- سه شنبه ۱ مهر ۹۳
این بقعه در 27 کیلومترى جنوب باختر شهر هرات از توابع شهرستان خاتم در روستاى چاهک، جنب «گنبد کلّه پریده» واقع شده است.
سنگ قبرى در کنار گنبد کلّه پریده است که بر آن حسنبن محمّد حک شده است. علّت و وجه تسمیه این گنبد به کلّه پریده بدان جهت است که مىگویند: در یکى از روزها هنگامى که باد تندى وزید، گنبد مزار واژگون شد اوّل کسى که مزار بىگنبد را دید گفت: شیخ کلّهاش پرید، سپس به مزار «کلّه پریده» خوانده شد. هشتاد درصد مزار تخریب شد و اصل آن نیز از خشت و گل است. از بقایاى موجود نمىتوان چنین استدلال نمود که داراى دو ایوان، گنبد کلاهخودى بلند به ارتفاع هشت متر و دو شبستان در مغرب و مشرق و محراب بوده است. فعلاً از این بقعه به عنوان گورستان استفاده مىشود و دور تا دور صحن آن را که حدود دوهزار متر است، حصارکشى کردهاند.
ایرج افشار تحت عنوان «گنبدى» از بقعه کلّه پریده یاد مىکند و مىنویسد: «باقىمانده چهار ضلعى مرتفع و معظّمى است که مقبره یکى از اعیان یا امراى آن خطه بوده و از خشت ساخته شده است. نبشهاى جزرها و قوسها را شمشهگیرى و تمام بنا را سیم گل کردهاند. محراب آن کمى مقرنسکارى دارد. سقف گنبدش فرو ریخته است.
اندازههاى این بنا بدین شرح است: طول هر ضلع از داخل 82/6 سانتىمتر، دهنه محراب 25/1 سانتىمتر، قطب جرزها 50/1 سانتىمتر، بلندى بنا تا زیر قوس طاق 12 متر.
این بنا به شمارة 9143 و در تاریخ 10/3/1382 به ثبت آثار تاریخی و ملّی رسیده است.
- ۹۶۰
- ادامه مطلب