مزارات ایران و جهان اسلام

در هیجده کیلومترى جنوب شهر سارى، روستاى امره قرار گرفته و در این روستا یازده بقعه و زیارتگاه قرار دارد که یکى از آنها بقعه امامزاده محمّد ابراهیم است که جهت زیارت آن باید از منزل آقاى محمّد ابراهیم نیک بخت گذشت تا به صحن امامزاده که در پشت منزل وى است رسید.

این بقعه در نه کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، در آن سوى بلوار کشاورز و در میان انبوه درختان آزاد و قبرستان عمومى روستاى شکتا قرار گرفته است.

بقعه در انتهاى قبرستان واقع شده و به شکل مربع و مستطیل به ابعاد 5×7 متر است که شامل دو اتاق تو در توست که قبر امامزاده در اتاق دوّم قرار گرفته و صندوقى چوبى به طول دو و عرض یک و ارتفاع نود سانتى متر بر مرقد نصب است که بیش از صد سال قدمت دارد. سقف بنا چوبى و بام آن حلب سر است. زمین این زیارتگاه حدود پنج هکتار است.

این بقعه در هیجده کیلومترى جنوب شهر سارى، در میان انبوه درختان و در خارج از روستاى امره واقع شده است.

پس از عبور از جاده مخصوص روستاى امره، سمت چپ به جاده خاکى و ایست بازرسى جنگل مى رسیم، از اینجا تماماً راه خاکى است و به مسافت هفت کیلومتر در میان درختان سر به فلک کشیده و آواز دلنواز پرندگان، به سوى حرمى نورانى در قلب درختانِ باطراوت و استوار خواهیم رسید. زمین این زیارتگاه حدود دو هزار مترمربع است.

بناى قبلى امامزاده که از خشت و گل بوده و جزو آثار باستانى بشمار مى رفته را تخریب و بجاى آن بنایى مستحکم و زیبا ساخته اند. فرم اصلى بنا مستطیل شکل است که مربعى در داخل آن به عنوان فضاى مقصوره یا گنبد خانه براى قرارگیرى مزار امامزاده تعبیه شده است. این فضا به طول و عرض شش متر و ارتفاع آن نیز شش متر است و درب آن از جانب شمال باز مى شود. دو پنجره بزرگ در جانب غرب و جنوب بقعه تعبیه شده که جهت نورگیرى از آن استفاده مى نمایند. گنبد کلاه خودى بنا بسیار موزون به قطر شش و ارتفاع تقریبى هشت متر است که بر روى فضاى اصلى مقبره نشسته که توسّط چهار لچک که مقطع نقشه دایره را به هشت ضلعى تبدیل کرده اند به بنا متّصل است. گنبد از بیرون قیراندود (ایزوگام) و در آینده نزدیک کاشیکارى مى شود. نماى داخلى گنبد اندود گچ و سنگ است.

این بقعه در هیجده کیلومترى جنوب شهر سارى، در میان انبوه درختان و در خارج از روستاى امره واقع شده است.

پس از عبور از جاده مخصوص روستاى امره، سمت چپ به جاده خاکى و ایست بازرسى جنگل مى رسیم، از اینجا تماماً راه خاکى است و به مسافت هفت کیلومتر در میان درختان سر به فلک کشیده و آواز دلنواز پرندگان، به سوى حرمى نورانى در قلب درختانِ باطراوت و استوار خواهیم رسید. زمین این زیارتگاه حدود دو هزار مترمربع است.

این بقعه در محوطه کارخانه کاغذسازى در میان انبوه درختان قرار دارد. در پنجاه مترى آن، دکل فشار قوى برق واقع است که تمام آن را درختان آزاد پوشانده است.

بقعه شامل دو اتاق تو در توست که مدخل آن از جانب شمال است. اتاق اوّل به ابعاد 6×5 متر که دو پنجره در جانبین دارد و به عنوان شبستان از آن استفاده مى شود. اتاق دوّم که مرقد امامزاده در آن است به شکل مربع و به ابعاد 5×5 متر است که در وسط آن صندوق چوبى ظریفى قرار دارد که به صورت مشبّک و به شکل گهواره اى به طول دو و عرض یک و ارتفاع 60/1 سانتى متر است که اخیراً ساخته شده و پارچه سبز روى آن انداخته اند. بام بقعه پشم سیمان (ایرانیت) است.

این بقعه در دوازده کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، در میان قبرستان عمومى روستا واقع شده است.

بنایى مستطیل شکل به ابعاد 10×4 متر و شامل دو اتاق تو در توست که قبر امامزاده در اتاق کوچکتر قرار گرفته و فعلا بر روى آن پارچه سبزى انداخته اند. تمام بنا بر اثر آتش سوزى فرو ریخته و تنها اسکلت آن پیداست. زمین زیارتگاه حدود 4000 مترمربع است.

این بقعه در نه کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، بر بالاى تپّه اى مشرف بر روستا و در میان آن قرار گرفته است

بنایى تازه ساخت به صورت هشت ضلعى به ارتفاع چهار متر است که گنبدى مخروطى به قطر 5/3 و ارتفاع چهار متر با نماى قیراندود (ایزوگام) بر بالاى بقعه استوار است. تمام بقعه توسّط شاخه و برگهاى درختان محصور شده و سایبان کاملى ایجاد نموده است. مرقد امامزاده در وسط بقعه است که توسّط یک صندوق چوبى بسیار عالى به طول دو و عرض یک متر محافظت مى شود. ساخت صندوق توسط استاد سیّد على احمدى سفید کلائى به تاریخ 2/5/1382 انجام شده است. در جانبین بقعه دو اتاق، یکى جهت مردان و یکى براى زنان اضافه نموده اند. مسجد بزرگى بنام حضرت ابوالفضل(علیه السلام) به طول بیست و عرض ده متر در مقابل بقعه ساخته اند. زمین زیارتگاه حدود دو هزار و پانصد مترمربع است و سرویسهاى بهداشتى آن در جنوب و پشت مسجد واقع است.

در چهارده کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، روستاى سلیم بهرام واقع است که در آن چهار بقعه قرار دارد. بقعه امامزاده عسگرى به فاصله سیصد مترى امامزاده زکریّا در میان جنگل و مزارع اهالى واقع شده که اتاقى به ابعاد 4×3 متر با سقف پشم سیمان (ایرانیت) و دیوار بلوکى است که در سالهاى اخیر بنا شده است. از هویّت صاحب قبر اطّلاعى حاصل نشد. ظاهراً او از سادات محلّى و متوفّاى یکصد سال قبل بوده است.

این بقعه در شانزده کیلومترى جنوب باختر محمّدآباد (مرکز بخش دودانگه) در خارج از روستاى ولیک بن واقع است.

بقعه به شکل برج مدور کوتاه به ارتفاع 60/2 سانتى متر است که درب آن از جانب جنوب باز مى شود. قبر امامزاده در وسط این برج قرار گرفته و به اندازه شصت سانتى متر بالا آورده اند و بر روى آن پارچه سبز انداخته اند.

این بقعه در دوازده کیلومترى خاورى شهر سارى، در میان قبرستان عمومى روستا واقع است.

بنایى مستطیل شکل به ابعاد 20×15 متر که شامل دو اتاق تو در تو و یک ایوان بزرگ در جانب شرق بقعه است که از آن به عنوان مدخل استفاده مى کنند.

این بقعه در دوازده کیلومترى شمال باختر محمّد آباد (مرکز بخش دو دانگه)، در میان قبرستان مرگاو علیا واقع شده است.

بنایى تازه ساخت به ابعاد 5×4 متر که قبر امامزاده در وسط این اتاق قرار دارد و به اندازه پنجاه سانتى متر بالا آورده اند. دو پنجره در جانبین دارد و درب بقعه از جانب جنوب باز مى شود و بام بقعه پشم سیمان (ایرانیت) است. زمین زیارتگاه حدود سه هزار مترمربع است.

این آرامگاه در بیست کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى بر بالاى تپّه اى مشرف بر روستا و رود تجن قرار دارد که چشم انداز آن بسیار زیبا است.

بعقه کرسى بلند است که توسّط هفت پلکان به ایوان کوچک آن راه مى یابد. حرم، اطاق مربع شکلى به ابعاد هفت متر است که مرقد امامزاده در جانب راست بقعه قرار گرفته و درست در بالاى آن به ارتفاع چهار مترى، گنبد پیازى بقعه به قطر سه متر و ارتفاع چهار متر تعبیه شده است که فاقد تزیینات مى باشد. در جانب چپ ایوان نیز گلدسته اى کوتاه به ارتفاع دو متر ساخته اند که در حال کاشیکارى مى باشند.

شالوده بنا از خشت و گل و چوب به ابعاد 5×5 متر است که بخشى از این فضا به عنوان ایوان ساخته شده و بام آن حلب سر است. چشم انداز بعقه فوق العاده زیباست جز آنکه جهت رسیدن به بقعه باید دو کیلومتر جاده خاکى را پیمود.

این بقعه در شهر کیاسر (مرکز بخش چهار دانگه) و بالاى شاه کوه واقع است. بنایى ساده به طول و عرض 4×3 مترمربع که درب آن از جانب شمال باز مى شود و چهار درخت آزاد در صحن کوچک خود دارد. هویّت خفتگان در آن معلوم نیست.

این بقعه در نه کیلومترى شمال خاورى شهر جویبار، در میان گورستان بزرگ روستا واقع شده است.

بقعه تازه ساخت و کرسى بلند و به شکل مربع به ابعاد 6×6 متر و ارتفاع شش متر است که در چهار جهت آن پنجره اى تعبیه نموده اند. مدخل اصلى آرامگاه از جانب شمال باز مى شود که توسّط سه ستون آهنى و سقف پشم سیمان (ایرانیت) تشکیل ایوان داده اند. براى رسیدن به ایوان بقعه باید از پنج پلکان گذشت.

در انتهاى روستاى کنیم، بناى زیبا و کوچکى به ابعاد 6×4 متر قرار دارد که به امامزاده محمّد مشهور است. این آبادى به فاصله ده کیلومترى کیاسر (مرکز بخش چهار دانگه) و شصت و شش کیلومترى جنوب شهر سارى قرار دارد. در این روستا دو بقعه وجود دارد که سیّد محمّد را فرزند امامزاده على مدفون در وسط روستا مى دانند و معتقدند که وى از نوادگان امام حسن مجتبى(علیه السلام)است.

در سه کیلومترى جنوب باختر شهر سارى، روستاى گرجى کلا واقع است. در انتهاى روستا و در میان گورستان عمومى، اتاقک ساده اى به ابعاد 2×2 متر با بلوک ساخته اند و گویند که مدفن امامزاده سیّد محمّد است. نه صورت قبرى دارد و نه علائمى که نشان دهد در گذشته بقعه اى بوده است. دو شمعدان در وسط بنا نهاده اند و پارچه هاى سبز دور آن زده اند و مدعى هستند که مدفن سیّد محمّد از نوادگان یکى از ائمه(علیهم السلام)است.

این بقعه در چهار کیلومترى شمال خاورى نکا در میان گورستان روستاى میانگله واقع است.

بنایى تازه ساخت به ابعاد 16×14 متر است که در وسط آن چهار ستون جهت استقرار گنبد تعبیه نموده اند. گنبد به شکل شلجمى و با پوشش حلب زرد به قطر سه متر و ارتفاع پنج متر است که بر روى یک فضاى 3×4 مترى که به عنوان پنجره نورگیرى از آن استفاده مى کنند استوار است. صندوق قدیمى امامزاده به طول دو و عرض 10/1 و ارتفاع نود سانتى متر در زیر همین فضا قرار دارد. هشت پنجره در اطراف بقعه و سه درب در سه جهت آن تعبیه نموده اند. زمین زیارتگاه دو هزار مترمربع است و مسجد و حسینیه محل که بسیار عالى ساخته شده در مجاورت بقعه است.

در مقابل بقعه نیز قبور تعدادى از شهداء به چشم مى خورد که توسّط پشم سیمان (ایرانیت) مسقّف شده است. از هویّت صاحب مرقد اطّلاعى در دست نیست.

این بقعه در دوازده کیلومترى شمال محمّد آباد (مرکز بخش دو دانگه)، بر مرتفع ترین جاى روستاى کتریم واقع شده است.

در گذشته این مکان قبر ساده اى بوده که به درویش محمّد، یا جان پیر یا پیر بزرگوار مى خواندند. در سال 1381 برخى از اهالى اتاقکى به ابعاد 3×4 متر با بلوک و بام پشم سیمان (ایرانیت) ساخته اند و در وسط آن نیز سنگ قبرى تعبیه نموده و بر روى آن نوشته: «آرامگاه امامزاده محمّد کتریم» زمین زیارتگاه حدود سه هزار مترمربع است که قبور کسان اهالى در آنجاست. چندین درخت آزاد تنومند در داخل صحن مشاهده مى شود. چشم انداز بقعه فوق العاده زیباست.^([1]) متأسّفانه از هویّت خفته در آن اطّلاعى حاصل نشد.

در ده کیلومترى شمال شرقى سارى و در دهستان رود پى، روستاى سرسبز ماهفروز محلّه قرار دارد. در میان گورستان عمومى روستا، مزار باشکوه امامزاده عبدالله بن قاسم واقع شده که در بین اهالى از احترام و قداست زیادى برخوردار است.

بنا به صورت مستطیل شکل بنا شده که نیمى از آن حرم و نیم دیگر مسجد است. طول بقعه هفده و عرض آن هفت متر است که سراسر آن را توسّط آجرهاى تزیینى سه سانتى مزین کرده اند. مدخل و ایوان اصلى بقعه از جانب شمال باز مى شود که داراى سر درب زیبایى است که این کتیبه بر روى کاشیهاى لاجوردى مشاهده مى شود: «باز سازى این بنا در تاریخ 1371 توسّط اهالى ماه فروز محله شروع و در سال 1376 هجرى شمسى به اتمام رسید» در جانبین ایوان، دو گلدسته کوچک تعبیه شده که هم خوانى با ایوان دارد.