مزارات ایران و جهان اسلام

سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های ایران جهان اسلام (امامزاده ، بقعه، آرامگاه، مقبره، مزار، گنبد، تربت، مشهد، قدمگاه، مقام، زیارت، معرفی عالمان انساب، کتابشناسی مزارات و زیارت و انساب

امامزاده اسحاق و ابوطالب کاشان

بقعة این امامزادگان در نزدیکى مسجد آقا بزرگ کاشان واقع شده و در اصل، مجموعه‏اى از مسجد، مدرسه، مناره، آب انبار، خانقاه و بقعه بود که امروزه تنها دو گنبد آجرى قرینة بقعه و خانقاه آن باقى مانده و به بقعة خواجه تاج الدّین معروف است.

خواجه تاج الدّین شیروانى و دو برادر دیگرش، خواجه عماد الدّین محمود و خواجه زین الدّین ـ از چهره‏هاى معتبر دوران آق قویونلو در قرن نهم در کاشان ـ آثار و بناهاى مهمّى ساختند که بقعه و خانقاه فوق از آن جمله‏اند. بقعة مزبور، مدفن دو تن از امامزادگان به نام شاهزاده اسحاق و شاهزاده ابوطالب، فرزندان شاهزاده حمزه بن موسى بن جعفر(ع) مى‏باشد و مانند بناى خانقاه، بر اساس طرح چهار گوش و پوشش گنبدى کم خیز، بنا شده است. این دو بنا، توسّط رواق بزرگ صفّه دارى به همدیگر مربوط مى‏شوند.

پیر خضر ـ بیجار

این بقعه در روستای قاضی قوشچی یا «پیر خضر» در دو کیلومتری شهر بیجار واقع شده است.

این بنا دارای پلان چهارضلعی با گنبدی شلجمی است که با سنگ لاشه و آجر خشت و سنگ‌های حجّاری شده بنا شده و مدفن یکی از عرفا و سادات منطقه، معروف به «پیرخضر» است. تاریخ سنگ نبشتة قدیمی روی مزار مشخص نیست، اما نوع خط، قدمت ساختمان را به دورة صفوی می‌رساند. درِ بقعه از جانب مغرب باز می‌شود و دو سکّو در طرفین دارد. دو طرف در نیز دو طاق‌نما به عمق سی سانتی‌متر در دیوار تعبیه شده است. این بقعه در سال 1378 به وسیله میراث فرهنگی کردستان به طور کامل مرمّت شد.

گنبد شاطر ـ بالادزا

این بقعه در چهار کیلومترى جنوب شهر سارى، در کنار جاده بلوار کشاورز و در میان باغات مرکّبات واقع شده است.

بنایى چهارضلعى به ابعاد 6 × 6 متر از آجر و گچ است که در بالا، در زیر پایه ى گنبد، در هر ضلع، دوازده قرنیس گچکارى و بالاى هر قرنیس، یک قرنیس نیمه بیضى به کار رفته است. چهار گوشه ى بنا را از بیرون پر کرده و پایه اى هشت ضلعى براى گنبد رک آن به وجود آورده اند. بلندى پایه گنبد در حدود یک مترو نیم است. گنبد هر سى هشت ضلعى آن رو به خرابى است. براى بر پا کردن گنبد نیم دایره داخلى، با چهار گوشوار، چهار کنج بنا را جمع کرده و دایره اى به وجود آورده و گنبد را بر این دایره استوار کرده اند. در ورودى، شرقى است و دو طاقچه از داخل، در دو طرف در است. در ضلع جنوبى، دو پنجره ى نورگیر کوچک با طاق جناغى قرار دارد که کف آن بر تخته هاى قطور بسیار محکم استوار است و ظاهراً زیر این تخته ها از داخل نیز طاقچه بوده است. به نظر مى رسد بنا از آثار دوره ى صفویّه باشد که اخیراً به جاى بند کشى دیورا به طرز بدى که همان کار آسان یعنى سیمان کشى است اندود شده که هویّت خود را از دست داده است.

تکیه پیر علم ـ لاریم

این تکیه در نه کیلومترى شمال خاورى شهر جویبار، در میان روستاى لاریم واقع است. ایوانى بسیار باشکوه تکیه از دور حکایت از یک مکان مورد اعتقاد اهالى دارد.

مدخل اصلى تکیه که شامل ایوان به ارتفاع پانزده و مناره اى به ارتفاع ده متر با مأذنه اى از جنس ورق آلومینومى طلایى رنگ است که بسیار زیبا و با شکوه ساخته شده است.

تکیه خارخیل

 

این تکیه در چهل و هشت کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، در روستاى خارخیل شویلاشت قرار دارد.

بناى قبلى که از خشت و گل بوده را در سال 1380 هـ . ش تخریب و به جاى آن بنایى بزرگ به ابعاد 30 × 10 متر بر روى کرسى اى به حدود دو متر ساخته اند که شش ستون در وسط و یک نیم طبقه اى به ابعاد تقریبى 10 × 10 و 3 طاقچه با پنج پنجره آلومینیوم و سه درب ورودى دارد. از دیگر امکانات تکیه، آشپزخانه و آبدارخانه و سرویسهاى بهداشتى مرتب است.

  • ۱۱۱۹

چکیده مقاله خویشاوندی علویان با امرا و سلاطین

خویشاوندی علویان با امرا و سلاطین ایرانی و نقش آنان در گسترش تشیع

مهاجرت علویان به مشرق زمین (ایران) دلایل متعدد و آثار فراوانی داشت ، برخی از مهاجرتها دعوت حکام ایرانی از علویان برای گسترش تشیع بوده است . در قرن چهارم وپنجم هجری اوج مهاجرت علویان را به ایران شاهد هستیم که در سایهی امنیتی که آل بویه ایجاد کرده بود اتفاق افتاد .

عضدالدوله دیلمی یکی از بزرگ‌ترین حاکمان ایرانی بود که در زمان فرمانروایی او حکومت آل بویه به اوج اقتدار و شکوفایی خود رسیده بود و خلفاء عباسی بازیچة دست آل بویه بودند.

عضدالدوله به خاطر گستردگی قلمرو و فتوحات، احترام به دانش و دانشمندان، سادات و علویان، ایجاد مؤسسات علمی و فعالیت‌های عمرانی از شهرت ویژه‌ای برخوردار است.

یکی از وقایع مهم زندگانی او در دوران کوتاه عمرش که به بهانة حج‌گزاری منجر به وجود نسل پاکی از رسول خدا(ص) و از تبار امام حسن مجتبی7 در ایران شد ، به عقد رساندن خواهر و سپس دختر خود به نواده امام حسن مجتبی است که نسل زیادی از آن پدید آمد و از بزرگان علما و سادات شیراز شدنند . ای عمل عضد الدوله باعث شد تا صاحب بن عباد نیز با یک دیگر از سادات حسنی وصلت نماید و تبار خود را با تبارنامه رسول خدا پیوند دهد . به تاثی از این پیوند ، آل قارون در کرمان نیز با  دعوت از یکی از نوادگان امام صادق (ع) خویشاوندی با آل علی را استحکام بخشید . اگر چه این پیوند ها انگیزه های متفاوتی داشت اما برای علویان تنها تبیلغ تشیع ملاک بود که به آن توفیق یافتنند .

 

کلید واژه: آل بویه، عضدالدوله، حج، سادات ، علویان ، خویشاوندی ، شیراز ، اصفهان ، کرمان

  • ۱۳۱۵

تکیه انگفام

این تکیه قدیمى در دوازده کیلومترى خاورى محمّد آباد (مرکز بخش دو دانگه)، در روستاى انگفام قرار دارد. تکیه ى بسیار قدیمى و متعلّق به اوایل قاجاریّه و بیش 195 سال عمر دارد که از خشت و گل و چوب و در دو طبقه به ابعاد 18 × 9 متر مى باشد. بخشهایى از آن تعبیر شده و با وجود آنکه قابل استفاده است امّا مقابل آن تکیه اى دیگرى ساخته اند که بزرگتر و مجهزّتر است.

برج اشقون بابا ـ حسن آباد یاسوکند

برج «اشقون بابا» نزدیک شهر حسن آباد یاسوکند شهرستان بیجار واقع شده است. این بنا که از سنگ و آجر ساخته شده،
دارای پلانی دایره شکل است. این برج احتمالاً از اقامتگاه‌های (کوخ) بین راهی بود.

قدمت برج اشقون بابا را برخی به دورة ایلخانی نسبت داده‌اند، اما از آن‌جا که آثار و بقایای مرمّت دورة صفوی روی آن مشخص است، به نظر می‌رسد در دورة صفوی ساخته شده باشد.

  • ۱۴۰۳

مقاله: متولیان فدک در عصر خلفا و امویان

 متولیان فدک در  عصر خلفا و امویان[1]

چکیده

مورخان و پژوهشگران درباره فدک حضرت زهرا3 کتاب­های مختلفی به نگارش درآورده و هر یک از آنان، با نگاه و بینش خود، به تحلیل ماجرای این باغ پرداخته و در مورد ارث یا هبه و یا ملک شخصی بودنِ آن برای دختر پیامبر خدا9 ، نظریاتی را ارائه کرده­اند.

اما در این میان، قریب به اتفاق آنان، یا به موضوع بحث ما (متولیان فدک)، ورود پیدا نکرده و یا با اشاره­ای از آن گذر کرده­اند. بدیهی است که اگر در هر دوره­ای، به موضوع متولیان فدک پرداخته می­شد و بررسی دقیقی در این باره صورت می­گرفت، امروزه می­دانستیم که هزینه و درآمد آن به چه نحوی بوده و صرف چه کارهایی می‌شده است.

پیش­تر تصمیم نگارنده بر آن بود که در این موضوع کتاب مستقلی با عنوان «متولیان فدک، درآمد و مصارف آن» به رشتة تحریر در آورد، اما به جهت در دست داشتن چندین موضوع پژوهشی و کمبود فرصت، این توفیق به مقاله‌ای منتهی شد که  اکنون پیش روی شما خوانندگان عزیز قرار دارد.

کلید واژه‌ها:  فدک، متولیان، علویان، صدقات الرسول9 ، صدقات علی7 .

بقعه هفت تن ـ امره

در هیجده کیلومترى جنوب شهر سارى و در سمت راست جاده دودانگه، روستاى سرسبز و زیباى امره واقع شده است. در انتهاى روستا پس از عبور از جنگل و باغات روستائیان، بقعه ساده امامزاده هفت تن قرار دارد که بناى آن مستطیل شکل به ابعاد 9×10 متر با سقف چوبى و پشم سیمان (ایرانیت) است که سه کیلومتر جاده خاکى بسیار بد دارد و در روزهاى بارانى عبور از آن حتّى با ماشین قابل امکان نیست. به جهت وجود بیش از سى اصله درخت آزاد بلند، تمام صحن و پیرامون بقعه سایبان طبیعى شده است

مقاله:خاطراتی از حج گزاری عضد الدوله دیلمی


نهاد حج همواره در تاریخ اسلام اهمیت سیاسی ـ اجتماعی و اقتصادی زیادی داشته است. حکام مسلمان از نظر سیاسی سعی می‌کردند با شرکت فعال در انجام مناسک حج، ذکر نامشان در خطبة نماز جمعه در مکه و اقدامات خیرخواهانه در آنجا در میان مسلمانان اعتبار، مقبولیت و مشروعیت کسب کنند. این مسئله برای امرایی که از قرن سوم در گوشه و کنار خلافت عباسی ظهور کردند اهمیت بیشتری داشت، زیرا آنها موقعیت متزلزلی در مقابل دستگاه خلافت داشتند و برایشان ضروری بود تا بدین وسیله در میان مسلمانان اعتبار و مشروعیت کسب کنند.

عضدالدوله دیلمی یکی از بزرگ‌ترین حاکمان ایرانی بود که در زمان فرمانروایی او حکومت آل بویه به اوج اقتدار و شکوفایی خود رسیده بود و خلفاء عباسی بازیچة دست آل بویه بودند.

عضدالدوله به خاطر گستردگی قلمرو و فتوحات، احترام به دانس و دانشمندان، سادات و علویان، ایجاد مؤسسات علمی و فعالیت‌های عمرانی از شهرت ویژه‌ای برخوردار است.

در این مقالة مختصر ضمن نگاهی بسیار کوتاه به زندگانی این حاکم مقتدر، به یکی از وقایع مهم زندگانی او در دوران کوتاه عمرش خواهیم پرداخت که به بهانة حج‌گزاری منجر به وجود نسل پاکی از رسول خدا9 و از تبار امام حسن مجتبی7 در ایران شد.

۱ ۲ ۳ . . . ۹۰ ۹۱ ۹۲
موضوعات
سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های جهان اسلام (معرفی بیش از چهل هزار زیارتگاه)

طراح وبلاگ: سید محمد علوی زاده