مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة باشکوه و قدیمى این امامزاده در روستاى سهروفیروزان که همان لنجان سابق است، در حدود 17 کیلومترى شهر فلاورجان قرار دارد و به «شاهزاده ابوالقاسم» شهرت دارد.

بنایى قدیمى و بجا مانده از اواخر دورة صفویّه که در عین سادگى از زیبایى خاصّى برخوردار است و الحاقاتى در دورة قاجاریّه به آن افزوده شده است.

بقعه، شامل سردر کوچکى به ابعاد 5×3 و ارتفاع چهار متر مى‏باشد که در دو طرف آن، دو سکّوى نشیمن و درى چوبى قرار دارد که در بالاى آن طاق جناغى و رسمى‏بندى اجرا شده و در بالاى آن کتیبه‏اى به این مضمون است: «فادخلوها بسلام آمنین و نصر من‏اللَّه و فتح قریب». پس از عبور از مدخل، به صحن امامزاده مى‏رسیم که ایوان بقعه در جانب جنوب آن تعبیه شده و توسّط دو پلّکان به آن مرتبط مى‏شود و در طرفین آن، دو اتاق کوچک احداث شده است.

در جانب غرب بقعه، تعداد 10 اتاق در زمینى حدود چهار صدر مترمربّع ساخته شده که به عنوان مدرسة علمیّه استفاده می‌شده امّا متأسّفانه این قسمت از بقعه در حال ویرانى است! حوض سنگى به ابعاد 60×1 متر و عمق چهل سانتى‏متر در گوشه‏اى از صحن قرار دارد که کتیبة ذیل دور آن حجّارى شده است:

«به عهد ناصرالدّین شاه جمجاه ـ ز خونساری حسن سنکاب دلخواه ـ نمود وقف و تارخش رقمزد ـ به یاد از آب جنّت جرعه در کش. وقف حضرت ابى‏عبداللَّه الحسین(ع) نمود جانب مستطاب آخوند ملّا محمّد حسن خونساری 1284 هـ . ق».

بقعه از داخل به صورت مربّع و به ابعاد 8×8 متر است و در چهار زاویة آن چهار طاق‏نما ایجاد شده که بقعه را به دایره تبدیل کرده و گنبد را بر روى آن ایجاد نموده‏اند. گنبد بنا از داخل، به صورت عرقچینى بر ساقه‏اى هشت گوش قرار دارد که قطر آن هشت متر است. و از خارج، به صورت هرمى و به ارتفاع شش متر مى‏باشد که سراسر آن با کاشى‏هاى لاجوردى تزیین شده است. دیوار بقعه داراى گچبرى و نقّاشى‏هاى زیبایى مى‏باشد که در زیر گنبد به صورت یک شمسة بزرگ هشت پَر اجرا شده است.

چنان که گفته شد، بقعه، داراى صحن وسیع و محوّطة مرکزى و طاق‏نماهایى مى‏باشد که دور تا دور آن را فرا گرفته است. در وسط بقعه، ضریح مشبّکى قرار دارد که ابعاد آن 2×5/3 متر است. در تابلویى که بر دیوار بقعه نصب مى‏باشد، نسب امامزاده را چنین نوشته‌اند: «ابوالقاسم على بن زید بن حسن بن جعفر بن محمّدالسیلق بن عبداللَّه بن محمّد بن حسن بن حسین الاصغر بن امام سجّاد(ع)».

قدیمى‏ترین سنگ قبرى که پیرامون بقعه پیدا شد، متعلّق به محرّم الحرام سال 1302 هـ . ق است. امّا مشکوتى، بنا را مربوط به اوایل دورة قاجاریّه و دارى تاریخ 1204 هـ . ق مى‏داند.

ظاهراً نسب نامة فوق، همان گفتة ابن طباطباى نسّابه است که مى‏گوید: «ابوالقاسم على در سال 418 هـ . ق در اصفهان در گذشت و نقیب (سرپرست) سادات آن جا بود و فرزندى نداشت».