مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة این امامزاده در کنارة جنوبى جادّة بین روستاى نویس و کاسوا، در حدود 43 کیلومترى شهر قم قرار دارد و به شاهزاده ابوطالب مشهور است.

بقعه، از دو بخش تشکیل شده است؛ بخش اوّل، مربوط به گنبدخانه و بخش دوّم، ایوان جنوبى آن است که در سالیان اخیر ملحق گشته است.

نقشة گنبدخانه از خارج به صورت دایره در آمده و در داخل یک هشت ضلعى منتظم است.

سقف آن یک گنبد مدوّر با گوشه‏سازى ساده مى‏باشد. پوشش گنبد از خارج یک هرم 12 ترک است که در زیر هر ضلع آن در دیواره‏ها یک طاقچه نما ایجاد گردیده است. مصالح عمده براى پوشش و حفظ، از سنگ لاشه و ملاط گچ استفاده شده است.

اطراف امامزاده را باغ‏هاى میوه و زمین‏هاى کشاورزى فرا گرفته است. قدیمى‏ترین سنگ قبر این منطقه به سال 1134 هـ . ق پایان دورة صفویّه مى‏رسد.

این بنا به شماره 4859 و در تاریخ 19/12/1380 به ثبت آثار ملّی و تاریخى رسیده است.

برخی از پژوهشگران نسب شریف امامزاده ابوطالب را با هفت واسطه به امام حسن مجتبى ‰ منتهى مى‏دانند که از قرار ذیل است:

سیّد ابوطالب على بن محمّد المکارى بن حسین بن عیسى بن محمّدالبطحانى بن قاسم بن حسن بن زید بن امام حسن ‰ .

نخستین بار نام وى را ابوالحسن‏عمرى‏نسّابه از واردین به قم ذکر نموده و مى‏نویسد: او در این شهر داراى فرزندانى است. سیّد ابوطالب على پس از ناآرامى‏هاى موجود در طبرستان به قم مهاجرت نمود و در قریه کاسوا سکنى گزید و در همان جا در حدود سال 390 هـ . ق وفات یافت.

دو برادر او به اسامى سیّد على الاکبر المکارى و احمد امیرکا، از بزرگان سادات دینور به شمار مى‏آیند که از طبرستان به آن‌جا مهاجرت نموده و منشا آثار و برکاتى براى اهالى آن منطقه شده‏اند. اکثر پسر عموهاى سیّد ابوطالب در طبرستان، جرجان، سارى و آمل مشاغل مهم سیاسى و اجتماعى همچون قضاوت، نقابت، سرپرستى سادات علوى و وزارت دولت علویان را به عهده داشته‏اند که ظاهراً پس از سقوط دولت مذکور و اختلاف بین سادات، به مناطق دیگر، از جمله قم، رى و دینور مهاجرت نموده‏اند.

امامزاده سیّد ابوطالب على، برادرى به نام سیّد على‏اکبر داشت که به دینور، کرمانشاه امروزى مهاجرت نموده و باعث تشیّع اهالى آن مناطق شده است. آرامگاه او در روستاى بدره‏اى اسلام‏آباد غرب است.