- جمعه ۲۸ شهریور ۹۳
مشهور به «شاه حمزه»، بقعه با شکوه و زیباى این امامزاده در محلّه بازار شهر کازرون، در خیابان ولیعصر، و محلّه مصلّى واقع شده و بسیار مورد احترام اهالى است.
بناى قبلى که از خشت و گل و ساختمان آن فرسوده شده بود، در سال 1360 ه . ش تخریب شد و ساختمان جدیدى ساخته شد که سالن بسیار وسعیى است و بقعه این امامزاده به طرز زیبایى در وسط این سالن واقع شده است. در حال حاضر نماز جمعه در سالن و اطراف این امامزاده برگزار مىشود و مصلاى کنونى نماز جمعه است.
قسمت حرم امامزاده هشت ضلعى و هر ضلع آن 4 متر و داراى دو در مىباشد که
یکى در ضلع شمالى و آن دیگر در ضلع جنوب قرار دارد. تمام دیوارهاى خارجى بقعه
با کاشىهاى گرهاى به رنگ آبى در زمینه گل و بوته و اسماء جلاله تزیین یافته است. بر
فراز بقعه، گنبدى عرقچیینى به قطر 3 و ارتفاع 2 متر قرار دارد که نماى خارجى آن
کاشیکارى زیبایى دارد. درست در زیر گنبد، ضریح شیشهاى سادهاى از قبر محافظت
مىکند و سنگ قبر آن صندوقى با خط کوفى است.[1]
چنین مشهور است که شاه حمزه پسر امام موسى کاظم علیهالسلام است اما به گفته برخى
از محقّقین وى از عرفاى قرن ششم هجرى مىباشد.[2]
گویند زمانى که خواجه نصیرالدّین طوسى از این محل عبور مىکرد، شاهد تابش
نورى از تلى مىگردد که پس از کاوش مرقدِ امامزاده در آنجا هویدا مىشود.[3]
سیّد اسحاق حیدرى، شخصیّت مدفون در این بقعه را به استناد کتب انساب
ابوالمختار حمزة الفقیه المقرى بن ربیع بن محمّد بن حمزة بن على بن حمزة بن محمّد
بن على بن عبیداللّه بن امام موسى کاظم علیهالسلاممىداند.[4] و علاّمه نسّابه ابن مهنا نیز از
سکونت وى در کازرون خیر داده است.[5]
برخى دیگر از محقّقین بر اساس نوشته سیّد محمّد کاظم یمانى که «فرزندان محمّد
بن قاسم بن عبّاس بن موسى علیهالسلامرا در کازرون مىداند»[6] شخصیّت مدفون در این
بقعه را حمزة بن محمّد بن قاسم بن عبّاس بن موسى علیهالسلامذکر مىکنند.[7]
بناى قبلى بقعه شاه حمزه مرکّب از سه طاق نما با قوس تیزه دار بود که ورودى آن
در طاقنماى میانى قرار داشت. بر فراز بقعه نیز، گنبد بسیار بلندى بر روى یک دوره و
یک گردنى شانزده ضلعى استوار بود. طرح گنبد، در مایه شلجمى کشیده شده بود و در
دو سوى آن با فاصله، دو مناره ساده استوانهاى شکل با دو مأذنه برپا بود.[8]
عمادالدّین شیخ الحکمایى درباره سنگ قبر موجود در بقعه شاه حمزه
چنین مىنویسد:
«این مقبره متعلّق به فرزند ابوبکر محمّد بن ابى القاسم عبدالکریم، نویسنده اوّلین
سیرتنامه عربى شیخ ابو اسحاق کازرونى است. خطابت و خلافت سلسله مرشدّیه در
این خانواده موروثى بوده و صاحب این مقبره ظاهرا بعد از پدر و عموهایش به خلافت
رسید. و در سال 598 هجرى قمرى در گذشته است.
این کتیبه، صندوقى شکل و توپر است. کتابت و حجّارى آن بسیار زیبا و استادانه
انجام گرفته است. نوشته سمت راست کتیبه از قرار ذیل مىباشد؛
«الا أن اولیاءاللّه لا خوف علیهم و لا هم یحزنون، توفّى یوم الخمیس وقت الضحى،
الخامس عشر من ربیع الاول سنة ثمان و تسعین و خمسمائة هجرى و دفن لیلة
الجمعة بعد صلوة المغرب»
نوشته سمت چپ:
«هذه روضة لشیخ الشیوخ الخطیب الإمام العالم الزاهد الصدر السعید امام
الحرمین ابوالقاسم عبدالکریم بن محمّد بن عبدالکریم.»
سطح سنگ شامل سه قسمت است: بخش میانى، آیه «ان الذین قالوا ربنااللّه
ثم استقاموا تتنزل علیهم الملائکة ان لا تخافوا و لا تحزنوا و ابشروا بالجنة
التى کنتم توعدون». نوشته شده و در سمت چپ سطح؛ «و الحقهاللّه بالابرار و احله
دار القرار»
در بخش سمت راست سطح سنگ نام حجّار کتیبه آمده است: «عمل ابو الفرج بن
احمد بن على غرور.»
در بخش پایین پاى مقبره هم آیه فسیکفیکهماللّه ذکر شده است.»[9]
بسیارى از اهالى معتقدند که شیخ ابوالقاسم عبدالکریم بن محمّد بن عبدالکریم
فوق الذکر در کنارِ امامزاده شاه حمزه مدفون است و تنها سنگ قبر شیخ سالم مانده و
خبرى از سنگ قبر امامزاده نیست.
[1]. یادگارهاى دینى و تاریخى شهرستان کازرون: 34 ـ 38.
[2]. سیماى کازرون: 168، شهر سبز یا شهرستان کازرون: 289.
[3]. على بن حمزه علیهالسلام: 282.
[4]. شجره طیّبه امامزادگان استان فارس: 214 ـ 215، المجدى فى انساب الطالبیین: 111، عمدة الطالب فى انساب آل ابى طالب: 224، الاصیلى فى انساب الطالبیّه: 189، مناهل الضرب فى انساب العرب: 500، معالم انساب الطالبیین: 168.
[5]. التذکره فى انساب المطهره: 137.
[6]. النفحة العنبریه: 89 و الشجرة المبارکه فى انساب المطهره: 102، تهذیب الانساب ؛ 168.
[7]. على بن حمزه علیهالسلام: 283.
[8]. دائرهالمعارف تشیّع 3: 355، بناهاى آرامگاهى: 231.
[9]. گور نبشتهاى از کازرون، نامواره دکتر محمود افشایزدى 6: 3095.
- ۱۶۴۴
- ادامه مطلب
