مزارات ایران و جهان اسلام

این آرامگاه در خارج از روستاى نامانلو[1] (از دهستان جیرستان، بخش سرحد)، در یکى از قلّه‏هاى صعب العبور ارتفاعات گلول، در 70 کیلومترى شمال شرق شهر شیروان واقع شده و چشم انداز آن فوق العاده زیبا است.

طبق اقوالِ معمّرین، این محل، مکان بریده شدن سر حضرت زکریّاى نبى علیه‏السلام است و بدن بزرگوار آن حضرت نیز در فاصله نزدیکى از محلِّ سر قرار گرفته و هر دو داراى گنبد و بارگاه مى‏باشد. همه ساله مردم نامانلو و روستاهاى اطراف و عدّه زیادى از مردم شیروان در یکى از روزهاى تابستان به سوى قلّه کوه زکریّا علیه‏السلام به حرکت در مى‏آیند و پس از طى مسافتى طولانى و طاقت فرسا، خود را به این محل مى‏رسانند تا یکى از رسومات شاخص و مورد توجّه گردشگران را که مراسم شکرگزارى است، طبق عادت دیرینه خود به جا بیاورند. در فصل برداشت محصول، مردم روستا به عنوان شکرگزارى به خاطر سفره بیکران نعمات خداوند در قلّه کوه زکریّا علیه‏ السلام گرد هم آمده و به قربانى کردن گوسفند، پذیرایى و زیارت و نذر و نیاز مى ‏پردازند.

این بناى تاریخى در 5 کیلومترى شمال غرب شیروان و در قسمت شمال شرقى بقعه امامزاده حمزه رضا علیه‏السلام واقع شده است. بناى مقبره مربوط به دوران تیموریان و حدود سال 785 ه. ق است. ساختمان مقبره، خشتى و نماى خارجى آن، هشت ضلعى است؛ به طورى که اضلاع درگاه ورودى به داخل مقبره حدود 6 متر و دیگر اضلاع، 20/4 متر طول دارد. ارتفاع و عرض درهاى ورودى، به ترتیب 20/2 متر و 40/1 متر است. در قسمت فوقانى آن‏ها، قوسى ساخته شده است. ضخامت دیوارها 20/1 متر است.

این آرامگاه در کنار رودخانه دایمى گلیان در روستاى با طراوت گلیان[1](از دهستان گلیان، بخش مرکزى)، در 20 کیلومترى جنوب شهر شیروان واقع شده است.

بنایى قدیمى و بجا مانده از دوره صفویّه که بخش‌هایی از آن از بین رفته است. اصل اتاق مرقد به ابعاد 8×8 متر است که چهار زاویه آن با ایجاد گوشواره به هشت ضلعى تبدیل شده و گنبد بنا بر آن استوار شده است. این گنبد که به صورت عرقچینى به قطر 8 و ارتفاع چهار متر است از آجر ساخته شده و نماى خارجى آن کاه و گل است. در داخل بقعه، دو شاه نشین طرّاحى شده که بر اثر سوختگى داخل بنا بخشى از آن تخریب شده است.