مزارات ایران و جهان اسلام

تمام دیوارهاى حرم مطهّر کاشى کارى شده و بسیار زیبا و دیدنى است. در یکى از این کاشى ها زیارت نامه امامزاده ابراهیم بن موسى(علیه السلام) به فارسى در دیوار چپ حرم و به قرینه مقابل آن در انتهاى راست حرم به چشم مى خورد. کتیبه اى مقابل درِ ورودى قسمت برادران بر کاشى لاجوردى با خطّ نستعلیق سفید قرار دارد که چنین نوشته شده است: «ساختمان و کاشى کارى بقعه به همّت اداره اوقاف و امور خیریّه نهاوند و همّت امنا از محلّ نذورات و سایر کمک هاى مردمى انجام و در سال 1379 هـ . ش به اتمام رسید.»

گنبد بقعه به شکل کلاه خودى بلند مى باشد که بر ساقه اى حدود دو مترى نشسته و قطر آن حدوداً شش متر و ارتفاع آن 14 متر است. مناره بلند بقعه که از سطح زمین 36 متر به آسمان بلند شده، شکوه و عظمت خاصّى به بنا داده است و از کیلومترها مى توان مأذنه بلند آن را مشاهده نمود.

تصویر خیالى زهر خوراندن پیر زنى به امامزاده ابراهیم در تابلویى بالاى ضریح مطهّر نصب شده که گویاى به شهادت رسیدن امامزاده به دست آن پیر زن است.

اهالى بر این اعتقادند، خفته در مزار از اولاد امام موسى کاظم(علیه السلام)مى باشد. همچنین مى گویند، وى با امامزاده عبدالله مدفون در شهر همدان خویشى دارد. علاّمه نسّابه ابن طباطبا ضمن واردین به شهر همدان مى نویسد:

«احمد بن ابراهیم بن محمّدالیمانى بن عبیدالله بن امام موسى کاظم(علیه السلام)در همدان بود. او فرزندانى به اسامى عبدالله، ابواسحاق ابراهیم، ابوالحسین موسى، على، ابومحمّد قاسم و هاشم داشت.»

چنان که عبدالله بن احمد به همراه پدر بزرگوارش در وسط شهر همدان صاحب گنبد و بارگاه است، مى توان چنین استدلال نمود که ابواسحاق ابراهیم، برادر امامزاده عبدالله، مدفون در این بقعه است.

عبیدلى نسّابه، احمد بن ابراهیم بن محمّدالیمانى را ملقّب به شعرانى مى داند و فرزندان او را ـ احمد ـ ساکن در همدان و ابواسحاق ابراهیم، موسى و قاسم ذکر مى نماید.

ابوالحسن عمرى نسّابه، پس از بیان سکونت عبدالله در شهر همدان مى نویسد:

«او برادرى داشت به نام حسین که در شهر رى به شهادت رسیده است.» بنابراین، این ادّعا که امامزاده ابراهیم نیز به شهادت رسیده باشد، بعید نیست; زیرا امام فخررازى مى نویسد: «احمد شعرانى بن ابراهیم، در راه مکّه به دست قرامطه به شهادت رسیده است.» او سرانجام اضافه مى کند که عبدالله بن احمد در همدان بود و برادرش ابراهیم ابواسحاق مدّتى در مصر سکونت داشته است.

ابوطالب مروزى نسّابه، احمد شعرانى را مقتول به دست قرامطه در همدان ذکر مى کند و مى نویسد: «فرزندان او در مصر، همدان، رى و خراسان و ارجان پراکنده شدند.»

ابن طقطقى، احمد شعرانى را مکنّى به ابوعبدالله و ساکن در همدان بیان نموده است و مى نویسد: «فرزند او عبدالله در همدان بوده است، دیگر فرزندان او قاسم، ابواسحاق ابراهیم و موسى نام داشتند.»

همین مطالب را دیگر علماى انساب در کتابشان ذکر نموده اند که معلوم مى گردد اکثر خاندان ابراهیم بن محمّدالیمانى بن عبیدالله بن امام موسى کاظم(علیه السلام) در همدان سکونت داشته اند و ظاهراً احمد بن ابراهیم، از سوى یکى از سادات حسینى امارت شهر همدان را عهده دار بود که پس از مدّتى به دست قرامطه به شهادت مى رسد. فرزند او حسین نیز در شهر رى به شهادت رسید و گویا این بزرگواران در دهه آخر قرن چهارم هجرى در قیام ابویعلى حمزة الاکبر حسینى در رى شرکت کرده و سپس از طرف او امارت شهر همدان را اخذ نموده اند. ابواسحاق ابراهیم مأمور در نهاوند بود که به دست پیرزنى مسموم و مقتول شده است.

متأسّفانه جزئیات دیگرى از این قیام و نحوه شهادت این سادات به دست ما نرسیده; امّا همین قدر مى دانیم که قراین و امارات بسیارى در دست است که خفته در مزار درّه ابراهیم، ابواسحاق ابراهیم بن احمدالشعرانى بن ابراهیم بن محمّدالیمانى بن عبیدالله بن امام موسى کاظم(علیه السلام)است که برادر و پدرش در شهر همدان صاحب گنبد و بارگاه عظیم مى باشند. همچنین پسر برادر او محمّد بن عبدالله و دیگر برادرش، على بن احمد نیز در شهر نهاوند مدفون و صاحب مزار باشکوهى هستند. نسب شریف امامزاده ابراهیم با چهار واسطه به امام موسى کاظم(علیه السلام) منتهى مى شود.^([1])