر
نشسته جلوه او در حـریم عــرش الاه
ستاده قامت صبرش به چشم هر صـابر
عــزیر حضرت زهـــرا سلیله حیـدر
گــل امــام دو عـــالم محـمّد بـاقر
به نام حضرت حـوّا و شهرتش خاتون
مرام او همه مهـر است و لطف بر زایر
ز گنبــد و حــرم او حریم موت آباد
حریم صدق و صفا شد به چشم هر ناظر
به قبــر حضرت شهزاده احمد از کرم
درود بـــاد و تحـیّات از دل طاهــر
از آنکه زاده علـمند و پاکى و عصمت
به مــدح این دو زبان و قلم بود قاصر
به صــدق آیه تطهیـر و هل اتى انسان
بـود براى همیشه شــکوهشان دایـــر
کمـــال پرچـــم ذکــر امام پنجم را
به کف گــرفته و باشد به آل او چاکـر
بقعة امامزادگان احمد و حوا خاتون به شمارة 1127 و در تاریخ 8/9/1354 به ثبت آثار ملّی و تاریخى رسیده است.
- ۱۵۷۸
- ادامه مطلب
