مزارات ایران و جهان اسلام

در داخل شهر صائین قلعه، روى یک تپّة تاریخى واقع شده و بسیار مورد احترام اهالی است.

بقعه امامزاده یحیى از دو بخش تشکیل شده است. بخش نخست، ایوانى است که ابعاد آن 15/3 متر عرض و 4 متر عمق دارد، فضاى اصلى بقعه از نماى داخلى کثیر الاضلاع و از نماى خارجى به شکل مربّع است و اضلاع آن 9 متر اندازه‏گیرى مى‏شود. کل بنا از آجرهایی به ابعاد 5/21×21 سانتى‌متر ساخته شده و روى آن مشرف به هشتى است که سقف آن مسطح و با استفاده از تیر و تخته پوشانیده شده است.

بر فراز این شبستان، گنبدى با واسطه چهار گوشواره مربّع استوار است که قبر امامزاده در زیر آن قرار گرفته و بر روی قبر نیز ضریح چوبی نصب است.

این بنا متعلّق به دورة ایلخانى است که کتیبة ضریح آن مورّخ به سال 758 هجرى و جالب‌ترین جاى بقعه ضریح چوبى بسیار زیباى آن است که با چوب چیت اشباع شده ساخته شده و از ساخته‏هاى شهر لاهیجان است که در متن کتیبة آن قید شده است. این ضریح را نقوش و طرح‌هاى گیاهى ـ اسلیمى به روش حکاکى تزیین نموده و در انتهاى الیه آن کتیبه‏اى به خط ثلث خفى سورة مبارکة یاسین درج شده است.

در وسط ضلع شمالى ضریح، کتیبة زیبایى به چشم مى‏خورد که نوشته آن به این شرح است:

«این صندوق منّور و معطر و مطهّر حضرت غفران پناه فردوس و علیّین آرامگاه حضرت امامزاده یحیى علیه و آبائه الکرام... آغاز گردیده و تاریخ آن 758 هـ. ق» ثبت شده است.

به اعتقاد اهالی و کتیبه‌های داخل حرم، امامزاده یحیی از فرزندان امام هفتم (معرّفی شده است.

بناى امامزاده یحیى به شماره 980 و در تاریخ 01/07/1353 در فهرست آثار ملّی و تاریخى به ثبت رسیده است.