مزارات ایران و جهان اسلام

سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های ایران جهان اسلام (امامزاده ، بقعه، آرامگاه، مقبره، مزار، گنبد، تربت، مشهد، قدمگاه، مقام، زیارت، معرفی عالمان انساب، کتابشناسی مزارات و زیارت و انساب

امامزاده بى‏ بى زبیده خاتون ـ دلیجان

بقعة این امامزاده بر فراز کوهى به نام «کوه سفید»  در 7 کیلومترى جنوب شرقى نراق، در منطقه‏اى به نام بیدشک «بیدشکین» در 20 کیلومترى شهر دلیجان واقع شده و به «فاطمه صغرى» مشهور است.

ساختمان قدیمى بقعه که از آثار دوره صفویّه و قاجاریّه بود.

بناى قدیمى از خشت و گل ساخته شده بود و داراى پلان مربّع شکل از بیرون و هشت ضلعى از داخل داشت. دو ایوان، یکى در جنوب و دیگرى در شمال، ورودى اصلى آن بود. گنبدى مخروطى شکل که با کاشى‏هاى خشتى فیروزه‏اى تزیین شده بود در بالاى بقعه خودنمایى مى‏نمود. نقّاشى سقف مربوط به دوران قاجار بود. ایوان و اتاق‏هایى در شمال و جنوب و غرب بقعه وجود داشت. به جهت دور افتاده بودن بنا، چندین بار مورد دستبرد حفّاران قرار گرفت.

بقعة امامزاده بی‌بی زبیده خاتون به شمارة 6972 و در تاریخ 10/10/1381 به ثبت آثار ملّى و تاریخى رسیده بود تخریب و به جاى آن بناى جدیدى ساخته شد.

ساختمان جدید با مساحتى حدود هزار متر مربّع بنا گردید و شامل؛ ایوان، گنبد، گلدسته و حرم است. گنبد بنا دو پوش و از داخل عرقچینى و از خارج به شکل کلاه‏خودى است که بر ساقه‏اى حدود 5/1 مترى نشسته و چندین پنجره جهت نورگیرى دارد. سطح داخلى و خارجى گنبد با کاشى‏هاى غیر نره‏اى پوشش یافته و جلوه‏اى خاص به زیارتگاه داده است. ازاره زیر گنبد و کف با سنگ مرمر پوشش یافته و در وسط آن ضریح بسیار عالى از جنس آب طلا و نقره است.

دو حسینیه به نام امام جواد و امام رضا Š در دو طرف اتاق مرقد قرار دارد.

ورودى بنا در جانب جنوب قرار دارد که خود شامل ایوان و دو طرف آن دو گلدسته به چشم مى‏خورد. در پیشانى ایوان کتیبه‏اى سفید در زمینه سبز و گل بوته متن ذیل نوشته شده است: «آستانه متبرکه امامزاده فاطمه صغرى، بى‏بى زبیده خاتون بنت امام جواد ‰ ».

تمام سطح خارجى ایوان و گلدسته با کاشى‏هاى مختلف و در زمینه آبى فیروزه‏اى و گل بوته تزیین شده و آیات قرآنى و روایات و ادعیه در آن نقش بسته است. این بقعه، در سالیان اخیر مورد حمایت ویژه مسئولین اوقاف استان مرکزى قرار گرفته و داراى امکانات رفاهى خوبى است.

دربارة شخص مدفون در این بقعه، قول متحدى است و همگان آن را از دخترانِ امام جواد ‰ مى‏دانند و معتقدند که سیّده فاطمه صغرى ملقّب به بى‏بى زبیده و از دختران بلافصل امام جواد ‰ است. اهالى معتقدند که سیّده فاطمه صغرى با برخى از خویشان خود، جهت زیارت قبر عمه و جدّش امام رضا ‰ ، عازم ایران شد و در نزدیکى قم، در محلّى به نام بیدشکین با قواى کفّار مواجه شد و او و همراهانش به شهادت نایل آمده ‏اند.

 

متأسّفانه این ادّعا در هیچ یک از کتب تاریخى و انساب به ثبت نرسیده و علماى انساب و سیره براى امام جواد ‰ دو دختر به نام فاطمه و امامه ذکر نموده‏اند. برخى نیز خدیجه، حکیمه و ام کلثوم را بر شمار دختران امام
جواد ‰ اضافه کرده‏اند. اما از محل دفن آن بزرگواران هیچ سخنى به میان نیاورده‏اند. مهم‏تر از آن، هیچ مورّخى تاکنون فاطمه دختر امام جواد ‰ را ملقّب به صغرى و بى‏بى زبیده ندانسته و از هجرت او به ایران سخن به میان نیاورده است. مورّخ نامدار قمّى که کتابش را در قرن چهارم هجرى نوشته، از این حادثه هولناک نیز هیچ گزارشى به ثبت نرسانده است و در عوض از مهاجرت موسى مبرقع فرزند بزرگوار امام جواد ‰ مطالب سودمندى بیان داشته است. بر این اساس برخى از پژوهشگران معتقدند که این مکان مدفن یکى از نوادگان حضرت موسى مبرقع ‰ است که با چهار واسطه به امام جواد ‰ نسب مى‏رساند که از قرار ذیل است:

سیّده فاطمه بنت حسین أبى محمّد بن احمد بن محمّد أبى‏جعفر بن موسى المبرقع بن امام محمّد التقى الجواد ‰ .

وى خاتونى مجلّله و سیّده‏اى فاضله و بسیار بزرگوار بود. علماى انساب درباره تدام نسل محمّد أبوجعفر بن موسى المبرقع ‰ اختلاف نظر دارند. برخى براى محمّد ابوجعفر، فرزندانى شمارش نموده‏اند. نخستین بار ابوالحسن بیهقى در کتاب «لباب الانساب» از نسل سیّد محمّد ابوجعفر سخن به میان آورده و براى او دو نواده دخترى به اسامى سیّده فاطمه و سیّده حکیمه قایل شده است.

ظاهراً سیّده حکیمه با پسرعموى خود ابوعبداللَّه یحیى بن أبى‏جعفر محمّد بن أبى‏الحسن موسى بن أبى‏عبداللَّه احمد بن أبى‏محمّد الاعرج بن احمد بن موسى المبرقع ازدواج نموده است. این زن و شوهر در روستاى على آباد نیزار قم مدفون و داراى گنبد و بارگاه مى‏باشند.

سیّده فاطمه به همراه برخى از پسرعموهاى خود که در اطراف قم و در منطقه محلات و تفرش سکونت داشته‏اند مهاجرت نموده و چه بسا با یکى از همین پسرعموها ازدواج نموده باشد. متأسّفانه فقر منابع باعث شده نتوانیم چهره شفافى از این علیا مخدره در اذهان ترسیم کنیم، اما بروز کرامات و خوارق العادات از این حرم آسمانى، دلیلى واضح بر قداست و علوّ مقامِ شخص مدفون در آن دارد. وفات سیّده فاطمه به احتمال قرین به یقین در نیمه نخست قرن پنجم هجرى اتّفاق افتاده است.

بی بی چراغریب .انشالله بی بی دعا کنه برامون مشکل حل بشه.
بی بی چراغریب .انشالله بی بی دعا کنه برامون مشکل حل بشه.

من دیشب خوابت رو دیدم یابی بی زبیده.منوببخش

 

برای بنده محرز شده که ایشان دختر امام جواد ع و خواهر حضرت موسی مبرقع ع (که در محله چهل اختران قم مدفون اند) می باشد.

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی
موضوعات
سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های جهان اسلام (معرفی بیش از چهل هزار زیارتگاه)

طراح وبلاگ: سید محمد علوی زاده