مزارات ایران و جهان اسلام

ابقعه این امامزادگان در انتهاى خیابان نینه رود کیاکلایه علیا در 5 کیلومترى شمال خاور رازمیان واقع شده است. این بنا که از خشت و گل ساخته شده در کنار چنار تنومند و قطورى قرار دارد که ریشه اصلى چنار، شاخه‏هاى بزرگ دیگرى به وجود آورده است که اینک هفت درخت مرتفع به بلندى 20 متر است که سایه گستر آن قریب به 21 متر مى‏باشد. قطر تنه درخت را بیش از دو متر و قدمت آن را حدود 700 سال دانسته‏ اند.

بقعه این امامزادگان در میان قبرستان عمومى شهر معلّم کلایه واقع شده است.

اصل بنا به صورت مربّع و به ابعاد 16×16 متر است که درِ آن از جانب مشرق باز مى‏شود و بام آن به صورت حلب پوش و شیروانى است. در جانب شرق و جنوب، ایوانى با استفاده از ستون‏هاى چوبى احداث نموده ‏اند.

در میان بقعه سه صندوق چوبى یکى بزرگ به ابعاد 80/1×50/2 متر و دو دیگر به ا بعاد 5/2×20/1 متر به صورت مشبک و یکى دیگر به ابعاد 1×50/1 متر قرار دارد که روى آن‏ها با پارچه سبز پوشیده شده است.

بقعه این امامزاده در دو کیلومترى خارج از روستاى یله گنبد، بر بالاى کوهى مشرف بر روستا با چشم انداز مناسب، در 39 کیلومترى شمال باختر قزوین و 6 کیلومترى شهر کوهین واقع شده است.

بنایى ساده از خشت و گل است که ابعاد آن 4×5 متر و در میان ان صورت قبرى قرار دارد که روى آن را پارچه سبز نهاده‏اند. این بنا اخیرا از سوى اهالى مرمّت شده اما در کتاب فرهنگ جغرافیایى استان قزوین بنام
امامزاده یله گنبد و امامزاده قاسم معرّفى شده است. در هر صورت از هویّت شخصیّت مدفون اطّلاعى حاصل نشد.[1]

بقعه این امامزاده در خیابان امام خمینى رحمه‏الله شهر قزوین، در کوچه‏اى به نام امامزاده حلیمه خاتون واقع شده است.

بناى قبلى که از خشت و گل بود در سالیان قبل تخریب شد و بجاى آن بناى با شکوهى پى ریزى گشت که داراى گنبد، گلدسته، ایوان، ضریح، و سرداب است. سیّد محمّد على گلریز درباره بناى قدیم آن چنین مى‏ نویسد:«حلیمه خاتون را دختر موسى بن جعفر علیه‏السلام مى‏دانند. بقعه آن در کوى در کوشک، انتهاى زرگره کوچه است و به محوطه‏اى مى‏پیوندد که سالیان پیش گورستان بود و اکنون در آنجا کسى را دفن نمى‏کنند و از صورت قبرستان خارج شده است. این مقبره در شمال محوطه گورستان متروک قرار دارد و داراى حیاط کوچکى است. خود آرامگاه داراى هیچگونه تکلفاتى نیست.
ساختمان آن از آجر و خشت، و با گچ سفید شده و یک صندوق چوبى نیز در وسط است. کف حرم با آجر کاشى مفروش مى‏باشد. این بقعه هم داراى موقوفه‏اى نیست.»[1]

بقعه این امامزادگان در میان روستاى کندانسر[1]، در 11 کیلومترى جنوب خاور معلّم کلایه با چشم انداز فوق‏العاده زیبا واقع شده است.

بنایى ساده به ابعاد 6×6 متر که درِ آن از جانب جنوب باز مى‏شود و دو پنجره در غرب و شرق دارد. در وسط بقعه ضریح مشبک آهنى به ابعاد 2×2 و ارتفاع 2 متر قرار دارد و بر بالاى بقعه نیز گنبدى پیازى شکل به قطر 2 و ارتفاع 5/2 متر تعبیه شده است. ساقه گنبد به صورت هشت ضلعى است و هر یک از اضلاع آن قریب به پنجاه سانتى متر مى‏باشد. کف و دیواره بقعه به اندازه یک متر با سنگ مرمر پوشش یافته و الباقى گچ اندود است. با استفاده از سه تیر چوبى به ابعاد 2×6 و ارتفاع 3 متر ایوانى در جنوب بقعه تعبیه شده و بام بقعه حلب پوش است.

بقعه این امامزاده در خارج از روستاى سنگان سفلى از بخش طارم سفلى، در میان درّه‏اى مصفّا در 56 کیلومترى شمال غرب شهر قزوین واقع شده و چشم انداز آن زیبا است.

بقعه، بنایى ساده از سنگ و گل است و ایوانى به ابعاد 4×2 متر در جانب مشرق دارد و توسّط 2 ستون چوبى و سقف چوبى احداث شده است. اتاق مرقد به ابعاد 5×5 متر است که چهار زاویه آن با ایجاد گوشواره به دایره
تبدیل شده و سپس گنبد بنا به شکل قیفى از خارج بر آن استوار شده است.
این گنبد از داخل به صورت عرقچینى به قطر 5 و ارتفاع 3 متر است و تماما با آجر ساخته شده است.

بقعه این امامزادگان در خارج از روستاى شیخ لر از بخش طارم سفلى واقع شده است.

بنایى ساده به ابعاد 4×4 متر که مسجدى به ابعاد 5×10 متر در کنار آن است. گنبدى به ارتفاع تقریبى 3 متر در بالاى بقعه قرار دارد و صندوق چوبى نیز به ابعاد 1×2 متر در وسط آن است. این بقعه در سالیان اخیر مرمّت شده و از هویّت خفتگان در آن اطّلاعى حاصل نشد.

مشهور به «سیّده بیگم»، بقعه این امامزاده در خارج از آبادى اصطهلک[1]و بر روى تپّه‏اى مشرف بر روستا با چشم انداز زیبا، در 44 کیلومترى شمال باختر قزوین واقع شده است.

بنا به صورت مستطیل و به ابعاد 5×17 متر است و درِ آن از جانب جنوب باز مى‏شود و مقابل آن ایوانى روباز واقع شده است. در وسط بقعه صندوق چوبى به شکل نرده‏اى به ابعاد 20/1×2 متر و ارتفاع 50/1 متر قرار دارد و دور آن را با پارچه مخمل پوشانده‏اند که بر روى آن نوشته شده: «السلام علیکِ یا امامزاده سیّده فاطمه».

بقعه این امامزاده در کوچه‏اى به همین نام، در دروازه تهران یا خیابان تهران قدیم واقع شده است.

بناى امامزاده پشت ساختمان‏هاى جدید محصور شده و در سالیان اخیر مورد بازسازى قرار گرفته است. بقعه شامل ایوان، سردر، صحن و حرم است. پس از عبور از سردر بقعه، به صحن کوچکى که حدود 350 متر مساحت آن است مى‏رسیم و سپس توسّط 6 پلکان به ایوان بقعه که در جانب جنوب قرار دارد متصل مى‏شویم. این ایوان که به ابعاد 4×25 متر است، توسّط سه ستون نگهدارى مى‏شود. ارتفاع ایوان 6 متر و در مدخل آن بر روى یک ردیف کارشى نوشته شده؛ آستانه مبارکه امامزاده بى‏بى شهربانو بنت موسى بن جعفر علیه‏السلام.»

بقعه از داخل به صورت مستطیل و به ابعاد 14×25 متر است که دیوارهاى آن آجرکارى سه سانتى و کاشیکارى خشتى شده است. دیوار بقعه به اندازه یک متر با سنگ مرمر پوشش یافته و 8 ستون جهت نگهدارى سقف در وسط بقعه احداث شده است.

بقعه این امامزاده در میان آثار ویرانه‏هاى سنقرآباد قدیم واقع و از خارج به صورت مکعب مستطیل است و از دو قسمت یعنى ایوان مقابل و حرم اصلى امامزاده تشکیل یافته است. حرم امامزاده داراى نقشه مربع است.
پوشش بنا به کمک چهار ترنبه ـ شبیه آنچه که در بناهاى دوره ساسانى مشاهده مى‏گردد ـ انجام گرفته است. در وسط هر یک از اطّلاع چهار گانه بنا در بالا، طاقنماى توگودى کهم حالت نور گیر دارد، به وجود آورده‏اند و سپس در بالاى تیزه طاقنماهاى مزبور، ترنبه‏هاى چهار گانه و بعد از آن، پوشش مخروطى شکل یکپوش بنا آغاز گردیده است. این بنا، از نقطه نظر نحوه پوشش تخم مرغى شکل آن ـ به خصوص کار بندى‏هاى چهار گوشه آن که شباهت بسیارى به بناهاى دوره سامانى دارد ـ حائز اهمیّت است، بناى مزبور تمامى از آجز ساخته شده است.

بقعه این امامزاده در انتهاى روستاى جوینک و در میان قبرستان عمومى روستا، در 22 کیلومترى جنوب خاور رازمیان، در میان انبوه درختان تنومند و مرتفع چنار واقع شده است.

بنایى ساده و مربّع شکل از خشت و گل و چوب است که ایوانى در جانب مشرق دارد. بقعه به ابعاد 4×5 متر است و در وسط آن صندوق چوبى به ابعاد 5/2×20/1 متر قرار دارد که دور آن را پارچه سبز کشیده‏ اند.

بقعه این امامزاده در خیابان شهداء شهر قزوین، واقع شده و از آثار دوره صفویّه است.

بقعه در جانب شرقى صحن و بناى مسجد آن در قسمت شمالى قرار دارد. حرم امامزاده عبارت است از چهار گوشه‏اى که به کمک فیلپوشهایى که از کف آغاز شده، پوشش آن انجام گرفته است. نماى مسجد، از جانب
صحن، از زیبایى خاصّى برخوردار است و از سه طاقنما با قوس نعل اسبى و ارسى‏هاى چوبى تشکیل یافته است. لچکى‏ها داراى تزیینات معقلى است، در این لچکى‏ها، آجرهاى سفالى دایره شکلى با نقش ستاره، کار شده است.
روى جرزهاى دو طرف طاقنماها نیز آجرهاى نقش برجسته با طرح ترنج لوزى شکل کار شده است. شبستان مسجد، در وسط داراى سه ستون آجرى مى‏باشد.[1]

بقعه این امامزاده در مرکز شهر آوج، در خیابا قائم واقع شده است.

بنایى هشت ضلعى و قدیمى است که هر یک از اضلاع آن 4 و ارتفاع آن 5 متر است. بر بالاى بقعه، گنبدى عرقچینى قرار دارد که قطر آن 5 و ارتفاع آن حدود 3 متر است. در هر یک از اضلاع، یک تو رفتگى کوچکى به عنوان
صفّه ایجاد شده و شالوده بنا از سنگ لاشه و ملاط گچ ساخته شده و در سالیان اخیر آجرکارى گشته است.

دور بناى قدیم را ساختمانى به ابعاد 20×20 متر ساخته‏اند که داراى چندین درِ ورودى و پنجره در جهات مختلف است و قصد توسعه بناى قدیم را دارند. در جنوب بقعه، حسینیه بزرگى قرار دارد که در طرح توسعه حرم، جزو صحن و زایر سرا قرار خواهد گرفت.

بقعه این امامزاده در سه کیلومترى خارج از روستاى رودک از بخش مرکزى بوئین زهرا، در میان باغات گردو واقع شده و متعلّق به دوره قاجاریّه است.

اصل بنا به صورت یک اتاق منفرد به ابعاد 5×5 متر مى‏باشد که درى در جانب شمال غرب و سه پنجره در جهات دیگر دارد. بقعه از داخل به صورت هشت ضلعى و در هر یک از اضلاع آن طاقنمایى تعبیه شده است. بر فراز بقعه، گنبدى عرقچینى به قطر 3 و ارتفاع 2 متر قرار دارد که از آجر پوشش یافته است.

بقعه این امامزاده در کنار جاده وروق به آوج و پس از روستاى خسروآباد، در حدود 24 کیلومترى شهر آوج در ابتداى روستاى وروق واقع شده است.

بنا که از سنگ لاشه و ملاط گل ساخته شده بر اثر زلزله و نیز بى توجّهى اهالى ویران شده و حفّاران غیر مجاز نیز بارها آن را مورد دستبرد قرار داده ‏اند. بنا در اوج شکوه خود داراى، ایوان، گنبد و شبستان بود، که متأسّفانه تنها 20% از بقعه باقى مانده است.

مشهور به «قریب القربت»، بقعه این امامزاده در میان روستاى خیارج در 16 کیلومترى شهر بوئین زهرا قرار دارد.

بنایى ساده و مربّع شکل به ابعاد 4×4 متر که داراى گنبد ضربى عرقچینى است و بام آن ایزوگام شده است. درِ بقعه از جانب جنوب باز مى‏شود و دو اتاق در شمال و شرق در حال افزایش مى‏باشند. اهالى نام امامزاده را قریب
القربه و یکى از سادات مؤنث مى‏دانند و از نسب شریف آن اطّلاعى ندارند.

بقعه این امامزاده در میان قبرستان عمومى روستاى لیا، در 20 کیلومترى جنوب شهر قزوین واقع شده است.

بنا شامل یک اتاق مدوّر خشت و گلى به قطر 5 و ارتفاع 6 متر است و درِ آن از جانب شمال باز مى‏شود. در وسط اتاق، ضریحى که هشتاد درصد را فرا گرفته قرار دارد. این ضریح از نوع آهنى مشبّک به ابعاد 2×5/2 متر است.
بر فراز بقعه گنبدى کلاه خودى به قطر 3 و ارتفاع 3 متر قرار دارد که نماى داخلى آن کاه و گل و گچ و از خارج ایزوگام مى ‏باشد.

بقعه این امامزادگان در انتهاى روستاى رودک از بخش مرکزى بوئین زهرا، در میان قبرستان عمومى واقع شده است.

بناى ساده‏اى است که در سالیان قبل تجدید بنا شده و به صورت مربّع مستطیل و به ابعاد 6×5 متر است که در وسط آن صورت دو قبر قرار دارد که روى آن صندوق چوبى به ابعاد 1×2 متر نصب شده است. ضریح آهنى مشبکى به ابعاد 2×3 متر در کنار بقعه وجود دارد که قبلاً بر روى مرقد بوده است.

مشهور به «سیّده قریب»، بقعه این امامزاده در شمال مسجد جامع روستاى چسکین، در 19 کیلومترى شهر بوئین زهرا قرار دارد.

بقعه به صورت برج کوچکِ مدوّر به قطر چهار و ارتفاع چهار متر است و در کنار آن اتاقى به عنوان آشپزخانه احداث شده است. در وسط بقعه، صندوق چوبى بر روى سکویى از سنگ قرار دارد که ابعاد آن 20/1×2 متر است. در شمال بقعه اتاق بزرگى با استفاده از تیرآهن ساخته شده که ابعاد آن 10×5 متر مى‏باشد. مسجد جامع و صحن امامزاده بیش از هزار متر مربّع است.