مزارات ایران و جهان اسلام

این آرامگاه در بیرون دروازة چهل دختران نایین واقع و بزرگترین مزار شهر نایین است. مجموعة بناى امامزاده، شامل بقعه، صحن، مدرسه و حمام مى‏شود. بر روى محور عرضى امامزاده، گنبدخانه‏اى به شکل هشت ضلعى قرار دارد که با ضمایم خود، فضایى چلیپایى به وجود آورده است. گنبدخانه، داراى گنبد دو پوش مرتفعى است که با کاشى آبى زینت یافته و فضاى داخلى آن نیز داراى کاربندى و نقّاشى روى گچ است. در وسط گنبد خانه، مرقد مطهّر به ارتفاع 5/1 متر با ضریحى قدیمى و فولادین واقع است. حرم وسیع امامزاده دارای چهار در می‌باشد. در جنوبى، مشرف به صحن مخروبة زنانه است و در شمالى به ایوان باز مى‏شود. در غربى نیز به رواق و کفش‏کن و صحن اصلى امامزاده باز مى‏ شود.

این گنبد در مظهر چشمة سلطان حسین و در مجاورت مشهد اردهال قرار دارد. بناى مزبور داراى بقعه، گنبد، رواق و صحن است و به نظر مى‏رسد به اوایل دورة صفوى تعلق داشته باشد.

بناى بقعه، مربّع و بدون شاه‏نشین و سکو است که طول هر ضلع آن، شش متر با ارتفاع نُه متر است و از هر ضلع، درى به خارج گشوده مى‏شود. در گوشه‏هاى بالاى بنا، با تعبیة نیم طاقى‏هایى، نقشة چهار ضلعى به فلکه‏اى تبدیل شده و پاکار گنبد هرمى شکل به ارتفاع 12 متر بر آن قرار گرفته است.

این آرامگاه در محلّة چمبلان (سنبلان ـ سنبلستان) از محلات قدیمى شهر اصفهان ـ و در مجاورت محلّة کهنسال دردشت واقع و آرامگاه دو تن به نام ابراهیم بطحا و زین‏ العابدین است که از امامزاده‏هاى معتبر اصفهان به شمار مى ‏آیند.

این آرامگاه در محلان (سنبلان ـ سنبلستان) از محلات قدیمى شهر اصفهان ـ و در مجاورت محلّة کهنسال دردشت واقع و آرامگاه دو تن به نام ابراهیم بطحا و زین‏العابدین است که از امامزاده‏هاى معتبر اصفهان به شمار مى‏آیند.

بقعة این امامزاده در 12 کیلومترى جادّة آسفالتة نطنز ـ کاشان و در کنارة شرقى کوچه‏اى شمالى جنوبى از روستاى کمجان واقع شده که نخست به مسجد پاى سنگ سیاه مشهور بود.

بنا، رو به سوى غرب است و داراى نماى آجرى مى‏باشد. پیرامون بام به صورت مشبّک آجرى است. کنارة در ورودى اصلى، درخت نارون کهنسالى قرار دارد که بر بخشى از فضاى کوچه سایه افکنده است.

بقعة این امامزاده در بازار کاشان و بعد از بقعة شاه یلان واقع شده است و به «شاهزاده ایوب» شهرت دارد.

بنایى ساده از خشت و گل با طاق ضربى و رومى و مجموع مساحت آن حدود سى متر مى‏باشد و درِ آن از جانب جنوب باز مى‏شود. اخیراً دیوار بقعه کاشى‏کارى شده و قدمت زیارتگاه به حدود 150 سال مى‏رسد. درِ ورودى آن چوبى و داراى کتیبه‏اى به این شرح است: «بقعة متبرّکة امامزاده ایّوب بن موسى بن جعفر(ع)، زیارت شاهزاده ایّوب، عمل سیّد احمد نجّار و عمل سیّد احمد سعادتیان». در مجاورت بقعه، حسینیّة بزرگ روبازى است که متأسّفانه در حال تخریب مى‏باشد. بر روى مرقد، صندوق چوبى مشبّکى نصب شده است.

بقعة این امامزادگان در خیابان امام حسین(ع) شهر آران و در مجاورت کارخانة برق سابق این شهر قرار دارد.

بقعه، بنایى از خشت و گل و شامل ایوان بلند، گنبد و حرم است. ایوان بقعه رو به جانب شمال قرار دارد و به ابعاد 4×6 و ارتفاع بیش از شش متر و داراى طاق رومى است. پس از عبور از این فضا، به حرم امامزاده راه مى‏یابیم که به صورت مستطیل و به ابعاد 8×10 متر و داراى چهار سکوی کوتاه است که در مرکز آن گنبد عرقچینى هشت پَر قرار دارد و با آجر ساخته شده است. قطر گنبد حدود چهار متر و در زیر آن ضریح آهنى با ورق آلومینیومى به ابعاد 80/2×40/2 متر نصب مى‏باشد. در شمال بقعه، درى به خارج آن‏که به صحن منتهى مى‏شود تعبیه شده است.

بقعة این امامزادگان در حدود 14 کیلومترى جادّة آسفالتة کاشان ـ نطنز، در میان روستاى سرسبز و چشمگیر برز قرار دارد.

فضاى داخلى امامزاده به ابعاد 40/10×30/14 متر مربّع مى‏باشد که سقف و ستون هاى سیزده‌گانة آن به مانند ابیانه، از چوب ساخته شده است. از ستون هاى موجود چوبى، دَه عدد آن هشت ضلعى و با قطر متوسّط 16/1 متر که فاصلة آن‏ها از یکدیگر 90/2 متر است، می‌باشد و بسیار قدیمى به نظر مى‏رسد.

بقعة این امامزاده در میان قبرستان عمومى روستاى هفتشویه واقع شده و به جهت آن‏که در ده مترى آن، بقعة امامزاده ابراهیم قرار دارد، به امامزاده دو قلوها معروف است.

بنا از خشت و گل ساخته شده و ابعاد آن 7×7 متر مى‏باشد. درِ بقعه، از جانب مشرق باز مى‏شود که حدود یک متر از کف صحن و قبرستان ارتفاع دارد و توسّط چهار پلّکان به آن مى‏رسد. بر فراز بقعه، گنبد عرقچینى به ارتفاع دو متر قرار دارد که نماى آن کاه و گل است.

از شخصیّت مدفون در بقعه اطّلاعى حاصل نشد، جز این‏که اهالى او را برادر امامزاده ابراهیم مى‏دانند.

بقعة با شکوه این امامزاده در محلّى به همین نام، در خیابان هاتف شهر اصفهان واقع شده و به «اسماعیل دیباج» مشهور است.

مقبره‌ی امامزاده اسماعیل در محلة گلبهار واقع شده است یعنی در مجاورت اوّلین مسجدی که در زمان خلافت امیرالمؤمنین علی ساخته شده و نیز جایی که مرقد شیعیان نبی ساخته شده بود. بنابراین معلوم مى‏گردد که مرقد امامزاده اسماعیل به جهت قرار گرفتن کنار قدیمى‏ترین مسجد اصفهان و قبر حضرت شعیاى نبى(ع) از دیرباز مورد توجّه بوده، و یک مجموعة دینى با شکوهى را تشکیل مى‏داده است.

بقعة این امامزادگان در شهر محمّد آباد کویر «سفیدشهر» از توابع شهرستان آران و بیدگل واقع شده است.

بناى قدیمى آن‏که از خشت و گل بود، در حدود دو سال قبل تخریب گردید و به جاى آن بناى کنوى که به ابعاد 12×12 متر است ساخته شد. ایوان و مدخلى در جانب مغرب دارد و در سه جهت دیگر درى به داخل بقعه باز مى‏شود. در وسط بقعه، به فاصلة شش متر از یکدیگر، چهار ستون جهت برقرارى سقف تعبیه شده و در میان آن ضریح چوبى مشبّک امامزاده به ابعاد 2×10/2 متر از مرقد محافظت مى‏کند. در شمال مرقد، مسجد بزرگى احداث گردیده که قرینة آن در جنوب بقعه تعبیه خواهد شد.

بقعة این امامزادگان در محلّه بازار شهر آران قرار دارد و مشهور به «شاهزاده اسحاق و شاهزاده اسماعیل» می‌باشد.

بنا، نسبتاً قدیمى و شامل ایوان، گنبد، صحن و ضریح مى‏باشد. ایوان بقعه که به عنوان مدخل اصلى است، جانب شمال واقع شده و ابعاد آن 2×8 و ارتفاع شش متر مى‏باشد که با کاشى‏هاى مختلف در زمینة گل و بوته تزیین گردیده و بالاى آن کتیبه‏اى به نام شاهزاده اسماعیل نقش بسته است. در جانبین ایوان، دو اتاق کوچک به ابعاد 3×3 متر تعبیه شده و بر بالاى ایوان نیز دو منارة بلند به ارتفاع تقریبى 15 متر احداث گردیده و بعضى از کاشى‏هاى تزیینى آن فرو ریخته است.

بقعة باشکوه این امامزاده در محلّة آسنجان شهر اصفهان و در خیابان پروین اعتصامى قرار دارد و مورد توجّه اهالى است.

بقعه، بنایى مجلّل و داراى سردر، صحن، حرم و ضریح مى‏باشد. سردر بقعه، در ابتداى صحن واقع شده که سراسر با کاشى‏هاى زیباى لاجوردى در زمینة گل و بوته تزیین شده و ارتفاع آن حدود هفت متر است. در جانبین این سردر، دو گلدسته احداث گردیده که ارتفاع آن بیش از 14 متر مى‏باشد و با کاشى‏هاى مختلف تزیین شده است. بر بالاى سردر ورودى، کاشى کتیبة ذیل به چشم مى‏خورد: «صحن مطهّر حضرت امامزاده اسحاق بن موسى بن جعفر(ع) تاریخ 1425 هـ . ق، بانى کاشى‏کارى حاج اصغر شاهى».

بقعة با شکوه این امامزاده در خیابان جى، اوّل شهر خوراسگان واقع شده است.

بنایى با شکوه و مجلّل که شامل سردر، ایوان، گنبد، حرم و ضریح است، می‌باشد. سردر بقعه به اندارة سه پلّکان از کف خیابان ارتفاع دارد و شامل ایوانى به ابعاد 4×6 و ارتفاع بیش از هشت متر است که داراى مقرنس کارى و کاشى‏کارى‏هاى ظریف مى‏باشد. بالاى در چوبى آن، کتیبة ذیل نوشته شده است: «مرقد مطهّر امامزاده اسحاق بن موسى بن جعفر(ع) تأسیس 1383 هـ . ش. سازندة در محمّد على قضاوى، خطّ ظهیرالاسلام، ساخت 1385 هـ . ش».

بقعة این امامزاده مقابل درِ مسجد جامع شهرستان نوش آباد از توابع شهر آران و بیدگل قرار دارد.

مجموعه، بنایى قدیمى از خشت و گل است که ظاهراً متعلّق به دورة قاجاریّه مى‏باشد. درِ بقعه مقابل مسجد جامع باز مى‏شود. ایوان بنا رو به جانب شمال و به ابعاد 4×6 و ارتفاع آن حدود شش متر است و مختصرى کاشى‏کارى دارد. مقابل ایوان، صحن حدود سیصد مترى مى‏باشد که در آن یک واحد منزل کوچک، جهت نگهبان احداث شده است. جانب غرب بقعه، با خرید دو واحد از منازل مسکونى، قصد اضافه کردن شبستانى به مساحت حدود چهار صد متر به حرم را دارند.

در هفت کیلومترى شمال شرقى شهر نطنز، به فاصلة کوتاهى از جادّة آسفالتة مرکز شهر به بادرود، در مشرق دهکدة خفر و بر فراز تپّه‏اى زیبا، گنبدى آجرى و مخروطى شکل به چشم مى‏خورد که معروف به آرامگاه احمد بن شاهزاده محسن بن امام زین‏العابدین(ع) است و به «امامزاده خَفر» مشهور است.

بناى آرامگاه از یک چهار طاقى میانى، چهار طاق‏نما در چهار سمت و دو ورودى شرقى و جنوبى که بر تختگاهى بنا شده، تشکیل گردیده است. نماى بیرونى آن عبارت از ایوانى در وسط و دو طاق‏نماى کوچک در طرفین می‌باشد که در چهار سمت قرینه سازى شده است. گنبد داخلى از نوع طاق ضربى و دیوارها و سقف با اندود گچ سفید شده‏اند. ضریح چوبى آن از نوع مشبّک و به اندازة 5/2×20/1 و بلندى 60/1 متر مى‏باشد که در سمت شمال شرقى آن دریچه‏اى قرار دارد.

فهرست منابع تخصصی عراق که در کتاب زیارتگاه‌های عراق استفاده شده است

الف) عربی

بقعة این امامزاده در سه کیلومترى غرب شهر نطنز و در اوایل روستاى اوره قرار دارد و به «سلطان سیّد احمد» مشهور است. مشهور است که خفتگان در این بقعه، سلطان احمد و سلطان محمود، فرزندان عبداللَّه بن امام محمّدباقر(ع) و سلطان اسماعیل و سلطان ابوالقاسم، فرزندان اسحاق بن امام موسى

کاظم(ع) مى‏باشند.

تصاویر بیشتر در ادامه

بقعة این امامزاده در میان روستاى بزرگ وادقان و مقابل مسجد جامع آن واقع است

این بنا، بنایى قدیمى متعلّق به دورة صفویّه مى‏باشد که در زمان قاجاریّه مرمّت شد و ضریح چوبى مشبّک که کار استاد على نجّار وادقانى در سنه 1262 هـ . ق است، اکنون تنها اثر باقى ماندة این بناست. بناى قبلى به جهت فرسودگى در سالیان اخیر تخریب شد و به جاى آن بناى باشکوهى در زیر بناى حدود 600 متر در حال ساخت مى‏باشد.

بقعة با شکوه و زیباى این امامزاده در دامنة کوهى در انتهاى روستاى چشمه و در حدود 17 کیلومترى شهر نجف آباد با چشم‏انداز فوق العاده زیبا و دیدنى واقع شده است.

بنایى نسبتاً نوساز که از سه فضاى متّصل به هم تشکیل یافته و جمع کلّ مساحت بقعه 15000 متر مربّع می‌باشد. زیر بنای امامزاده حدود سه هزار مترمربّع است. فضاى نخست، ایوان بلند بقعه مى‏باشد که رو به جانب شمال، به ابعاد 8×9 و ارتفاع 12 متر مى‏باشد. در جانبین ایوان، دو گلدسته در حال احداث است. براى رسیدن به ایوان، نُه پلّکان راه دارد. مقابل ایوان، حوض آب بزرگى احداث شده که طراوت خاصّى به صحن داده است و ماهى‏هاى داخل آن‏که بیش از چهل سانتى‏متر طول دارند، مورد توجّه زوّار قرار مى‏گیرند.