- شنبه ۲۹ شهریور ۹۳
این آرامگاه درکه به آرامگاه کوچک مشهور است، در شهر تاریخى سمیران و در مجموعه آثار قلعه سمیران، بر روى تپّه منفرد کم ارتفاعى در سمت جنوب شرقى تپّه امامزاده قاسم واقع شده است. تپّه مزبور در دامنه داراى پوشش گیاهى است ولى در بالا در جائى که بنا برپا شده به صورت یک سکوى سنگى در آمده است.
بناى آرامگاه در خارج و داخل عبارتست از یک هشت ضلعى که طول هر ضلع آن 20/3 متر است. در حال حاضر قسمت پائین بنا از خارج دور تا دور به شدت لطمه دیده و شکل اصلى خود را از دست داده است ولى با کمى دقت و مقایسه این اثر با آرامگاه بزرگ، مشاهده مىشود که هر دو از یک طرح و نقشه پیروى نمودهاند و حتى در یک زمان بنا گشته اند.
بر اساس مقایسه دو بنا با هم و مشاه وضع کلى آن، باید گفت که برج هشت ضلعى مزبور در پائین داراى دیوارى بوده که در ارتفاع 40/1 مترى در کنجهاى هشت گانه، بر روى آن ستونهاى چهاربرى به وجود آمده است.
60 سانتى متر بالاتر از ستونهاى مزبور به شکل مدور تبدیل یافته و روى کنجهاى بنا تا زیر سقف ادامه یافتهاند و به این ترتیب به نماى خارجى بنا حالت برجستگى و فرورفتگى جالبى داده شده است.
داخل هر یک از اضلاع که در میان دو ستون مدور قرار گرفته، در جهت طولى به دو قسمت تقسیم شده است که در بخش بالا قابى به وجود آمده و داخل آن با آجر دو طرح به شکل نقش برگ گشنیز یا طاقنماى شکنجى ایجاد شده که در عین سادگى لطف خاصى به نماى بنا بخشیده است. باید گفت که کلّیه بنا تا زیر سقف تمامى با سنگ لاشه و قلوه بنا گردیده و سپس سراسر نماى خارجى با ملاط گچ پوشیده شده و در نتیجه از فاصله دور نماى بنا برنگ نخودى نزدیک به قهوهاى مىنماید. ملاط گچ مزبور بر روى طرحهاى تزیینى مورد بحث نیز کشیده شده است. باید گفت که بر روى تمام
اضلاع هشت گانه، طرحهاى مزبور بر جاى نمانده و جز سه ضلع در بقیه
فروریخته است. داخل بنا نیز چنانکه گفته شد عبارت از یک هشت ضلعى
است که طول هر ضلع آن 90/1 متر است. پوشش بنا به کمک کاربندى که بر
روى طاقنماهاى هشت گانه صورت گرفته به انجام رسیده است. چنانکه
میان طاقنماها را با قطعات مثلثى شکل پاباریک پر نمودهاند، سپس بر روى
آن شانزده سینه باز ساختهاند و اولین رج آجرچینى گنبد را بر روى دوره
مزبور استوار کردهاند.
در حال حاضر از پوشش اوّل و دوّم بنا اثرى بر جاى نمانده ولى به
احتمال زیاد مىتوان گفت که پوشش خارجى بنا با آنچه که در بناى برج
شبلى در دماوند مشاهده مىشود بى شباهت نبوده است.
داخل بنا نیز با سنگ لاشه بنا گردیده و در حال حاضر بر روى قسمتى از
کاربندى زیر گنبد یک رشته تزیینات جالب گچبرى مشاهد مىگردد.
طرحهاى مزبور که عبارت از نقش گل و بوته هستند به صورت نگارههاى
جالبى جلوه گر مىباشد که شباهت بسیار به کارهاى گچ برى دوره آل بویه و
از جمله گچ بریهاى سردر مسجد حکیم در اصفهان دار
- ۱۳۸۴
- ادامه مطلب
