مزارات ایران و جهان اسلام

روستاى تکمه داش، در 98 کیلومترى غرب شهرستان زنجان ـ قرار گرفته و از جاده آسفالته زنجان میانه 11 کیلومتر فاصله دارد. در سمت غرب روستا به فاصله 500 مترى از آن، بقعه امامزاده حمزه واقع شده است.

ساختمان بقعه از دو واحد مجزى از هم تشکیل شده و در عین سادگى قابل تأمّل است. فضاى نخست به عنوان مسجد احداث گردیده و سقف آن را تیر و تخته پوشش نموده و فضاى دوّم که بقعه اصلى است داراى پلان مربع مستطیل بوده و طول آن 40/4 متر و عرض آن 20/3 متر است. مصالح آن با استفاده از سنگ لاشه و گل و آهک و جهت جنوبى با آجر قزاقى نما سازى شده است. بر فراز این بقعه در ارتفاع 10/4 مترى از کف فعلى، گنبدى از نوع گنبدهاى رک (صخره‏اى) با استفاده از آجر ساخته‏ اند که سه متر ارتفاع دارد. دیوارهاى داخلى بقعه با اندودى از گچ پوشانیده شده و قبرامامزاده در وسط این فضا قرار دارد و صندوقى چوبى از آن محافظت مى ‏کند.

بقعة این امامزاده بر بالای پشته‌ای در ارتفاعات شرقی کوه قلعه واقع شده است. از جنوب به ارتفاعات و از غرب به ارتفاعات و قبرستان و از سمت شمال به سایت گردشگری و اراضی کشاورزی و از سمت شرق نیز به رودخانه جزلا محدود می‌گردد. راه دسترسی به امامزاده از طریق جادّه خاکی زاجکان در 1500 متری روستای جزلا امکان پذیر می‌باشد و فاصله امامزاده از سه راهی روستای شیت تقریباً 500 متر است.

در داخل شهر صائین قلعه، روى یک تپّة تاریخى واقع شده و بسیار مورد احترام اهالی است.

بقعه امامزاده یحیى از دو بخش تشکیل شده است. بخش نخست، ایوانى است که ابعاد آن 15/3 متر عرض و 4 متر عمق دارد، فضاى اصلى بقعه از نماى داخلى کثیر الاضلاع و از نماى خارجى به شکل مربّع است و اضلاع آن 9 متر اندازه‏گیرى مى‏شود. کل بنا از آجرهایی به ابعاد 5/21×21 سانتى‌متر ساخته شده و روى آن مشرف به هشتى است که سقف آن مسطح و با استفاده از تیر و تخته پوشانیده شده است.

بقعة این امامزاده در داخل شهر زنجان، در خیابان صدر جهان واقع شده و از بقاع معتبر شهر زنجان است.

بناى امامزاده ابتدا به سبک چهار طاقى بود و گنبد زیبایى آن را پوشش مى‏داد. در سال 1340 شمسى این مجموعه به جهت تبدیل به احسنت برداشته شده و مجدّداً منطبق بر بناى قدیمى نوسازى گردیده است. گنبد از نوع تک پوششى بوده که با واسطه چهار گوشواره، بر جرزها استوار گشته و حد فاصل گوشواره‏ها و گنبد، هشت نورگیر تعبیه شده است. تزیینات گنبد از داخل مقرنس و گره سازى بوده و سورة جمعه به خط زیباى ثلث و به قلم استاد جواد میر محمّد رضایى زنجانى بر آن نوشته شده است. در نماى بیرونى نیز آیات قرآنى به خط ثلث زنجیرى نوشته شده است. گچبری‌هاى ظریف این بنا توسّط استاد شعبان آزادى زنجانى چشم بینندگان را نوازش مى‏دهد.

در انتهای خیابان امام شهر زنجان، نرسیده به میدان 15 خرداد کوچه رضایی، آرامگاه موسوم به میرزا قرار گرفته است. این همان آرامگاهی است که ادوارد براون آن را ذکر می‌نماید. صاحب آرامگاه میرزا ابوالقاسم مجتهد است. ایشان یکی از روحانیون طراز اوّل عصر ناصری در شهر زنجان و در قلع و قمع عوامل ملامحمّد علی باب مؤثّر بوده است.

آرامگاه مرحوم سیّد محمّد مجتهد در اواسط خیابان نواب صفوى و در حدفاصل بازار پائین و قبرستان پائین قرار دارد. این مقبره در زمان برپائى در خارج از شهر بوده بطورى که ادوار براون مستشرق انگلیسى مى‏نویسد: «... از دروازة شهر از غرب وارد شدیم و از طرف راست قبرستان بزرگى که گنبد و امامزاده در آن دیده مى‏شد عبور کردیم.»

تصویر بقعه امامزاده زید الکبیر / ابهر

مقدمه دبیر ستاد ویژه بقاع متبرکه.................................................... 7

موقعیّت جغرافیایی و تقسیمات سیاسی استان.............................. 11

1. آرامگاه سیّدمحمّد مجتهد / زنجان / خیابان نواب صفوی........ 17

2. آرامگاه قیدار نبىّ‏ ‰ / خدابنده / خیابان امام خمینی ..... 19

3. آرامگاه ملاحسن کاشى / سلطانیه / غرب شهر سلطانیه ‏....... 25

4. آرامگاه مولانا قطب‏الدّین ابهرى / ابهر / خیابان 17 شهریور‏.. 28

5. آرامگاه میرزا ابوالقاسم / زنجان / خیابان امام خمینی ‏...... 33

6. امامزاده ابراهیم / خدابنده / شمال شهر سجاس ‏.................... 35

7. امامزاده ابراهیم / زنجان / خیابان صدر جهان‏......................... 40

8. امامزاده احمد / طارم / وزنه سر‏...............................................