- چهارشنبه ۱۶ مهر ۹۳
این مقبره در مجاورت جنوب شرق شهر انار، در روستای بشرآباد، کنار جادة ارتباطی به حسین آباد واقع شده است.
بنایى ساده از آجر و گچ که تاریخ بناى آن را به هشتصد سال قبل نسبت مىدهند.
گویند که وى ابونصر بشر بن حارث بن عبدالرحمن مروزى معروف به حافى است که در سال 150 هـ . ق در بغداد به دنیا آمده است.
قاضى نوراللَّه شوشترى مىنویسد: ابن خلکان آورده که جدّ پنجم او عبداللَّه به دست مبارک امیرالمؤمنین على اسلام آورد، اگر چه در اصل او از مرو است، مولدش در بغداد بود و او در اوایل حال، به ملاهى و مناهى اشتغال مىنمود، پس خداى تعالى او را توفیق فرمود که توبه به دست حضرت امام همام موسى کاظم نمود. در کتاب منهاج الکرامه مذکور است که امام کاظم از پیش خانه بشر مىگذشت، آواز غنا و سازى شنید، کنیزکى بر در خانه دید، پس سوال نمود کهاى کنیز صاحب تو آزاد است یا بنده؟ کنیز گفت: آزاد است. امام فرمود: راست گفتى، اگر او بنده مىبود، بندگى مىکرد و از خداى تعالى اندیشه مىنمود، پس آن کنیزک به اندرون رفت و ماجرا را به بشر گفت و بشر از آن کلامِ هدایت انجام متنبه شده پاى برهنه از خانه بیرون آمد و به امام رسید، خود را در قدم او انداخت و بر دست همایون او رأیت توبه و انابه برافراخت و همیشه پاى برهنه مىبود، تا به عالم بقا رحلت فرمود، بنابراین ملقّب به حافى شد. وفات او در روز عاشوراى سال 227 هـ . ق بوده است.
علّامه حرزالدّین سال وفات وى را 226 هـ . ق و در سن 76 سالگى نوشته و اضافه مىکند: مرقده ببغداد فى مقبرة باب حرب، مرقدش در بغداد در مقبره باب حرب است.
شعرانى در طبقات کبرى پس از توصیف بشر به عالمى باورع و بزرگوار مىنویسد: اصل او از مرر بوده که در بغداد سکونت داشته و در 10 محرم سال 227 هـ . ق در این شهر وفات یافته است.
خطیب بغدادى در تاریخش از ابراهیم بن محمّد مىگوید: شهر بغداد، کسى را که عقلش کاملتر و زبانش را نگه دارندهتر از بشر باشد در خود نپروریده است که در هر مویش عقل داشت.
بشر مجاهدهاى عظیم داشت و شأنى رفیع، مشار الیه قوم بود. صحبت فضیل عیاض دریافته بود و مرید حال خود على خَشْرَم بود، در علوم اصل و فروع عالم و شوریده روزگار بود.
مىگویند: احمد بن حنبل بسیار پیش او مىرفت و در حق او ارادت تمام داشت. شاگردانش مىگفتند تو عالمى در احادیث فقه و اجتهاد و در انواع علوم نظیر ندارى، هر ساعت پیش شوریدهاى مىروى، چه لایق باشد؟ احمد گفت: آرى این همه علوم که بر شمردید من از وى بهتر مىدانم، امّا خداى را ـ جل جلاله ـ او به از من مىشناسد.
نقل است که ابو عبداللَّه جلا گوید که: ذوالنون را دیدم که او را عبارت بود و سهل را دیدم و او را اشارت بود و بشر را دیدم و او را ورع بود. مرا گفتند: به کدام مهتر مایلترى؟ گفتم به بشر بن الحارث که استاد ماست.
قاضى نوراللَّه شوشترى از درد او در بستر مرگ در بغداد خبر مىدهد و مىنویسد: یک طبیب نصرانى را به معالجه او آوردهاند که اسلام آورد. سپس اضافه مىکند: بعضى گویند که در بغداد از دنیا رفت و بعضى گویند که در شوشتر فوت شد و الحال مزاراو در قصبه دلگشاى که از اعمال شوشتر است و مراسم زیارت او به جا مىآورند»
این بقعه در آبادى چم عربان عقیلى قرار دارد و به بقعه بشران مشهور است که گنبدى مضرس با یک ایوان دوازده مترى دارد. شیخ شرفالدّین شوشترى در این خصوص مىنویسد: «بقعه بشران مدّتها خراب بود تا دراین اواخر ساکنین عقیلى او را تعمیر نمودند و محتمل است این شخص ابوالحسن بشرى تلمیذ سهل بن عبداللَّه باشد و تصحیف به بشران شده است».
از آنجایى که اجماع مورّخان و اصحاب تراجم و رجال، وفات و محل دفن بشر را در بغداد مىدانند، وجهى براى مزار بشر حافى در بشرآباد انار نخواهد بود. با این حال احمد على خان وزیرى، در کتاب جغرافیاى کرمان مىنویسد: «مزار بشر حافى ـ که از اصحاب امام به حق ناطق ـ جعفر صادق بود. آنجاست و بشر آباد مزرعهاى است که وقف بر آن مزار است.
در حالى که ما انتساب این بقعه به بشر حافى را جاى تأمّل و سوال مىدانیم، مؤلف زیارتگاههاى رفسنجان بدون دلیل و مأخذى مىنویسد: «در زمانى که امامزاده محمّد در انار شهید مىشود، بشر حافى در آن جا بوده و معاصر با ایشان است و بعد از آن هر وقت و بى‌وقت به محل مزار امام زاده محمّد مىرفته و در آن جا متوسل به آن زیارتگاه [مىشده]...»
متأسّفانه از شخص مدفون در این بقعه اطّلاعى نداریم و منابعى که ما را به این مهم رهنمون سازد در دست نیست. در کتابهاى محلّى کرمان نیز، بشر نامى که با این مزار تطبیق داشته باشد یافت نشده، امّا مسلم این است که این مکان، محل دفن بشر حافى نیست.
بناى قبلى بشر حافى که از اهمیّت ویژهاى برخوردار بود و متعلّق به دورة ایخانان به شمار مىرفت به شماره 10419 و در تاریخ 1/7/1382 به ثبت آثار تاریخى رسیده بود.
- ۱۳۸۵
- ادامه مطلب
