مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة باشکوه این امامزاده که بازمانده از عهد تیموریان است، در 26 کیلومترى جنوب شرق شهر بافت، در روستایى به نام امامزاده در پایکوهى معتدل واقع شده است.

این بقعه مشهورترین زیارتگاه شهرستان بافت است که مورد توجّه اهالى است و به آن اعتقاد کامل دارند.

اصل بنا به صورت هشت ضلعى، به ابعاد هر ضلع شش متر است که ارتفاع آن به بیش از هفت متر مى‏رسد. داراى چهار صُفّه بزرگ است که سراسر آن مقرنس‏کارى و آیینه کارى شده است. گنبدى که از داخل هشت‌ضلعى و به صورت عرقچینى است به قطر و ارتفاع هشت متر است که سراسر آن آیینه کارى و مقرنس سازى شده است. این آیینه کارى‏ها در سال 1377 هـ . ش توسّط استاد ایران‏منش و برادران عبّاسى انجام گرفته است. گنبد بقعه دوپوش و ارتفاع آن از سطح بام 12 متر است و در ساقه آن چهار پنجره جهت نورگیرى تعبیه شده است. تمام نماى خارجى گنبد کاشى‏کارى ظریفى انجام شده که توسّط حاج کاظم کاشى تراش در سال 1372 هـ . ش به پایان رسیده است.

در گذشته ضریحى چوبى به ابعاد 20/1×5/2 سانتى‏متر در وسط بقعه بوده که به جاى آن ضریحى مطلا و باشکوه که کار هنرمندان اصفهان است نصب شده است. بر روى در ورودى ضریح مطهّر، کتیبه‏اى قلم‏زنى شده که حکایت از ساخت آن در سال 1381 دارد. و قلم زنی سیّد مصطفى احمدى، نجارى حاج اکبر خبوشانى دارد».

سنگ کوچکى که حکایت از سال تعمیر بقعه دارد در سمت چپ در ورودى حرم نصب است که این کتیبه بر آن حجّارى شده است: «زعیم سروران از ره همّت مرقد مرحمت سیّد على کرد الهى خدمتکارش کن به رحمت سنه 1050 هـ . ق»

ظاهراً در سال 1334 هـ . ق یعنى 91 سال قبل نیز در بقعه تعمیراتى انجام شده است. در سال 1382 هـ . ش طرح توسعه بقعه تصویب و به صورت مربّع مستطیل به ابعاد 25×20 متر با چهار در، در چهار جهت و 12 ستون در وسط، جهت استوار سازى گنبدخانه بزرگ بقعه تعبیه نموده‏اند که در حال ساخت مى‏باشد.

در شمال بقعه تعداد 14 زایرسرا به ابعاد 3×5 متر قرار دارد که در 2 طبقه ساخته شده است. در جنوب غربى بقعه تعداد هشت واحد سرویس بهداشتى قرار دارد. زمین زیارتگاه حدود هشت هکتار است که برخى بخش اعظم آن را به بهانه سیادت و قوم و خویشى با امامزاده به تصرّف خود در آورده‏اند.

این بناى ارزشمند به شماره 11975 و در تاریخ 5/4/1384 به ثبت آثار تاریخى رسیده است.

در بالاى کوهى مشرّف به امامزاده، درختى است که به قدم‏گاه امامزاده على موسى شهرت دارد. گویند که آن حضرت را در این مکان به شهادت رسانده‏اند.

بنابر اعتقاد اهالى، سیّد على موسى از فرزندان امام موسى کاظم‏‰ معرّفى شده است که این ادّعا با برخى از شجره‏نامه‏هاى موجود سازگارى دارد.

در بین مردم چنین مشهور است که در زمان خلافت مأمون عبّاسى چند امامزاده از این مناطق جهت ملاقات امام رضا ‰ به مشهد مى‏روند که یکى از آنها سیّد على موسى بوده است. گروهى از زارعین به نام «زعیم گربه‏ها» از طرف خلیفه مأموریت داشته‏اند که این امامزاده را بکشند، او را تعقیب کرده، در مکانى که امروزه مدفون است در زمان برداشت گندم و کاه با وضع فجیع به قتل رساندند.

امامزاده را صاحب کرامات مى‏دانند و مى‏گویند بعد از کشته شدن امامزاده قاتلین وى روى خوش ندیدند و به نشانه‏هاى زشت داغدار شدند.

داستان شهادت امامزاده با شجره نامه‏اى که ذکر خواهد شد منافات و سازگارى ندارد. در آخر قرن دوّم هجرى هیچ یک از فرزندان‏ و فرزندزادگان امام موسى کاظم‏ ‰ در کرمان سکونت نداشته‏اند تا از کرمان به ملاقات حضرت رضا ‰ رفته باشند، از این رو داستان فوق جعلى و ساختگى است.

علّامه نسّابه مروزى ضمن اشاره به مهاجرت سیّد على بن ابراهیم المجاب بن محمّد العابد بن امام موسى کاظم‏ ‰ مى‏نویسد: «او داراى چهار برادر به اسامى محمّد عشیر در کرمان، موسى ارجانى در سیرجان و احمد در سیرجان بوده است.»

امام فخر رازى ضمن معرّفى این چهار تن مى‏نویسد: همه آنها در سیرجان بوده. محمّد ملقّب به حایرى مکنّى به ابوالحسن و معروف به قشیر است. براى او 9 فرزند ذکور نقل نموده‏اند که عبارتند از: حسین شیتى، ابراهیم، ابوعلى حسن، محمّد، ابوالغیث محمّد الاکبر، موسى، عبداللَّه، جعفر و احمد؛ که برخى از سه پسر و عدّه‏اى از چهار پسر او نسل قایل شده‏اند.

قبر امامزاده سیّد محمّد بن ابراهیم المجاب بن محمّد العابد بن امام موسى کاظم‏ ‰ در شهر کرمان، در خیابان 17 شهریور است. به گفته علّامه نسّابه ابن مهنا، سیّد موسى بن‏بن ابراهیم المجاب بن محمّد العابد بن امام موسى کاظم‏ ‰ داراى 2 فرزند به اسامى على و عبیداللَّه است که ظاهراً هر دو به سیرجان مهاجرت کرده‏اند. سیّد على بن موسى بن محمّد بن ابراهیم بن محمّد بن موسى‏ ‰ به بافت مهاجرت نمود و در همان جا سکنى گزید تا این که در روستایى نزدیک بافت در حدود سال 291 هـ . ق به دست خوارج به شهادت رسید. او از جمله نزدیکان سیّد محمّد مدفون در بردسیر و از فرماندهان سپاه لشکر او بوده است.

بنابراین سیّد على بن موسى بن محمّد بن ابراهیم بن محمّد بن امام موسى کاظم‏ ‰ که با چهار واسطه نسب به امام موسى کاظم‏‰ مى‏رساند، نواده برادرى امام زاده سیّد على مدفون در سیرجان است که در دهه آخر قرن سوّم هجرى به دست خوارج به شهادت رسیده است و با امام رضا ‰ حدود صد سال فاصله زمانى دارد. بدون شک او هم چون دیگر عموهاى خود، سیّدى شریف، جلیل‏القدر و بزرگوار بوده و بروز کرامات متعدّد از آستان مبارک او، گویاى همین‏خانوادگى و شجره طیّبه اوست.