مزارات ایران و جهان اسلام

این بقعه در یک فرسخى شرق قم در جادّه قم به کاشان و کنار «تپّه قل درویش» واقع شده و به شاه جعفر غریب مشهور است. بنا از بیرون هشت ضعلى است که چهار وجه آن به صورت طاقنماى تزیینى مى‏باشد و در درون با نقشه مربّع به ابعاد تقریبى 10×10 متر با چهار ورودى از چهار قسمت با پوشش گنبدى دو پوسته است که ارتفاع آن نزدیک به هفت متر مى‏رسد. در بقعه، ضریحى چوبى مشبّک ساده به ابعاد 3×2 و ارتفاع 70/1 سانتى‏متر وجود دارد که بر روى قبر کاشى‏هاى خشتى فیروزه‏اى قابل رؤیت است.

در جبهه جنوبى آن ایوان نسبتاً مرتفع با تزیینات رسمى‌بندى گچى ساده و بر روى پیشانى با طرّاحى حصیرى آجرى مى‏باشد. دور تا دور بنا یک تراس به عرض تقریبى دو متر که جهت استفاده زائران مهیّا شده احداث گردیده است.

این بنا به شماره 2718 و در تاریخ 16/7/1379 به ثبت آثار ملّى و تاریخى رسیده است.

محقّقان نسب شریف امامزاده سیّد جعفر غریب را با چهار واسطه به امام هفتم‏ ‰ منتهى مى‏دانند که از قرار ذیل است:

سیّد جعفر بن محمّد الامیر بن احمد ابى الطیب بن هارون بن امام موسى الکاظم‏ ‰ .

وى سیّدى جلیل القدر، عظیم الشان و بسیار بزرگوار بود. علماى انساب، نسل و اعقاب احمد بن هارون را در قم و نواحى آن نوشته‏اند. بر این اساس اکثر عموها و عموزادگان سیّد جعفر در قم، تفرش، اراک و فراهان سکنى گزیده و منشا آثار و برکاتى براى اهالى این مناطق بودند.

پدر امامزاده جعفر، محمّد نام داشت که بنا به نوشته علماى انساب، امیر منطقه قم بود و از او فرندان زیادى به وجود آمده است. وى فرزندى داشته به نام سیّد حسن که به عنوان «قائد الجندى» رهبر جیوش و فرمانده سربازان معروف بوده است.

سیّد جعفر به خاطر منصب دولتى پدر، از موقعیّت ممتازى برخوردار بود و در همین شهر «قم» به کسب دانش پرداخت و از سرآمدان عصر خویش شد. متأسّفانه در منابع موجود از نام همسر و تعداد فرزندان و تاریخ وفات او سخنى به میان نیامده است، امّا با وجود واسطه‏ها در نسب شریف او مى‏توان گمان زد که وى در دهه آخر قرن سوّم هجرى وفات یافته باشد. آرامگاه او اخیراً بازسازى شده و مورد توجّه دوستداران اهل بیت‏ Œ مى‏باشد.