مزارات ایران و جهان اسلام

در چهارده کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، بر بالاى تپّه اى چهار مترى در کنار جاده منتهى به روستاى سلیم بهرام، بقعه امامزاده مهدى سلیم بهرام قرار دارد که اهالى از آن به عنوان سیّد مهدى یاد مى کنند.

در هیجده کیلومترى جنوب شهر سارى و در سمت راست جاده دودانگه، روستاى کوهستانى و سرسبز امره واقع شده که در آن یازده بقعه کوچک و بزرگ وجود دارد. یکى از آن بقاع متبرکه، بقعه امامزاده سیّد مهدى است که در حال ویران شدن است.

این بقعه پشت تکیه ى بزرگ در حال ساخت پنج تن واقع شده و از خشت و گل به ابعاد 4×4 متر است که بام آن حلب سر است. صندوقى چوبى در بقعه مشاهده مى شود که فاقد اثر هنرى است.

در هشت کیلومترى شمال خاورى شهر سارى، در گورستان عمومى روستا، دور درختى را سنگ چین نموده اند و گویند در اینجا امامزاده اى بنام سیّد مؤمن مدفون است. نه آثار قبرى در گذشته داشته و نه گزارشى در اوقاف به ثبت رسیده است.

در سى و پنج کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، زیارتگاه امامزاده موسى در ابتداى روستاى نقیب ده قرار دارد.

بناى امامزاده هشت ضلعى است که نمازخانه ایى مستطیل شکل مجاور آن مى باشد. گنبد بنا هشت ترک دارد و نورگیرى در وسط آن از جنس آلومینیوم تعبیه شده و شکل گنبد را به قیفى تبدیل نموده است.

این بقعه در نوزده کیلومترى شمال خاورى شهر سارى، در انتهاى روستا و در میان قبرستان عمومى و کنار رودخانه واقع شده است.

بنایى ساده به ابعاد 14×5 متر که بام آن پشم سیمان (ایرانیت) و درب آن از جانب شمال باز مى شود. این بقعه در سال 1370 به جاى بناى قدیمى که از خشت و گل بوده، ساخته شده است. بقعه شامل دو اتاق تو در توست که در اتاق اوّل قبرى کوچک و در اتاق دوّم قبر امامزاده موسى است که هشتاد سانتى متر بالا آورده اند و پارچه سبزى روى آن انداخته اند. زمین زیارتگاه حدود دو هزار مترمربع است.

در انتهاى خیابان شهداء شهرستان نکا، در میان گورستان عمومى، بقعه امامزاده سیّد مفید واقع شده است.

بنا به صورت مستطیل و به ابعاد 11×6 متر است که درب آن از جانب شرق باز مى شود. بقعه صورت قدیمى بودن خود را از دست نداده و شامل دو اتاق تو در تو است که اتاق اوّل شامل ایوان است که پس از عبور از این فضا به مرقد امامزاده مى رسیم که مقدارى پایین تر از ایوان بقعه واقع شده است. بر بالاى درب ورودى بقعه، پنجره مشبّک بسیار ظریف تعبیه شده که بخشهایى از آن از بین رفته است. شالوده بنا از خشت و گل است و پوشش بام آن حلب سر مى باشد.

در بیست و نه کیلومترى جنوب خاورى شهر نکا، در میان جنگلهاى «پسر استخر پشت»^([1]) «پارسل 287»^([2]) مزار ساده امامزاده مطلب قرار دارد که شامل اتاقى به طول و عرض پنج متر است که با چوب راش توسّط آقاى یارعلى اسماعیل پور ساخته شده و بام آن حلب سر است. اتاقکى در یکصد مترى بقعه است که جهت استراحت زوّار ساخته شده است. این بقعه اخیراً توسّط سارقان آثار باستانى به طمع بدست آوردن اشیاء عتیقه مورد حفارى غیرمجاز قرار گرفته و خسارتى به قبر امامزاده وارد کردند تا اینکه مجدداً قبر امامزاده توسّط بلوک و سیمان به اندازه شصت سانتیمتر بالا آورده شده و پارچه سبز روى آن نهاده اند.

در یک کیلومترى جنوب محمّد آباد (مرکز بخش دو دانگه)، سنگ قبرى در روستاى جعفر کلا بوده که در سال قبل اهالى بر روى آن بنایى ساده به شکل مربع به ابعاد 20/2×2 متر با بام پشم سیمان (ایرانیت) ساخته اند. در کنار بقعه نیز اتاقک کوچک دیگرى جهت استراحت بنا نموده اند. زمین زیارتگاه حدود دویست مترمربع است.

در هیجده کیلومترى جنوب شهر سارى و در سمت راست جاده دودانگه، روستاى سرسبز امره واقع شده که در آن یازده بقعه کوچک و بزرگ وجود دارد. یکى از آن بقاع متبرکه، بقعه ساده امامزاده سیّد مرتضى است که حدود پنجاه سال قبل بازسازى شده است.

بقعه شامل اتاق ساده اى به طول نه و عرض چهار متر است که قبر امامزاده در بیرون از این فضا و در کنار پنجره قرار گرفته و خراب شده و دور آن را دیوارکشى کوتاهى کردند و روى آن را پشم سیمان (ایرانیت) گذاشتند و قصد الحاق به اصل بقعه را دارند. زمین زیارتگاه حدود سیصد متر است و دور آن حصار شده است.

در چهل و دو کیلومترى جنوب خاورى شهر کیاسر (مرکز بخش چهار دانگه)، میان کوههاى گت چال، بازگیر، پدیم و در ده کیلومترى خارج از روستاى چالو، بقعه امامزاده مراد قرار دارد که مورد احترام و تقدیس اهالى منطقه است.

بقعه به شکل مستطیل و به ابعاد 12×9 متر است. درب آن از جانب شمال باز مى شود و سه پنجره در جنوب و مغرب و شرق دارد. شالوده بنا از سنگ و گل است و داخل آن گچ سفید و بام آن پشم سیمان (ایرانیت) است. صندوقى قدیمى بر روى مرقد نصب است که طول آن 20/1 و عرض آن یک و ارتفاع آن نیز یک متر است. زمین این زیارتگاه حدود صد و پنجاه مترمربع است.

این  کیلومترى شمال شهر جویبار، روبروى پاسگاه انتظامى و در میان گورستان محل واقع شده است.

بنایى تازه ساختِ مستطیل شکل به ابعاد 16×7 متر است که شامل دو اتاق تو در توست. دو درب از جانب شمال و جنوب به بقعه راه مى یابد. قبر امامزاده در اتاق بزرگتر قرار گرفته و صندوقى چوبى کوچکى به ارتفاع سى سانتى متر از قبر محافظت مى کند. بر روى بامِ پشم سیمانى (ایرانیت) مزار، گنبدى گرد به ارتفاع یک متر قرار داده اند. غسّالخانه، سرویسهاى بهداشتى در جنوب بقعه است. حیاط زیارتگاه حدود چهار هزار مترمربع است. تکیه اى توسّط حاج اصغر و حاجیه اولیاء غفارى بنام فرزند شهیدشان مهران، بنیان نهاده اند.

این بقعه در هفت کیلومترى باخترى شهر نکا، در ابتداى روستاى قلعه سر پایین و در مجاورت پیر تکیه حضرت ابوالفضل(علیه السلام) واقع است.

بنایى ساده به ابعاد 6×4 متر با بام پشم سیمان (ایرانیت) و درب آن از جانب شمال باز مى شود. مرقد امامزاده را به اندازه سى سانتى مر بالا آورده اند و پارچه سبز بر روى آن انداخته اند. زمین زیارتگاه بیش از هزار متر است و درخت آزاد تنومندى در مغرب بقعه در کنار چشمه شمسا استوار ایستاده است. سرویسهاى بهداشتى، آب گرم و سرد، مسجد قدیمى و تکیه بزرگ از دیگر امکانات موجود در صحن امامزاده است.

این بقعه در سى و هشت کیلومترى جنوب خاورى شهر نکا و بر روى کوههاى گچ چال و قنبربند روستاى پجت واقع است. حدود یک کیلومتر بعد از جاده اصلى سوچلما جادّه فرعى به مقدار دو کیلومتر به سوى جنگل کاندویه پیش مى رود و راه آن بسیار بد و مالرو است. اتاقکى به ابعاد 3×3 متر با بام حلب سر ساخته اند، معتقدند که سه تن از سادات در آنجا مدفونند.

در هفت کیلومترى خاورى محمّد آباد (مرکز بخش دو دانگه)، در انتهاى روستا، درخت بلوط تنومندى را نشان کردند و معتقدند که سیّدى بنام امامزاده على در آن محوطه به خاک سپرده شده که تاکنون ادّعاى آنان به اثبات نرسیده و صحّت آن مورد تردید است.

در هیجده کیلومترى جنوب شهر سارى، روستاى امره قرار گرفته و در این روستا یازده بقعه و زیارتگاه قرار دارد که یکى از آنها بقعه امامزاده محمّد ابراهیم است که جهت زیارت آن باید از منزل آقاى محمّد ابراهیم نیک بخت گذشت تا به صحن امامزاده که در پشت منزل وى است رسید.

این بقعه در نه کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، در آن سوى بلوار کشاورز و در میان انبوه درختان آزاد و قبرستان عمومى روستاى شکتا قرار گرفته است.

بقعه در انتهاى قبرستان واقع شده و به شکل مربع و مستطیل به ابعاد 5×7 متر است که شامل دو اتاق تو در توست که قبر امامزاده در اتاق دوّم قرار گرفته و صندوقى چوبى به طول دو و عرض یک و ارتفاع نود سانتى متر بر مرقد نصب است که بیش از صد سال قدمت دارد. سقف بنا چوبى و بام آن حلب سر است. زمین این زیارتگاه حدود پنج هکتار است.

این بقعه در هیجده کیلومترى جنوب شهر سارى، در میان انبوه درختان و در خارج از روستاى امره واقع شده است.

پس از عبور از جاده مخصوص روستاى امره، سمت چپ به جاده خاکى و ایست بازرسى جنگل مى رسیم، از اینجا تماماً راه خاکى است و به مسافت هفت کیلومتر در میان درختان سر به فلک کشیده و آواز دلنواز پرندگان، به سوى حرمى نورانى در قلب درختانِ باطراوت و استوار خواهیم رسید. زمین این زیارتگاه حدود دو هزار مترمربع است.

بناى قبلى امامزاده که از خشت و گل بوده و جزو آثار باستانى بشمار مى رفته را تخریب و بجاى آن بنایى مستحکم و زیبا ساخته اند. فرم اصلى بنا مستطیل شکل است که مربعى در داخل آن به عنوان فضاى مقصوره یا گنبد خانه براى قرارگیرى مزار امامزاده تعبیه شده است. این فضا به طول و عرض شش متر و ارتفاع آن نیز شش متر است و درب آن از جانب شمال باز مى شود. دو پنجره بزرگ در جانب غرب و جنوب بقعه تعبیه شده که جهت نورگیرى از آن استفاده مى نمایند. گنبد کلاه خودى بنا بسیار موزون به قطر شش و ارتفاع تقریبى هشت متر است که بر روى فضاى اصلى مقبره نشسته که توسّط چهار لچک که مقطع نقشه دایره را به هشت ضلعى تبدیل کرده اند به بنا متّصل است. گنبد از بیرون قیراندود (ایزوگام) و در آینده نزدیک کاشیکارى مى شود. نماى داخلى گنبد اندود گچ و سنگ است.

این بقعه در هیجده کیلومترى جنوب شهر سارى، در میان انبوه درختان و در خارج از روستاى امره واقع شده است.

پس از عبور از جاده مخصوص روستاى امره، سمت چپ به جاده خاکى و ایست بازرسى جنگل مى رسیم، از اینجا تماماً راه خاکى است و به مسافت هفت کیلومتر در میان درختان سر به فلک کشیده و آواز دلنواز پرندگان، به سوى حرمى نورانى در قلب درختانِ باطراوت و استوار خواهیم رسید. زمین این زیارتگاه حدود دو هزار مترمربع است.

این بقعه در محوطه کارخانه کاغذسازى در میان انبوه درختان قرار دارد. در پنجاه مترى آن، دکل فشار قوى برق واقع است که تمام آن را درختان آزاد پوشانده است.

بقعه شامل دو اتاق تو در توست که مدخل آن از جانب شمال است. اتاق اوّل به ابعاد 6×5 متر که دو پنجره در جانبین دارد و به عنوان شبستان از آن استفاده مى شود. اتاق دوّم که مرقد امامزاده در آن است به شکل مربع و به ابعاد 5×5 متر است که در وسط آن صندوق چوبى ظریفى قرار دارد که به صورت مشبّک و به شکل گهواره اى به طول دو و عرض یک و ارتفاع 60/1 سانتى متر است که اخیراً ساخته شده و پارچه سبز روى آن انداخته اند. بام بقعه پشم سیمان (ایرانیت) است.

این بقعه در دوازده کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، در میان قبرستان عمومى روستا واقع شده است.

بنایى مستطیل شکل به ابعاد 10×4 متر و شامل دو اتاق تو در توست که قبر امامزاده در اتاق کوچکتر قرار گرفته و فعلا بر روى آن پارچه سبزى انداخته اند. تمام بنا بر اثر آتش سوزى فرو ریخته و تنها اسکلت آن پیداست. زمین زیارتگاه حدود 4000 مترمربع است.