سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های ایران جهان اسلام (امامزاده ، بقعه، آرامگاه، مقبره، مزار، گنبد، تربت، مشهد، قدمگاه، مقام، زیارت، معرفی عالمان انساب، کتابشناسی مزارات و زیارت و انساب
این بقعه در چهارده کیلومترى شمال خاورى شهر سارى و در میان گورستان عمومى روستاى پاشاکلا واقع است.
در صحن بزرگِ مسجدِ جامعِ قریتین پاشاکلا، مزار کوچک امامزاده ابراهیم و مهدى به شکل مربع به ابعاد 6×4 متر با بام پشم سیمان (ایرانیت) قرار دارد که بر بالاى آن گنبد شلجمى کوچکى کار گذاشته اند.
در بیست و هفت کیلومترى شمال خاورى شهر سارى، روستاى بزمین آباد قرار گرفته است. در انتهاى روستا پس از عبور از باغات مرکّبات، قبرستان بزرگى قرار دارد. در وسطِ قبرستان، زیارتگاه امامزاده عبدالله واقع است که از احترام ویژه اى در نزد اهالى برخوردار مى باشد.
بناى آرامگاه به صورت برجى استوانه اى و گنبدى مخروطى به ارتفاع چهار متر است که شباهت زیادى به بناهاى ساخته شده در قرون هشت و نه دارد. ولى با توجّه به تکنیک ساخت بنا و ضعف کلى موجود در سازه بنا احتمالا احداث بنا در ادوار بعد یعنى پس از قرن ده و توسّط مردم عادى بوده است. بدنه برج پوشیده از اندودى خاکسترى از جنس ساروج بوده و در قسمت ورودى نمازخانه اى جدید احداث شده است.
در نوشته ى سر درب اصلى حرم، تعمیرات و الحاقات حرم را مربوط به سال 1358 هـ . ش ذکر نموده است. این تعمیرات شامل دو اتاق تو در تو به ابعاد 4×5 متر و 4×6 متر است که پس از عبور از این دو اتاق به مزار امامزاده راه مى یابند.
قبر امامزاده درست در وسط برج قرار گرفته و به اندازه شصت سانتى متر بالا آورده اند و روى آن را با پارچه سبز پوشانیده اند.
با توجّه به ساختار ضعیف بناى آرامگاه و زلزله هاى گذشته، ترکهاى زیادى در قسمتهاى مختلف بنا مشاهده مى گردد که در صورت عدم رسیدگى به موقع باعث تخریب بنا خواهد شد. همچنین رویش گیاهان خودرو روى گنبد باعث نفوذ رطوبت به داخل برج گشته که آثار آن به صورت لکه هاى تیره رنگ در سطح زیرین گنبد قابل رویت مى باشد. زمین زیارتگاه حدود یک هکتار است و آنچه بیشتر از همه جلب توجّه مى کنند، درختى به قطر چهار متر در وسط حیاط قرار دارد که بسیار بزرگ و شکوهمند است. در میان ریشه ها و تنه ى خشک آن شمع روشن مى کنند. در جانب جنوب بقعه غسّالخانه و سرویسهاى بهداشتى قرار دارد که نیاز به تعمیرات جدّى است.
برخى خفته در مزار را به جهت تشابه این مرقد با دیگر مزارات سادات مرعشى، از مرعشیان برشمرده اند که دلیل قطعى نمى توان بر آن اقامه نمود. از طرفى پیرانِ محل، خفته در مزار را امامزاده عبدالله و معروف به ابوهاشم مى دانند که منظور کنیه امامزاده است که بر نام او غلبه کرده است. اگر این شهرت محلى صحیح باشد شخصیّت مدفون در بقعه باید سیّد عبدالله ابوهاشم بن زید بن محمّد بن یحیى بن محمّد الأعلم بن عبیدالله بن محمّد بن عبدالرحمن الشجرى بن القاسم بن الحسن بن زید بن امام حسن(علیه السلام) باشد زیرا علاوه بر اینکه نام او عبدالله است کنیه ى او نیز ابوهاشم است.
امام فخر رازى پدر سیّد عبدالله یعنى زید را نقیب و سرپرست سادات سارى برشمرده و مى نویسد او دو فرزند به اسامى حسن و ابوهاشم عبدالله داشته است.([1])
ابوطالب مروزى، دیگر عالم انساب، همین قول را پذیرفته و مى نویسد: «له أعقاب بها کثیرة فیهم رؤسا و نقباء و له أخ یسمى الحسین الرسول له ولدان اعقبا بربحة. یعنى براى زید نسل زیادى در سارى بودند که برخى از آنان از بزرگان و سرپرست سادات بودند. براى زید برادرى بنام حسین رسول است که دو فرزند داشت که داراى نسل بودند و در ربحه مى زیسته اند.([2])
علامه کمونه زید را نقیب سارى ذکر نموده و براى او نیز دو فرزند به اسامى حسن و عبدالله ابوهاشم قایل شده است. او همچنین مى نویسد: سیّد عبدالله ابوهاشم، پس از پدر نقابت سادات سارى را به عهده داشته است.([3])
از آنجاییکه روستاى بزمین آباد در مجاورت روستاى زید سفلى و علیا قرار دارد، ما را به این نکته رهنمون مى سزاد که در گذشته به خاطر سکونت زید بن محمّد بن یحیى بن محمّد اعلم حسنى در این روستا بنام او خوانده شده. و اینک به همان نام شهرت دارد([4]). از اینرو مدفون بودن فرزند زید یعنى سیّد عبدالله ابوهاشم در مزار کنونى خالى از حقیقت نیست. اما متأسّفانه در منابع موجود از تاریخ وفات او هیچ ذکرى به میان نیامده است. نقابت او بر سادات و موروثى شدن این منصب معنوى در میان خاندان او، حکایت از موقعیّت اجتماعى و زهد و تقوى او دارد.
این بقعه در دوازده کیلومترى خاورى محمّد آباد (مرکز بخش دو دانگه)، مقابل قبرستان عمومى روستاى پارت کلا واقع شده است.
بنایى نسبتاً قدیمى به شکل مستطیل و به ابعاد 10×5 متر، با پوشش بام حلب سر و شامل دو اتاق تو در توست که اتاق اوّل به عنوان شبستان یا نمازخانه استفاده مى شود که ابعاد آن 2×5 متر مى باشد. اتاق دوّم که مرقد امامزاده در آن است، صورت دو قبر در آن نمایان مى باشد و سیّد ابراهیم و مهدى را برادر همدیگر مى دانند.
این بقعه در نُه کیلومترى شمال خاورى نکا در میان گورستان محل، پس از عبور ردیفى از درختان سرو به بقعه امامزاده عبدالله خواهیم رسید که در میان درختان بلند آزاد محصور شده است.
بنایى مستطیل شکل به ابعاد 16×5 متر است که شامل دو اتاق تو در توست. دو درب در جانب مغرب و مشرق دارد و هشت پنجره نیز در اتاق تعبیه شده است. قبر امامزاده در اتاق کوچکى قرار دارد و با آجر و سیمان آن را بالا آورده و طول دو و عرض 20/1 و اتفاع 30/1 سانتى متر ساخته اند و بر روى آن پارچه هاى سبز انداخته اند. بام بنا سفال سر است و اخیراً تعمیراتى در آن صورت گرفته اما هنوز از لایه هاى سقف باران مى چکد. کف و دیوارهاى داخل حرم موزائیک و جدار خارجى با سنگ مرمر تزیین شده است. زمین زیارتگاه حدود چهار هزار مترمربع است.
متاسفانه از هویّت صاحب مرقد اطّلاعى حاصل نشد و اهالى خود نیز تاریخچه اى از آن نداشته اند. قدیمى ترین کتیبه موجود در بقعه متعلّق به سال 860 هـ . ق (عهد مرعشیان) است که بر روى یکى از درهاى آن تعبیه شده است.
در هیجده کیلومترى جنوب شهر سارى و در سمت راست جاده دودانگه، روستاى سرسبز و زیباى امره واقع شده که در آن یازده بقعه کوچک و بزرگ وجود دارد. یکى از آن بقاع متبرکه که اخیراً بازسازى شده است، بقعه امامزاده سیّد عبدالله مى باشد که بنایى تازه ساخت با ایوانى کوچک و دو اتاق تو در تو است و مدخل اصلى آن از جانب شمال باز مى شود، سقف بقعه پشم سیمان (ایرانیت) است.
قبر امامزاده در اتاق اوّل سمت چپ واقع شده و کمى بالاتر از آن قبر دیگرى است که متعلّق به فرزند او سیّد محمّد بن عبدالله است. بر روى هر دو قبر صندوق چوبى تازه ساختى قرار دارد.
زمین زیارتگاه حدود پانصد متر است و قبور کسان اهالى روستا در صحن آن قرار دارد. به گفته اهالى مادر سیّد محمّد و همسر سیّد عبدالله در کنار وى مدفون هستند که به سیّده ذریّه خانم شهرت دارد.
این بقعه در چهار کیلومترى خاورى شهر سارى، در حدود 5/1 کیلومترى جاده اصلى نکا به سارى، در میان قبرستان عمومى روستاى آب بندانسر قرار دارد.
بقعه به شکل مستطیل به ابعاد 15×8 متر که درب آن از جانب مشرق باز مى شود. در سه جهت بقعه پنجره هایى تعبیه کرده اند و قبر امامزاده در انتهاى بقعه قرار گرفته و صندوقى چوبى به طول دو و عرض 20/1 و ارتفاع 30/1 سانتى متر از مرقد محافظت مى کند.
بجهت واقع شدن بقعه بر روى تپّه اى کوتاه، توسّط هفت پلکان به بقعه راه مى یابد. در داخل بقعه قبر یکى از شهداى جنگ تحمیلى و قبور چند تن از مؤمنین مشاهده مى شود.
زمین زیارتگاه حدود چهار هزار و دویست مترمربع مى باشد و چندین اصله درخت آزاد مشاهده مى شود.
در هفت کیلومترى شمال شهر سارى، روستاى فیروزکنده واقع است که به دو قسمت بالا و پایین تقسیم شده است. در پایین محله روستاى فیروزکنده، زیارتگاه امامزاده ابراهیم و اسماعیل قرار گرفته است.
بناى قبلى امامزاده که از خشت و گل بوده را حدود هشت سال قبل تخریب و بجاى آن بناى جدیدِ مربع شکلى به ابعاد شانزده متر ساخته اند که در وسط آن صندوق چوبى به طول دو و عرض یک و ارتفاع 10/1 سانتى متر قرار دارد که متعلّق به حدود پنجاه سال قبل است. در بالاى این فضا، گنبد هرمى چهار ترک بنا به ارتفاع تقریبى پنج متر واقع شده که فاقد هر گونه تزیین است. زمین زیارتگاه حدود پنج هزار متر مربع است و دو طرف آن قبور مؤمنین قرار دارد و بقعه ى امامزاده در منتهى الیه این صحن واقع شده است.
در پنجاه کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، در میان کوههاى ناجم روستاى ورنام سفلى قرار دارد. در کنار حسینیه یا مسجد محل، دور درخت بسیار تنومندى را با چوب نشان و نرده کشیده اند و قایل به مدفون بودن امامزاده اى هستند. ظاهراً در گذشته نزدیک درخت بقعه اى برپا بوده که تخریب شده است.([1])
از صحّت و سقم این مزار و اینکه آیا واقعاً کسى در اینجا مدفون است آگاهى نیست. ظاهراً در مازندران هر جا که درخت تنومندى یافت شود مورد تقدیس و احترام اهالى است و این در شهرستان سارى به یک واقعیّت مبدّل شده است.
این بقعه در چهارده کیلومترى شمال خاورى شهر جویبار و در وسط روستاى عباسعلى کَش، میان گورستان عمومى محل واقع است.
بقعه هشت ضلعى تازه ساخت است که هر یک از اظلاع آن 4 و 8 متر و درب آن از جانب شمال باز مى شود و پنجره هایى جهت نورگیرى در سه جهت دارد. در جلوى بقعه مسجد بزرگى احداث نموده اند که ابعاد آن 22×10 متر است و دربى به حرم امامزاده تعبیه نموده اند.
بر بالاى بقعه، گنبد هرمى به ارتفاع پنج متر است که با حلب زرد مزیّن گشته و در مرکز آن گنبدى شلجمى به ارتفاع دو متر نصب نموده اند. در زیر همین گنبد قبر امامزاده قرار دارد که توسّط ضریح آلومینیومى از مرقد محافظت مى شود.
زمین زیارتگاه حدود سه هزار متر مربع است و بقعه و مسجد کرسى بلند است که به اندازه شصت سانتى متر از سطح حیات بلندتر و توسّط چهار پلکان به آن راه مى یابد. سرویسهاى بهداشتى در منتهى الیه حیاط قرار دارد و بسیار مرتب است.
شخصیّت مدفون در بقعه از دیرباز عباسعلى شهرت داشته حتّى نام روستا از نام امامزاده برگرفته شده است.
این بقعه در دوازده کیلومترى جنوب محمّد آباد (مرکز بخش دو دانگه)، در مرتفع ترین جاى روستاى میانا، در مسیر جاده میانا به سنگده، بر روى تپّه اى مشرف به روستاى میانا و پاجى، با چشم انداز فوق العاده زیبا و دیدنى و وصف نشدنى واقع شده است
این بقعه در چهل و یک کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، در جاده چهاردانگه و خارج از روستاى سرخ ولیک بر روى تپّه اى واقع شده که چشم انداز آن فوق العاده زیباست.
بناى قبلى که از خشت و گل بوده را تخریب و بجاى آن بنایى هشت ضلعى با بام پشم سیمان (ایرانیت) در حال ساخت است. هر یک از اضلاع بقعه چهار متر و چندین پنجره در جهت هاى مختلف دارد. ایوان کوچکى به ابعاد 3×2 متر در جلوى بقعه احداث شده که به عنوان مدخل حرم از آن استفاده مى شود و درب آن از جانب مغرب باز مى شود. زمین این زیارتگاه حدود دویست متر مربع مى باشد.
این بقعه در چهل و یک کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، در جاده چهاردانگه و خارج از روستاى سرخ ولیک بر روى تپّه اى واقع شده که چشم انداز آن فوق العاده زیباست.
بناى قبلى که از خشت و گل بوده را تخریب و بجاى آن بنایى هشت ضلعى با بام پشم سیمان (ایرانیت) در حال ساخت است. هر یک از اضلاع بقعه چهار متر و چندین پنجره در جهت هاى مختلف دارد. ایوان کوچکى به ابعاد 3×2 متر در جلوى بقعه احداث شده که به عنوان مدخل حرم از آن استفاده مى شود و درب آن از جانب مغرب باز مى شود. زمین این زیارتگاه حدود دویست متر مربع مى باشد.
به احتمال قوى او سیّد عبّاس بن ابراهیم العطّار بن على بن عبدالرحمن الشجرى بن قاسم بن حسن بن زید بن امام حسن(علیه السلام) است که در دستگاه حسن بن زید داعى از موقعیّت ممتازى برخوردار بوده است. وفات او باید در دهه ى آخر قرن سوّم هجرى باشد. شرح حال او و پدرش سیّد ابراهیم مدفون در سوچلما به تفصیل در این کتاب آمده است.([1])
این بقعه ى زیبا در هیجده کیلومترى شهر محمّد آباد (مرکز بخش دو دانگه)، در خارج از روستاى مسکوپا و در میان جنگل واقع شده است. زمین این زیارتگاه حدود هزار متر مربع است که درختان آزاد زیادى در آن مشاهده مى شود.
بقعه از بیرون مربع و از داخل پنج ضلعى است. ایوان کوچکى با شش ستون چوبى آلت دار تعبیه نموده اند که بر روى آن شیر سرهاى افقى بارگاه به شکل ماهرانه اى چیده شده است. اشعار محتشم کاشانى از ابتداى سقف ایوان، تا آخرین ستون، به شکل لوزى سر تا سر ایوان و سپس در ابتداى سقف بکار رفته است.
این بقعه در نُه کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، در مرتفع ترین جاى روستاى مرمت، در میان باغات مرکّبات واقع شده و چشم انداز آن فوق العاده زیباست
بنایى تازه ساخت، به شکل مستطیل و به ابعاد 9×5 متر است که بر بالاى آن گنبدى هرمى به ارتفاع حدود چهار متر قرار دارد. درب بقعه از جانب جنوب باز مى شود و بام بنا نیز پشم سیمان (ایرانیت) است. صندوقى چوبى از قبر محافظت مى کند که ارزش هنرى ندارد.
در پانزده کیلومترى شمال خاورى قائمشهر، و بیست و هفت کیلومترى شهر سارى، روستاى بزرگ و سرسبز ماچک پشت واقع است. در میان گورستان عمومى روستا و گلزار شهداى این آبادى، بقعه ى کوچک و قدیمى امامزاده ابراهیم، معروف به سه تن، قرار دارد که در نزد اهالى از احترام و قداست قابل توجهى برخوردار است.
بنا به شکل مربع به ابعاد پنج متر است که جلوى آن مسقّف و روباز و به شکل ایوان است که درب بقعه از همین ایوان باز مى شود.
این بقعه در پانزده کیلومترى شمال باخترى سارى، در میان گورستان عمومى روستاى گالش کلا واقع شده است.
بنایى تازه ساخت به شکل مستطیل به ابعاد 21×10 متر است که توسّط یازده پلکان به فضاى اوّل آن که به عنوان مسجد استفاده مى شود راه مى یابد و سپس درى به بقعه اصلى که مرقد امامزاده در آن است تعبیه نموده اند. بقعه شامل دو اتاق تو در تو است و چندین پنجره جهت نورگیرى دارد و پوشش بام آن حلب سر است. صندوق بلند چوبى بر روى قبر نهاده اند تا از مرقد محافظت شود که هیچ اثر هنرى ندارد.
این بقعه در چهل و پنج کیلومترى جنوب خاورى شهر نکا، در بالاى کوههاى روستاى سوچلما واقع شده و چشم انداز آن فوق العاده زیبا و دیدنى است، جز اینکه بیش از پانزده کیلومتر جاده خاکى دارد و در فصل زمستان تردد به آن امکان پذیر نیست.
بناى قبلى که از خشت و گل بوده را تخریب و به جاى آن بنایى ساده با بلوک سیمانى در سال 1380 هـ . ش ساخته اند. بام بقعه پشم سیمان (ایرانیت) و درب آن از جانب جنوب غربى باز مى شود. به جهت کرسى بلند بودن بقعه، توسّط چهار پلکان به حرم راه مى یابد. قبر امامزاده را در سه طبقه تعبیه نموده اند و دور آن را صندوقى به ابعاد دو در یک و بیست سانتى متر به ارتفاع یک و ده سانتى متر گذاشته اند.
این بقعه در بیست کیلومترى جنوب کیاسر (مرکز بخش چهار دانگه) بعد از روستاى ایلال و آغوز گله و در خارج روستاى سواسره واقع شده است.
در کوچه اى که حوزه علمیّه بزرگ امیرالمؤمنین (علیه السلام) در آن قرار دارد، پس از عبور از یک کیلومتر جاده ى بد خاکى، به بقعه تازه ساخت ساده اى مى رسیم که به ابعاد هفت در شش متر و شامل دو اتاق تو در تو است، قبر امامزاده بدون هیچ تزیینى در اتاق دوّم قرار گرفته که پارچه هاى سبز روى آن انداخته اند. بام بقعه پشم سیمان (ایرانیت) است و هیچ امکانات رفاهى در آن یافت نمى شود. چشم انداز بقعه فوق العاده زیبا است.
بناى ساده اى در انتهاى روستاى سنگ ریزه و در میان انبوه درختان آزاد، که ارتفاع برخى از آنها به بیش از چهل متر مى رسد، واقع شده است.
بقعه به صورت مربع مستطیل و شامل دو اتاق تودرتو است که مدفن امامزاده در وسط اتاق دوّم قرار دارد. پوشش بام بقعه حلب سر و جلوى آن را با استفاده از آهن و پشم سیمان (ایرانیت) تبدیل به ایوان نموده اند.
به جهت ارتفاع بلند درختان و شاخه و برگهاى زیاد آن، نور خورشید به ندرت به سطح همکف زمین مى رسد، همین امر باعث شده که تمام صحن هزار مترى حرم، سایه بانى براى زوّار باشد.
متأسّفانه از هویّت صاحب مرقد اطّلاع دقیقى حاصل نشد و اهالى او را از نوادگان امام موسى کاظم(علیه السلام) مى دانند و براى وى احترام فوق العاده اى قائل اند.
این بقعه در هفت کیلومترى جنوب باخترى شهر سارى، در خارج روستاى رود پشت و در میان درختان آزاد واقع شده است.
بنایى مستطیل شکل به ابعاد هفده در شش متر در دست ساخت است و زمین زیارتگاه حدود هزار مترمربع مى باشد. از هویّت خفته در آن اطّلاعى حاصل نشد.
طراح وبلاگ: سید محمد علوی زاده
احمد مرداوی خزرجی
در جواب آقای برهانی دمت گرم عالی جواب دادی