- چهارشنبه ۳۰ مهر ۹۳
این بقعه در گذشته در یک کیلومترى خارج شهر قم قرار داشت، امّا اکنون در اثر گسترش و توسعه شهر قم، در میان شهر قرار گرفته و در خیابان امامزاده ابراهیم واقع گشته و به شاه ابراهیم مشهور است.
بناى امامزاده از قرن هفتم و هشتم هجرى مىباشد که فاقد حجرات و بیوتات بوده است. چنان که بناى باستانى آن بر اثر تغییرات آب و هوایى و مرور زمان کهنه و فرسوده شده بود، در سال 1310 هـ . ق، سپس در سال 1356 هـ . ق توسّط آقاى حاج حسین گرجى آشتیانى، ساکن تهران تعمیر و ایوان مدخل آن کاشىکارى و گنبد آن به خشت کاشى فیروزه رنگ آراسته گردید. در سال 1376 هـ . ق به وسیله دکتر احمد احسان ـ که طبیبى خیّر و بلند همّت بود ـ مسجد، حسینیّه و آب انبارى هم بر آن اضافه شد.
در مدخل به صحن بقعه، دروازه و ایوان باشکوهى همراه با
دو گلدسته مزیّن به کاشىهاى گرهاى الوان موجود مىباشد که
در بالاى در بزرگ، با خطّ نستعلیق سفید در زمینه آبى،
چنین نوشته شده است: «آستان مقدّس عالم جلیلالقدر حضرت امامزاده ابراهیم و پدر بزرگوارشان، ابوجعفر محمّد از احفاد امام کاظم بناى این ساختمان در سال 1348 هـ . ش توسّط اوقاف و امور خیریّه قم به اتمام رسید».
بقعه به صورت هشت ضلعى متساوى چهار مترى است و در هر ضلع آن نمایى از کاشىهاى رنگى مىباشد که سراسر کاشىهاى جدار بقعه و گنبد به رنگ آبى مزیّن گردیده است. در جهت راست درِ ورودى به حرم مطهّر، کتیبهاى قرار دارد که عبارتی به خطّ سفید نستعلیق بر روى کاشىهاى آبى آن نوشته شده که حکایت از تعمیر بقعه در سال 1361 و سپس در سال 1364 دارد.
از سال 1377 تاکنون الحاقات زیادی به بقعه صورت گرفته که ایجاد سردر و چهار گنبد و گلدسته از جمله آن‌ها است.
دربارة شخص مدفون در بقعه بین مورّخان و علماى انساب اختلاف است. مرحوم ناصر الشریعه در کتاب خود سه احتمال داده است، امّا آنچه امروز مورد اتّفاق مورخّان است نظریّه مرحوم فیض است که به نقل از آیت اللَّه العظمى مرعشى نجفى مىنویسد:
«در این بقعه دو امامزاده جلیلالقدر، پدر و پسر، به اسامى ابوجعفر محمّد بن محسن بن ابراهیم بن موسى بن ابراهیمالمرتضى بن امام موسى کاظم و فرزندش شاهزاده ابواسماعیل ابراهیم مدفونند که به واسطه آثار تألیفى شاهزاده ابراهیم، این بقعه و بارگاه به نام وى شهرت یافته است».
در کتیبه ایوانچه مدخل بقعه، حالات و آثار این دو امامزاده با استخراج نسب از سوى مرحوم آیت اللَّه العظمى مرعشى بر روى کاشىهاى لاجوردى چنین نوشته شده است: «بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم در این بقعه مبارکه به طورى که آقاى ابوالعمالى شهابالدّین، مشهور به نجفى حسینى مرعشى تعیین نمودهاند. دو نفر از خاندان حضرت رسالت، یکى سیّد جلیل ابواسماعیل ابراهیم بن ابىجعفر محمّد بن ابىطالب محسن بن ابىالحسن ابراهیمالعسکرى بن موسى الثانى ابىالسبحة بن ابراهیم المرتضى بن سیّدنا و مولانا الامام موسى بن جعفر و دیگرى سیّد ابوجعفر محمّد، پدر بزرگوار ایشان مدفون مىباشند.
سیّد ابوجعفر محمّد با عموى خود اسحاق ـ که بین ساوه و آوه در بقعه معروف به شاهزاده اسحاق مدفون است ـ از عراق عرب مهاجرت به قم نمودند. نظر به اینکه شاهزاده ابراهیم از بزرگان علما و محدّثین بوده و کتب بسیارى، از جمله کتاب الامامه و کتاب القضا و غیرها تألیف نموده، بقعه منوّره به اسم ایشان مشهور شده و فوت ایشان در حدود سال 400 هجرى و ساختمان این امامزاده بنا به فرمایش صاحب منتقلة الطالبیّه، و به طورى که در سفرنامه خوزستان مرحوم نجم الدّوله حاجى میرزا عبدالغفّارخان مهندس نوشته شده بین سالهاى هفتصد و هشتصد هجرى بوده است. و آقاى حسینعلى گرجى آشتیانى با همکارى میرزا محمّد و میرزا محمّد على اخوان شاکرى خرازى قمّى به تعمیرات این بقعه اقدام و در اوّل ماه رجب 1357 هـ . ق تعمیرات آن خاتمه یافت. امید است که مؤمنین و زایران این آستان، بانى و ساعى را از دعاى خیر فراموش نفرمایند!»
- ۲۴۹۸
- ادامه مطلب
