فهرست مطالب این پست:

امامزاده سید یحیى توساکوتى تنکابن

امامزاده یحیى انگاش نوشهر 

امامزاده یحیى پاشاکلا آمل

امامزاده یحیى سمام

امامزاده یحیى لاهیجان

امامزاده یحیى و زکریا لاهیجان

امامزاده یحیى جنید قائم شهر

امامزاده یحیى رجه قائم شهر

امامزاده یحیى کالیکلا قائم شهر

امامزاده یحیى اسبوکلا قائم شهر

 امامزاده سید یحیى توساکوتى تنکابن

در روستاى توساکوتى سه هزار[1] در میان جنگلى از درختان مختلف، بقعه ساده‏اى قرار دارد که نوسازى شده و داراى گنبدى مدور و آجرى است.
در چهار سمت بقعه، ایوان و سقف ایوان‏ها و درون بقعه گچ‏برى است. ضریح
بقعه چوبى و مشبک و داراى قدمت زیادى است که درازاى آن 250، پهناى
آن 100 و بلندى آن 140 سانتى متر مى‏باشد. در اطراف بقعه علاوه بر
درختان توسکا که بى شمارند، چند درخت شمشاد قدیمى نیز هست که
قطر بزرگ‏ترین آن 110 سانتى‏متر است.

بقعه داراى گورستانى کوچک و یک نفر متولى است.

اهالى به جهت اعتقاد زیاد به پنجره‏هاى کوچک ضریح دخیل (پارچه
سبز) مى‏بندند.[2]

به نظر مى‏رسد که او پدربزرگ امامزاده سید مختار مدفون در روستاى
فقیه آباد نشتارود شهرستان تنکابن باشد که در این صورت نسبت شریفش
از این قرار  است: یحیى بن حسن الاتج بن محمد المرتضى لدین اللّه‏ بن یحیى
الهادى بن حسین بن قاسم الرسى بن ابراهیم طباطبا بن اسماعیل الدیباج بن
ابراهیم الغمر بن حسن المثنى بن امام حسن علیه‏ السلام

او سیدى جلیل القدر، عظیم الشأن و بزرگوار بود. وى فرزندى به نام
ابوالعساف محمد داشت که از وى سید مختار، سید حسین و سید حسن به
دنیا آمده‏اند.[3]

 امامزاده یحیى انگاش نوشهر

این زیارتگاه در روستاى انگاش، از توابع بخش کجور نوشهر و به فاصله
هشتاد کیلومترى مرکز شهر واقع شده است.

بنایى ساده و نسبتا قدیمى به شکل مستطیل و به ابعاد 7×12 متر و
داراى دو اتاق تو در توست.

پوشش بام بقعه حلب سر است و مرقد امامزاده در اتاق دوم قرار دارد که
صندوقى چوبى در وسط آن دیده مى‏شود. این بقعه در سالیان اخیر و به
جهت اعتقاد ویژه اهالى به خفته در آن، بازسازى شده و داراى زایر سرا
مى‏باشد.

اهالى شخصیت مدفون در بقعه را از نوادگان امام زین العابدین علیه‏ السلام
مى‏دانند.

 امامزاده یحیى پاشاکلا آمل

این زیارتگاه در جاده قدیم آمل ـ بابل در روستاى پاشاکلاء دشتِ سر
واقع شده است.

بناى قبلى که از خشت و گل بود.[4] در سال 1380 ه .ش توسط افراد خیر و
اهالى تجدید بنا شد. بقعه شامل، صحن، ایوان، گنبد و چشم انداز طبیعى

زیبایى است.

اصل بقعه به شکل مربع مستطیل به ابعاد تقریبى 8×12 متر است که
درب آن از جانب شمال باز مى‏شود. تمام دیوارهاى بقعه با آجرهاى سه
سانتى، تزیین شده و چند ردیف از کاشى‏هاى لاجوردى در زمینه گل و بوته و
از اسماء جلاله و آیات قرآن تزیین شده است. چندین پنجره در پایین و
بالاى دیوارها جهت نورگیرى و تهویه هوا تعبیه نموده‏اند.

گنبد بقعه، به صورت قیفى است و ارتفاع آن حدود پنج متر مى‏باشد. این
گنبد از داخل به صورت هرمى است. زمین زیارتگاه حدود هزار متر مربع
است و چند درخت آزاد در آن مشاهده مى‏شود. از هویت خفته در آن
اطلاعى حاصل نشد.

 امامزاده یحیى سمام

روستاى لورود بر سر راه دیار جارن به امام و در مشرق روستاى مربّو سام
است. و امامزاده با درخت چنار زیبایى نزدیک چشمه آبى در این دهکده است.
نام امامزادگان را یحیى و شعیب از نوادگان امام موسى کاظم علیه‏ السلام مى‏دانند.[5]

 امامزاده یحیى لاهیجان

این آرامگاه در روستاى پایین چاف شهرستان لاهیجان واقع شده و بناى

اصلى آن چهارضلعى است و چهار درب ورودى در چهار طرف دارد.
ضریحى مشبک، چوبى در وسط بناست. چهار طرف بقعه دارى ایوان و در
چهار کنج ایوان‏ها چهار جرز آجرى است. هر ایوان ده ستون چوبین چهار سو
دارد که بر دو طرف ستون‏ها ناوهایى در امتداد بلندى ستون‏ها، جهت
درهاى ارسى، در آورده‏اند، سقف بنا و ایوان‏ها واشان‏کشى و لمبه‏کوبى با درز
پوش است. بام سراسر بنا، سفال سر است.[6]

گویند خفته در مزار آقا سیّد یحیى از نوادگان امام موسى کاظم علیه‏ السلام است.
انتسابى که قریب به اتفاق همه‏ى امامزادگان گیلان را فراگرفته است.

 امامزاده یحیى و زکریا لاهیجان

در روستاى حاج سلیم محله شهرستان لاهیجان، بقعه‏اى ساده قرار دارد
که به امامزاده آقا سیّد یحیى و آقا سیّد زکریّا خوانده مى‏شود و معروف به دو
برادر است.[7] خفتگان در مزار را مانند دیگر مزارات استان گیلان به فرزندان
امام موسى کاظم علیه‏ السلام منتسب مى‏نمایند که به یقین اصلى ندارد و به احتمال
قوى از سادات کیایى مى‏باشند.

 امامزاده یحیى جنید قائم شهر

در انتهاى خیابان شهید شعبانى روستاى جنید شهرستان قائم شهر، در
میان قبرستان عمومى روستا، مزار باشکوه امامزاده یحیى قرار دارد که از
اهمیت فوق العاده‏اى نزد اهالى برخوردار است.

بقعه، کرسى بلند و بر روى تپه‏اى کوتاه قرار گرفته و شامل ایوان، حرم،
گنبد و ضریح مى‏باشد.

اصل بقعه شامل اتاقى به ابعاد 5/7×8 متر به ارتفاع 6 متر است که به
اندازه دو متر دیوار بقعه را با سنگ مرمر سفید و قرمز تزیین داده و بالاى آن
را آئینه کارى‏هاى ظریفى انجام داده‏اند. این آئینه‏ها توسط حاج امراللّه‏
اکبرنیا فرزند على اکبر به آستان مقدس امامزاده یحیى اهداء شده است.

قبر امامزاده در وسط این اتاق قرار گرفته که صندوقى بسیار زیبا و پرکار
به ابعاد 5/2×5/1 به ارتفاع 20/1 سانتى متر از قبر محافظت مى‏کند که
داراى گره چینى‏هاى ظریف، کتیبه‏هاى منبت زیبا، قاب و آلت است که بر
دور بالاى آن از جنوب نوشته شده: «بانى مشهدى مصطفى و آدینه قلى سرخ
رباطى عمل سید محمد لوایى کربلایى... متولى آستانه امامزاده یحیى ملا آقا
برار است. راقم محمد هاشم فى سنة 1288 ه .ق»

بنابراین معلوم مى‏شود که صندوق متعلق به 139 سال قبل است که
حفاظت از آن ضرورى به نظر مى‏رسد.

بر فراز بقعه، گنبدى مرتفع که از خارج به شکل شلجمى مطبق به قطر
5/7 و ارتفاع 10 متر است نماى خارجى آن را قیر اندود «ایزوگام» نموده‏اند.
این گنبد از داخل به صورت عرقچین و داراى مقرنس کارى‏هاى زیبا است که

تماما با آئینه کارى‏هاى جالب و با ایجاد طاقنما و چند محرابچه در زاویه‏ها،
به هرمى تبدیل شده‏است.

درب بقعه از جانب شمال باز مى‏شود که ابتدا به شبستان بزرگ آن که به
ابعاد 10×8 متر است راه مى‏یابد و سپس توسط دو درب به حرم امامزاده
منتهى مى‏شود.

زمین زیارتگاه بیش از یک هکتار است و ده‏ها درخت آزاد تنومند در
صحن آن مشاهده مى‏شود.

اشعارى در مدح امامزاده بر روى تابلویى به چشم مى‏خورد که به خط
آقاى رزاقى، خطاطى شده که از این قرار است:

این بارگاه کیست که چون مهر خاور است

 آکنده ساحتش به گل و مشک و عنبر است

خاکش براى دیده مردم چو توتیاست

 گرد و غبار معجر او به زگوهر است

این بارگاه کیست که از رفعت و جلال

 هفت آسمان به نزد وى از ذره کمتر است

دارالشفاى مردم رنجور و دردمند

 مشکل گشاى خلق پریشان و مضطرست

از معجزات و فضل و کرامات این جناب

 چشم امید ملتمسانش بدین در است

گوش فلک کرامت زغوغا زایران

 ذکر ملک به مدحتش اللّه‏ و اکبر است

کس برنگشته است از این باب ناامید

 انجام هر نیاز در این جا میسر است

نامش شفا دهنده دلهاى دردمند

 یادش صفا دهنده قلب مکدّر است

از خادمین که خدمت او مى‏کنند روز وشب

 راضى امامزاده و خلاق داور است

براین حقیر عاصى مسکین عنایتى

 کاندر بحار رنج و ملامت شناور است

درتابلویى در دیوار بقعه، امامزاده یحیى به عنوان فرزند زاده امام موسى
کاظم علیه‏ السلام خوانده شده است. این در حالى است که در گذشته به یحیى

شعران شهرت داشته و در میان نوادگان امام موسى کاظم علیه‏ السلام یحیى نامى که
در طبرستان مى‏زیسته باشد در کتاب‏هاى انساب یافته نشده است.

دکتر منوچهر ستوده که قبلاً از این بنا دیدن کرده درباره آن مى‏نویسد:
«بناى اصلى بقعه چهار ضلعى است و کفش کنى در جلو درب ورودى است.
صندوقى در وسط بناى اصلى است که درازاى آن 225 و پهنایش 125 و
بلندیش 150 سانتیمتر است. بر دو بدنه پایه‏هاى چهارسوى چهار کنج،
کنده‏کارى ظریفى شده که میان گل و بوته‏ها را رنگ زده‏اند. بدنه‏هاى
صندوق قاب و آلت ظریفى دارد. اطرف بقعه را گورستان تشکیل داده و
درختان کهن‏گردو و آزاد و انار فراوان به چشم مى‏خورد و منظره‏اى زیبا
به وجود آورده‏اند.»[8]

از آن جایى که خفته در مزار به یحیى شعران شهرت دارد و اگر این ادّعا را
قبول نماییم، به نظر مى‏رسد که با برخى از مشجرات موجود سازگارى داشته
باشد زیرا سیّد یحیى بن محمّد الشعرانی بن حسین بن محمّد بن عبیداللّه‏
الأمیر بن عبداللّه‏ بن حسن بن جعفر الخطیب بن حسن المثنى بن امام حسن
مجتبى علیه‏ السلام.

به گفته ابن طقطقى در طبرستان مى‏زیسته است. او داراى شش برادر به
اسامى؛ ابوالقاسم زید، على، ابوالعبّاس محمّد، ابو احمد حسن، ابوطالب
عبداللّه‏، و احمد بوده است.[9]

دو تن از عموهاى وى به اسامى یحیى فقیه زاهد عالم و واعظ
طبرستان، و حسن فرزندان حسین بن محمّد عبیداللّه‏ نیز در طبرستان
سکونت داشته و از احترام فوق العاده‏اى برخوردار بوده‏اند و نسل آنان در
سارى و آمل مى‏زیسته‏اند.[10]

ایشان از نخستین سادات از نسل جعفر الخطیب بن حسن مثنى
بودند که پس از تشکیل دولت علوى، توسط حسن بن زید داعى،
از مدینه به طبرستان مهاجرت نموده، و از سوى حسن بن زید داعى جهت
تبلیغ معارف اسلام به شهرهاى طبرستان گسیل مى‏شدند. وفات امامزاده
یحیى باید در دهه آخر قرن سوّم یا ابتداى قرن چهارم هجرى باشد.

 امامزاده یحیى رجه قائم شهر

در انتهاى روستاى رجه قائم شهر، بر فراز تپه‏اى مشرف بر
روستا و کوه‏هاى اطراف و دره‏هاى سرسبز، با چشم انداز فوق العاده
زیبا، بناى هشت ضلعى امامزاده یحیى قرار دارد که درب آن از
جانب شمال بازمى شود و رواقى نیز متصل به حرم ساخته‏اند که از
آن به عنوان مسجد استفاده مى‏کنند.

بام بقعه حلب سراست و زمین زیارتگاه بیش از هزار متر مربع مى‏باشد. از
هویّت خفته در آن

اطلاعى حاصل نشده جز این که اهالى او را نیز فرزند امام موسى
کاظم علیه‏ السلام مى‏دانند.

 امامزاده یحیى کالیکلا قائم شهر

بنایى ساده بر سر راه خیابان منتهى به روستاى کالیکلا و مرکز ایستگاه
تلویزیونى روستا واقع شده است.

بقعه به شکل مربع و به ابعاد 6×7 متر است که درب اصلى آن از جانب
شمال باز مى‏شود و دو درب نیز در مغرب و مشرق دارد. بام بقعه حلب سر
است و زمین زیارتگاه حدود سه هزار متر مربع است. صندوقى چوبى در
وسط بقعه است که ارزش هنرى چندانى ندارد. از هویّت خفته در آن اطلاعى
حاصل نشد.

 امامزاده یحیى اسبوکلا قائم شهر

این زیارتگاه در بیست و هفت کیلومترى جنوب باختر شیرگاه و هفده
کیلومترى جنوب باخترى جاده اصلى شیرگاه به بابل واقع شده است.

بقعه در خارج از آبادى اسبوکلا، در دامنه کوه قرار دارد که شامل یک
بناى ساده به ابعاد 5×12 متر است که دو اتاق تو در تو دارد و توسط بیست
پلکان به ایوان کوتاه آن راه مى‏یابد.

مرقد امامزاده در اتاق دوم قرار دارد.

درب ورودى بقعه از جانب مغرب باز مى‏شود که یک لنگه درب قدیمى

در آن نصب است که تنها قسمتى از زانوهاى آن باقى مانده که باکنده
کارى‏هاى ظریف آشکار است.

در وسط بقعه، ضریح بسیار باشکوه و زیباى مرقد قرار دارد که ابعاد
آن 2/2 × 10/1 × 1 متر است که به صورت گهواره‏اى است. در انتهاى بالایى
صندوق، آیه الکرسى به طرز زیبایى قلمزنى شده و بانى آن به این شکل
معرفى شده است؛ «ضریح مظهر امامزاده یحیى واجب التعظیم درویش
هادى حرره محمد کاظم 1320ه .ق»

سقف بالاى اتاق مرقد را با چوب‏هاى تزیینى به شکل زیبایى ساخته‏اند.
در جنوب غربى بقعه نیز، زائر سرایى در سه واحد تعبیه نموده که هریک از
اتاق‏هاى آن به ابعاد 3×4 متر مى‏باشد. پوشش بام بقعه حلب سر و بالاى آن
نیز گنبد شلجمى کوچکى نهاده‏اند.

زمین زیارتگاه حدود یک هکتار است و درختان تنومند آزاد زیادى در
صحن امامزاده به چشم مى‏خورد که یکى ازآن‏ها به قطر چهار و ارتفاع
تقریبى بیست و پنج متر مى‏باشد. سرویس‏هاى بهداشتى بقعه در ضلع
جنوب غربى است. قبر سه شهید دوران جنگ تحمیلى زینت بخش صحن
مطهر است.

شخصیت مدفون در این بعقه را نیز مانند دیگر بقاع به یحیى بن موسى علیه‏ السلام
فرزند امام هفتم نسبت مى‏دهند که انتساب آن بدون شک مورد تردید است
و شاید یکى از فرزند زادگان آن حضرت در این بقعه مدفون بوده باشد.