مزارات ایران و جهان اسلام

این بقعه در پنج کیلومترى شمال سارى، در وسط روستاى اسفى واشى واقع است. که در زبان محاوره اى اسّه واشى گفته مى شود.

بنایى تازه ساخت به ابعاد 7×6 متر که درب آن از جانب شمال باز مى شود. سه پنجره در دو جهت شمال و جنوب تعبیه شده و صندوقى بر مرقد نصب است. در کنار بقعه، مسجد بزرگ محل قرار دارد. بقعه کرسى بلند و توسّط پنج پلکان به آن راه مى یابد.

این بقعه در بیست و پنج کیلومترى جنوب خاورى کیاسر (مرکز بخش چهار دانگه)، در وسط روستاى ولویه بالا در یکصد مترى بقعه جان پیر واقع است.

شخصیّت مدفون را سیّد رقیه خاتون یا سیّده نرگس خاتون از سادات برشمرده اند و مى گویند که وى خواهر جان پیرمسلم است که در همین روستا صاحب گنبد و بارگاه مى باشد.

در شش کیلومترى شمال خاورى محمّد آباد (مرکز بخش دو دانگه)، بر روى تپّه اى میان درختان آزاد، قبرى ساخته اند و گویند که درویش محمود است. این روستا به زبان محاوره محلى تلوک گفته مى شود و شاعر مدیحه سراى مشهور قرن سیزدهم مازندران، «فدائى» از اهل این روستا است.

ین بقعه در سیزده کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، در روستاى پایین کلا قرار دارد. در گذشته بنایى از سنگ لاشه و ملاط گل بود. اما در سال 1382 هـ . ش توسّط اهالى پایین کولا تجدید بنا شد.

درویش کمال الدّین فرزند درویش جلال الدّین همان کسى است که چهار هکتار از اراضى شالیزار را وقف بقعه امامزاده عبدالله پایین کولا نموده است.

در شش کیلومترى شمال خاورى شهر سارى، بناى باشکوه با چشم انداز زیبا بر روى تپّه اى در کنار جاده روستاى گلما واقع است که شکوه معمارى او هر رهگذر را به تماشا مى خواند.

این آرامگاه، بنایى است چهارضلعى از آجر و گچ، ابعاد آن 7×7 متر، در حاشیه ى بالاى بنا در زیر گنبد رک آن دوازده قرنیس سینه کفترى آجرى است. چهار کنج بنا را از رو پر کرده و جمع نموده اند و گنبدى هرمى شکل هشت ضلعى که زیاد تیز نیست بر آن زده اند. از داخل با اضافه کردن چهار گوشوار، چهار ضلعى را به دایره تبدیل کرده و گنبدى مدور بر آن زده اند. به این ترتیب سقف و بام این بنا دوپوش است. درب ورودى آن از جانب شرق باز مى شود. بقعه بر روى تپّه اى باستانى است که بلندى آن میان دوازده تا پانزده متر مى باشد. دو تپه دیگر که ارتفاع کمترى دارند متّصل به این تپه اصلى هستند. اطراف بقعه قبرستان عمومى و درختان انار فراوانى دارد. زمین این زیارتگاه حدود سه هزار مترمربع است.

این بقعه در هشت کیلومترى شهر محمّد آباد (مرکز بخش دو دانگه)، روستاى سوته کلا که به آن سودکلا نیز مى گویند واقع است. در میان گورستان عمومى روستا، بقعه قدیمى درویش على حاجى قرار دارد که از او به عنوان امامزاده درویش على نیز یاد مى شود.

بنا به شکل مربع و بر فراز آن گنبدى عرقچینى قرار دارد که بیرون آن را حلب سر کرده اند. مدخل اصلى بقعه شامل اتاق 5×3 متر است که از آن به عنوان شبستان استفاده مى کنند و توسّط دو درب تو در تو قدیمى که متعلّق به دوره قاجاریّه است به حرم راه مى یابد.

در پانزده کیلومترى جنوب خاورى نکا، روستاى چلمردى قرار دارد. در میان گورستان محل، در زیر درختان آزاد، بقعه اى از چوب راش به طول 4×4 متر ساخته اند که بام آن نیز چوبى و حلب سر است و گویند: سیّده مریم خاتون اولاد یکى از ائمه(علیهم السلام)در این مکان آرمیده است و سپس سنگ قبر او را بیست سانتى متر بالا آورده اند و شمعى روى آن افروخته و پارچه هاى سبز انداخته اند. این بقعه اخیراً ساخته شده و از هویّت صاحب قبر آن به درستى معلوم نیست.

این بعقه در بیست و پنج کیلومترى جنوب خاورى کیاسر (مرکز بخش چهار دانگه)، در وسط روستاى ولویه علیا واقع شده است. بقعه شامل اتاقى به ابعاد 5×4 متر است که جلوى آن را ایوانى تعبیه نموده اند. شالوده بنا از خشت و گل و چوب است و پوشش بام آن حلب سر مى باشد. در زاویه اى از بقعه طاقچه اى جهت افروختن شمع و چراغ تعبیه شده است. قبر پیر مسلم را به اندازه شصت سانتى متر بالا آورده اند. زمین زیارتگاه حدود چهارصد مترمربع است.

این بقعه در چهار کیلومترى جنوب باختر نکا، بر بالاى تپّه اى مشرف بر روستاى ولجى محله، اومال و بریجان واقع است.

بنایى تازه ساخت به ابعاد 10×5 متر است که درب آن از جانب شمال شرق باز مى شود. چشم انداز محل بسیار عالى است.

این بقعه در ده کیلومترى جنوب باختر کیاسر (مرکز بخش چهاردانگه)، خارج از روستاى خلرد در جاده خاکى سعیدآباد واقع شده است.

بنایى ساده به ابعاد 6×4 متر است که در وسط آن صندوق چوبى تازه ساخت کوچکى قرار دارد. شالوده بنا از بلوک و بام آن حلب سر است. ایوان کوچکى در شمال دارد و چهار درخت موزى و آزاد در صحن کوچک هفتصد مترى آن مشاهده مى شود.

این بقعه در شش کیلومترى باختر محمّدآباد (مرکز بخش دودانگه) بر بالاى کوهى مشرف بر روستاى کهنه ده و شلدره، واقع شده و در عین سادگى از ابهّت و چشم انداز فوق العاده اى برخوردار است.

بقعه به شکل مستطیل و به ابعاد 8×4 و ارتفاع 30/2 سانتى متر، شامل دو اتاق تو در تو است که درِ آن از جانب شمال باز مى شود و بام بقعه حلب سر است. قبر امامزاده در اتاق دوّم قرار دارد و به وسیله آجر و سیمان به اندازه یک و ده سانتى متر بالا آورده و طول آن را دو متر و عرض آن یک متر ساخته اند و پارچه سبز بر روى آن انداخته اند.

این بقعه در چهل و شش کیلومترى جنوب خاورى نکا، در روستاى سیکا واقع است.

بناى تازه ساخت چهارضلعى است که سنگ قبرهاى قدیمى مکشوفه در محوطه بقعه حکایت از قدمت آن دارد که متولى حرم آن را در دیوار ضلع شمالى بقعه نصب نموده و ضریح آلومینیومى مرقد در سمت جنوب بقعه قرار گرفته است. زمین این زیارتگاه حدود چهار هکتار است.

این بنا در مجاورت بقعه سیّد زین العابدین در خیابان جمهورى واقع شده و از زیارتگاههاى معتبر شهرستان سارى و جزو آثار تاریخى این شهر بشمار مى آید.

قبل از بیان شخصیّتهاى مدفون در بقعه، خوب است اشاره اى به کتیبه هاى آن نمائیم تا بوسیله آن رد و اثباتى درباره مدفونان بقعه شود. زمین این زیارتگاه حدود پانصد مترمربع است.

در طومار متولیان دوران صفوى، صریحاً نوشته شده است که امامزاده یحیى سارى، معروف به امامزاده سلسله است و تولیت آن با شیخ ابراهیم مى باشد.⁽

در دوازده کیلومترى جنوب شهر سارى، پس از عبور از سمت چپ جاده پهنه کلا، در میان درختان آزادِ خارج روستا و نزدیک محدوده هتل بزرگ سالارده، بنا تازه ساخت ساده اى است که آن را امامزاده یحیى مى خوانند. از هویّت صاحب مرقد اطّلاعى حاصل نشد.

این بقعه در بیست و چهار کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، در روستاى تاکام، ابتداى جاده دودانگه در سر راه سارى به کیاسر واقع شده است.

بنایى قدیمى به ابعاد 5×6 متر شامل دو اتاق تو در توست. درب بقعه از جانب مشرق رو به رودخانه لاجیم باز مى شود. اتاقک کوچکى در جنوب دارد که جهت خادم تعبیه شده است. بام بقعه حلب سر و اخیراً انبارى نیز در کنار بقعه ساخته اند. صندوق مرقد چوبى و حدود شصت سال قبل ساخته شده است. زمین زیارتگاه حدود شش هزار مترمربع است که بخشى از آن توسّط مرغدارى امیرانى تصرّف شده است.

این بقعه در دو کیلومترى جنوب شهر سارى، در روستاى گلچینى قرار دارد.

بقعه اى ساده که شامل دو اتاق تو در تو است و در هر یک از اتاقها صورت قبرى مشاهده مى شود که گویند مجموعاً هفت نفر مدفون مى باشند. زمین این زیارتگاه حدود چهار و نیم هکتار است.

در انتهاى خیابان امامزاده عبّاس سارى، آبادى آزادگُلِه قرار دارد که اینک جزو شهر شده است. در مجاورت مسجد امام حسن مجتبى(علیه السلام)، مزار هشت ضلعى بر سکویى قرار دارد که از داخل به صورت دایره و درب آن از جانب جنوبى باز مى شود و بام آن حلب سر است. قبر امامزاده را به اندازه سى سانتى متر بالا آورده اند و پارچه سبزى روى آن انداخته اند.

این بقعه در شش کیلومترى شمال خاورى شهر سارى، در میان روستاى بالا گلما واقع شده است.

بنایى باشکوه و تازه ساخت که به شکل مربع به ابعاد 12×12 و کرسى بلند ساخته شده و دور تا دور را شانزده ستون جهت ایجاد ایوان تعبیه نموده اند. دو درب چوبى زیبا که به عنوان مدخل اصلى بقعه است در جانب شمال و جنوب قرار گرفته و بر روى آن کتیبه اى به شرح ذیل است: «این درب توسّط وارثین حاج نادعلى حسین پور ولاشدى فرزند محمّدقلى جهت نصب در حرم امامزاده هاشم و خواهر گرامیش بى بى هربانو(علیهما السلام) تهیّه گردیده است 1371 هـ . ش سازنده استاد احمدعلى مرادى».

این بقعه در سى و چهار کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، در ابتداى آبادى لارما و در میان قبرستان عمومى روستا و در کنار چشمه آبى روان قرار گرفته است.

بنایى تازه ساخت با بلوک به ابعاد 5×4 متر با سقفى کوتاه و بام پشم سیمان (ایرانیت) که در وسط آن صندوقى چوبى به طول دو و عرض یک متر قرار دارد. زمین زیارتگاه حدود دو هزار متر است.

این بقعه در بیست کیلومترى جنوب باختر کیاسر (مرکز بخش چهاردانگه) بر روى تپّه اى مشرف بر روستاى سعیدآباد و عَقِّه خیل واقع است.

بنایى تازه ساخت به شکل مستطیل به ابعاد 6×14 متر است و در کنار آن مسجدى بزرگ به ابعاد بیست و چهار متر در ده متر قرار دارد.