مزارات ایران و جهان اسلام

این بارگاه در چهل و چهار کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، پس از روستاى شِشْک، و در خارج آبادى مزده در میان انبوه درختان آزاد، بر روى تپّه اى مشرف به روستاهاى همجوار واقع است. چشم انداز بقعه فوق العاده زیبا و دیدنى و هواى لطیف و دلپذیر آن، انسان را به این حرم آسمانى جذب مى نماید.

بناى قدیمى که متعلّق به دوره قاجار و از خشت و گل بوده را در سال 1383 هـ . ش تخریب نموده و با همّت اهالى و اداره اوقاف شهرستان سارى، بنایى در خور شأن این سیّد جلیل القدر، به شکل هشت ضلعى غیرمنتظم ساخته اند. درب اصلى بقعه از شمال شرق به طرف درّه باز مى شود. هر یک از اضلاع بقعه چهار متر و چهار ضلع دیگر آن دو متر است و سه پنجره در سه جهت آن است. در وسط این بنا صندوقى چوبى مرقد را احاطه کرده که طول آن 70/1 و عرض آن 10/1 و ارتفاع آن نود سانتى متر است. بام بقعه نیز پشم سیمان (ایرانیت) و ارتفاع آن چهار متر و به صورت هشت ضلعى هرمى است. زمین این زیارتگاه حدود بیست هزار مترمربع است.

به جهت فضاى مناسب و با طراوت بقعه، در فصل تابستان زوّار زیادى به این مزار مراجعه مى کنند و شب در صحن مشجّر و بزرگ آن بیتوته مى نمایند. از اینرو اتاقکى به صورت انبارى و آشپزخانه در نزدیک بقعه ساخته اند و وسایل ضرورى و اقامت چند نفر در آن مهیّا شده است.

از ویژگیهاى این بقعه، واقع شدن بر روى تپّه اى مشرف بر درّه و کوهها و روستاهاى کارنام، کلا کرده، مزده، سادات محله و شِشْک است. همچنین وجود درختان سر بفلک کشیده آزاد، حکایت از قدمت مزار دارد. کرامات و خوارق العادات زیادى از این بقعه به منصّه ظهور رسیده و در السنه و افواه مردم جارى و سارى است. زمین این زیارتگاه حدود دو هکتار است.

درباره شخصیّت مدفون در بقعه، اهالى معتقدند که وى از نوادگان امام موسى کاظم(علیه السلام)است. برخى دیگر دو تن به اسامى طاهر و قاسم را مدفون در این بقعه مى دانند و او را از نوادگان امام سجّاد(علیه السلام)معرّفى مى کنند و قایلند که مادر آنها نیز در کنارشان مدفون است. اگر این ادّعا را تلقّى به قبول کنیم، تنها شخصیّتى که با بقعه مورد نظر سازگارى دارد طاهر أبوالقاسم بن اسماعیل منقذى بن جعفر بن عبدالله بن الحسین الأصغر بن امام سجاد(علیه السلام) است که مادرش صفیّه دختر قاسم بن عبدالله بن حسین الأصغر دختر عموى وى بوده است. وى داراى یک فرزند بنام محمّد بوده که او نیز در طبرستان سکونت داشته است. بر این اساس، امامزاده طاهر مدفون در روستاى مزده مکنّى به ابوالقاسم بوده و با چهار واسطه به امام سجاد(علیه السلام)نسب مى رساند^([1]) اهالى به تصوّر اینکه طاهر ابوالقاسم دو نفرند قایل به مدفون بودن طاهر و قاسم در این مکان بودند این در حالى است که کنیه و اسم را با هم توأم نموده اند.

به هر حال سیّد طاهر حسینى، سیّدى جلیل القدر، عظیم الشان بود. او پس از شنیدن آوازه حکومت حسن بن زید داعى ـ مؤسّس دولت علویان ـ بهمراه عدّه اى از بنى اعمام خود به طبرستان مهاجرت کرد و جایگاه بلندى نزد داعى پیدا نمود و پس از کشمکشهایى که داعى با یعقوب لیث صفّار داشت، سیّد طاهر به این منطقه پناهنده شد تا اینکه عاقبت وفات یافت.^([2])