مزارات ایران و جهان اسلام

بقعه این امامزادگان در روستاى طرزک و در 72 کیلومترى قزوین واقع شده است.

اصل بنا به صورت اتاقى مربّع شکل به ابعاد 4×5 متر مى‏باشد که در آن از جهت جنوب باز مى‏شود و گنبد عرقچینى به قطر 5 و ارتفاع 3 متر در بالاى آن دارد. در غرب و شرق بقعه دو ایوان قرار دارد که بام آن چوبى و لمبه‏کوبى است. در ایوان شرقى، قبر مرحوم حجّت‏ الاسلام شیخ عبداللّه‏ غفّارى، متوفّاى 1320 ه . ش، و در ایوان غربى سنگ قبر قدیمى بسیار زیباست که حجّارى‏هاى جالبى دارد و متعلّق به میرزا جبّار بن غفران پناه محمّدعلى افشار، متوفّاى 1272 ه . ق، است.

بقعه این امامزاده در میان روستاى حسین‏آباد[1] و در شمال رودخانه شاهرود، در 3 کیلومترى جنوب رازمیان با چشم انداز فوق العاده زیبا و دیدنى واقع شده است.

بنا از داخل به صورت 8 ضلعى است و هر یک از اضلاع آن دو متر مى‏باشد. در چهار ضلع اصلى بقعه، درى تعبیه شده و در بالاى اضلاع طاقچه و محرابچه احداث شده است.

بقعه، قدیمى و از دو گنبد تشکیل یافته و پوشش اوّل آن عرقچینى به قطر 6 و ارتفاع 2 متر و از خارج به صورت کلاه خودى به ارتفاع تقریبى 5/4 متر مى‏باشد. در بالاى درِ جنوبى که فعلاً مسدود شده، پنجره گچى مشبکى
تعبیه شده است. شالوده بنا از سنگ لاشه و ملاط گچ ساخته شده و در تعمیرات دوره قاجاریّه از آجر پخته و ساروج استفاده شده و بنا متعلّق به دوره صفویّه است.

مشهور به «سیّد محمّد»، بقعه این امامزاده در ابتداى روستاى اصطلبر، در پانصد مترى شهر الموت واقع شده است.

بقعه به صورت مربّع مستطیل و به ابعاد 8×10 متر است که درِ آن از جانب جنوب باز مى‏شود و صندوقى به ابعاد 80/1×10/1 در میان بقعه قرار دارد.

بقعه این امامزاده در ابتداى روستاى پررود، در 12 کیلومترى شمال باختر رازمیان واقع شده است.

بنایى نسبتا قدیمى که از سنگ لاشه و ملاط گچ ساخته شده و در سالیان اخیر با گچ اندود شده است. بقعه به اندازه یک متر از سطح صحن ارتفاع دارد و توسّط سه پلکان به ایوان آن راه مى ‏یابد. ایوان بقعه به ابعاد 5/2×7 و
ارتفاع 3 متر است که توسّط 12 ستون چوبى و سقف چوبى احداث شده و از جانب جنوب شروع و تا شرق بقعه ادامه دارد.

اتاق مرقد به ابعاد 5×5 متر است که چهار زاویه آن را با ایجاد گوشواره به دایره تبدیل نموده و در نتیجه گنبد کلّه قندى به قطر 5/4 و ارتفاع 3 متر بر آن استوار شده است. در وسط این فضا، ضریح آهنى به ابعاد 20/2×2 متر به صورت مشبک قرار دارد که با رنگ طلایى نقاشى شده است.

مشهور به «سه تن»، بقعه این امامزادگان در 28 کیلومترى خاور معلم کلایه، در میان روستاى چوسر واقع شده است.

بقعه، بنایى ساده و مستطیل شکل به ابعاد 6×9 متر است که از خشت و  گل ساخته شده و در میان آن صندوق چوبى از مراقدِ امامزادگان محافظت مى‏ نماید.

بقعه این امامزاده در میان قبرستان عمومى روستاى لیا، در 20 کیلومترى جنوب شهر قزوین واقع شده است.

بنا شامل یک اتاق مدور خشت و گلى به قطر 5 و ارتفاع 6 متر است و درِ آن از جانب شمال باز مى‏شود. در وسط اتاق، ضریحى که هشتاد درصد را فرا گرفته قرار دارد. این ضریح از نوع آهنى مشبّک به ابعاد 2×5/2 متر است.
بر فراز بقعه گنبدى کلاه خودى به قطر 3 و ارتفاع 3 متر قرار دارد که نماى داخلى آن کاه و گل و گچ و از خارج ایزوگام مى‏ باشد.

اولین بنائى که در مسیر مجموعه آثار واقع در اطراف قلعه سمیران قرار دارد، بناى امامزاده قاسم است که از نظر وسعت و فضائى که در بر گرفته، بعد از بناى قلعه، بزرگترین بناى این منطقه به شمار مى ‏رود.

بناى امامزاده قاسم از پنج قسمت مختلف تشکیل یافته که در کنار یکدیگر و متصل بهم بنا شده ‏اند.

بقعه: محلى که مرقد امامزاده را در بر گرفته در قسمت شرقى مجموعه بنا قرار دارد. این بقعه در داخل عبارتست از یک چهار ضلعى که طول هر ضلع آن 95/4 متر است. در چهار گوشه بنا در ارتفاع چهار مترى از کف با قرار دادن چهار الوار ضمن ایجاد چهار مثلث در چهار کنج، مقطع چهار گوشه را به هشت گوشه تبدیل نموده‏اند. این نوع کاربندى که ساده‏ترین نوع آن به شمار مى‏رود در بین سایر آثارى که در سرزمین قزوین مورد بررسى قرار گرفته تابه حال دیده نشده است. بر روى طرح هشت ضلعى دیواره‏اى به ارتفاع 20/1 متر برپا شده و سپس گنبد به نسبت مرتفع بنا بر روى آن ساخته شده است.

بقعه این امامزاده در 16 کیلومترى شمال خاور قزوین، و در ابتداى روستاى زرشک[1] واقع شده است.

بنا بر روى تپّه‏اى با چشم انداز زیبا واقع شده و متأسّفانه بسیار ساده و به صورت یک اتاق مربّع شکل به ابعاد 8×8 متر است. دو در، در جانب جنوب و شمال دارد. دو ستون جهت برقرارى سقف به ارتفاع پنج متر در
وسط اتاق تعبیه شده است. بین این دو ستون یک ضریح چوبى به ابعاد 20/1×20/2 متر قرار دارد که به صورت مشبک و زیبا ساخته شده است.
کف و ازاره حرم به اندازه یک متر موزائیک شده و الباقى آن گچ اندود است.

بقعه این امامزاده در خارج از آبادى زاجکان از بخش طارم سفلى واقع شده است.

بنایى ساده از خشت و گل است که به صورت مربّع شکل و به ابعاد 4×4و به ارتفاع 2 متر ساخته شده و در میان آن صندوق چوبى قدیمى به ابعاد 5/1×1 متر قرار دارد. این بقعه در دو سال قبل تجدید بنا شده است. اهالى
امامزاده قاسم را با عنوان قاسم بن احمد یاد مى‏کنند. از آنجایى که منطقه طارم مقر و محل سکونت سادات طیارى از نسل حضرت جعفر طیار علیه‏السلام بود، لذا بعید نیست که خفته در این مکان شاهزاده قاسم بن احمد بن حسن بن زید بن عبداللّه‏ بن قاسم الادیب بن اسحاق الاطرف بن عبداللّه‏ الجواد بن جعفر الطیار علیه‏السلام.[1]

بقعه این امامزاده در پایین محلّه روستاى آئین از بخش رودبار الموت، در 11 کیلومترى شمال باختر معلّم کلایه واقع شده است.

این بنا در درّه‏اى که شبیه آب بند در اطرافش ساخته شده واقع شده و به صورت یک بقعه کوچک مدور قدیمى است که مانند برج کوتاهى به قطر 5 و ارتفاع 6 متر است. گنبد بنا از داخل عرقچینى و از خارج با ایجاد یک فضاى کاذب به هرمى شیروانى تبدیل شده است. شالوده بنا از سنگ لاشه و ملاط گل است و در مرمّت اخیر از سیمان جهت استحکام بنا استفاده شده است.

بقعه این امامزاده در محلّه بالاى روستاى آتان، در 25 کیلومترى خاور معلم کلا یه با چشم انداز زیبا واقع شده است.

بقعه به صورت مربّع و به ابعاد 5×5 متر است که از خشت و گل ساخته شده و داراى گنبدى به ارتفاع 4 متر است.

بقعه این امامزاده در خارج از روستاى اردک از بخش طارم سفلى، بر روى تپّه‏اى مشرف بر آبادى، و در کنار درخت سرو کهنسالى واقع شده است.

اهالى دور یک سنگ بزرگ را سنگ چین نموده‏اند و مدعى اند که امامزاده‏اى در آنجا غیب شده است.

بقعه این امامزاده در دو کیلومترى خارج از روستاى ورتوان،[1] پس از عبور از میان درختان گردو، بر روى تپّه‏اى مشرف بر درّه و مقابل روستا با چشم انداز فوق العاده زیبا، در 31 کیلومترى شمال خاور قزوین واقع شده که
بیش از 13 کیلومتر جاده خاکى و شوسه دارد.

بقعه به صورت یک اتاق مستطیل شکل به ابعاد 7×12 متر مى‏باشد که جهت رفتن به آن باید از 21 پلکان عبور نمود. ایوان بقعه رو به جانب مشرق قرار دارد و صحن زیارتگاه حدود سیصد متر مربّع است که دور آن محصور
شده است.

بقعه این امامزاده در جنوب مسجدِ بزرگ روستاى زرجه بستان، و حدود سه متر پائین‏تر از مسجد، در 33 کیلومترى شمال خاور شهر قزوین واقع شده است.

بناى قبلى که از خشت و گل بود در سال 1347 ه . ش تخریب شد و بجاى آن بناى با شکوهى به صورت هشت ضلعى ساخته شد که هر یک از اضلاع آن 2 متر و داراى چهار در در چهار جهت مى‏باشد. بقعه از بیرون به
صورت مربّع است و بر فراز آن گنبدى شلجمى به قطر 8 و ارتفاع 7 متر تعبیه شده است.

در وسط بقعه ضریح چوبى به ابعاد 20/1×2 و ارتفاع 50/1 متر قرار دارد. دور تا دور بقعه را به عرض 3 متر ایوانى ساخته‏اند و سه ورودى هلالى شکل به آن افزوده‏اند. علاوه بر این ایوان، ایوان دیگرى در غرب بقعه احداث شده و نماى خارجى گنبد ورق زرد است.

بقعه این امامزادگان در ابتداى روستاى کوچنان در 10 کیلومترى شمال خاور معلّم کلایه واقع شده است.

بناى امامزاده در میان درّه‏اى که صخره‏اى بزرگ از دل کوه بیرون زده، ساخته شده است و در میان این غار کوچک صندوق چوبى به ابعاد 20/1×40/1 متر قرار دارد و دور آن حدود 15 متر فضاى مسقف ایجاد
شده است. زیارتنامه‏اى در دیوار بقعه نصب است که توسّط حاج ملا ابوالقاسم بن ملا على کوچنانى بر روى تخته چوبى نوشته شده بود و توسّط محمدطاهر جعفرى فرزند شیخ موسى کوچنانى در سال 1375 شمسى مجددا کتابت شده است. در این زیارتنامه که مربوط به دو قرن گذشته است، امامزاده على اکبر را از فرزندان امام هفتم علیه‏السلام معرّفى نموده و نام خواهرشان را سیّده خیرخاتون ذکر مى‏ نماید.

این مقبره در ابتداى روستاى سبزک و در میان قبرستان بر روى تپّه‏اى کوتاه واقع شده و چشم انداز آن زیبا است.

بقعه به صورت برج مدوّر به قطر 6 و ارتفاع بیش از 7 متر است و درِ آن از جانب مشرق باز مى‏شود و در جانب غرب آن اتاقى به عنون آشپزخانه تعبیه شده که ابعاد آن 4×4 متر است. در وسط بقعه صورت قبرى است که روى آن نوشته شده: مرحوم سیّد یونس پرنچى فرزند سیّد کاظم در تاریخ 1314 در سن 70 سالگى فوت نمود.

این مقبره در میان قبرستان عمومى روستاى دولت آباد، در 18 کیلومترى جنوب باختر شهر قزوین و 13 کیلومترى شرق شهر تاکستان واقع شده و در بین اهالى به «قبر سیّد» مشهور است.

مقبره، بناى کوچکى به ابعاد 5×5 متر است که گنبدى کوتاه به ارتفاع 2 متر بر روى آن ساخته شده است.

این مقبره زیبا در خیابان عاشورى شهر ضیاء آباد، در مجاورت پارک و ابهر رود واقع شده است.

بقعه به صورت برج مربّع شکلى به ابعاد 6×6 متر با درِ ورودى چوبى است که در بالاى در، یک ردیف مقرنس سینه کفترى با کمک آجر اجرا شده است. بر فراز بقعه، گنبد عرقچینى دو پوشه‏اى به قطر 5 و ارتفاع 3 متر است که سراسر با آجر تزیین شده و شالوده بنا از آجر و ساروج است. اخیرا میراث فرهنگى به مرمّت آن پرداخته و شهردارى شهر ضیاء آباد نیز پیرامون آن را پارک بزرگى ساخته است.

در محله پنبه‏ ریسه، بین میدان‏گاه و حمام میرزا کریم و طرف جنوب، مقبره پیرى است که به «مزار پیرسفید» معروف است. نام صاحب قبر معلوم نیست و به احتمال قوى  از آن یکى از بزرگان صوفیه است؛ شاید هم آرامگاه: «شیخ جمال الدین رشیق القطنى» باشد که یکى از دوازده تن مریدان شیخ نجم الدین کبرى و ساکن همین محلّه یعنى پنبه ریسه بوده و در سنه 650 ه . ق درگذشته است. آرامگاه مزبور، چهار طاق مسقفى است که با آجربنا شده و در وسط آن قبرى است که دور آن محجرى چوبى نصب گردیده است.

این مقبره با شکوه در خارج از روستاى شارین از بخش اسفرورین، در 15 کیلومترى شهر تاکستان واقع شده است.

بناى قبلى به ابعاد 10×10 و به ارتفاع 6 متر بود و در وسط آن ضریح آلومینیومى به ابعاد 5/2×3 متر قرار داشت. در داخل ضریح سنگ قبرى دارد که بر روى آن متن ذیل حجّارى شده است: اناللّه‏ و انا الیه راجعون مرحوم
آقا سیّد على موسوى ولد سیّد کاظم وفات رجب 1133 ه . ق». بنابراین تنها 197 سال از رحلت این سیّد جلیل القدر مى‏ گذرد.